بلیت گران با سوخت ارزان

امیر الهی- روزنامه‌نگار

با نهایی شدن رأی دیوان عدالت اداری در مورد حذف قیمت‌گذاری دستوری قیمت بلیت هواپیما قیمت بلیت در مسیرهای مختلف تا 100درصد نسبت به نرخ مصوب قبلی افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که صنعت هوایی ایران تقریبا بنزین رایگان دریافت می‌کند و بلیت خود را گران‌تر از ایرلاین‌های خارجی می‌فروشد! حتی در مسیرهای کم تقاضای جنوب در فصل گرما نیز قیمت بلیت هواپیما افزایش یافته و مثلا در مسیر تهران - قشم که فعلا تقاضای سفر آن پایین است، ایرلاین‌ها نرخ بلیت خود را بالاتر از سقف نرخ‌نامه مصوب تعیین کرده‌اند.

تضاد قیمت آزاد با دریافت یارانه سوخت
آذرماه1402، شرکت‌های هواپیمایی با استفاده از رأی دیوان عدالت اداری بهای فروش بلیت در مسیرهای داخلی را 40 تا 70 درصد افزایش دادند. براساس حکم دیوان «نرخ‌گذاری در حوزه حمل‌ونقل هوایی در قلمرو نرخ‌گذاری تکلیفی دولت قرار نمی‌گیرد و اصل بر این است که عرضه و تقاضا نرخ خدمات را تعیین می‌کند»؛ وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری در برابر این رأی موضع‌گیری کرده و خواستار تجدیدنظر در آن شده است، اما چند روز پیش رئیس دیوان عدالت اداری در نامه‌ای به وزیر راه از درست بودن رأی اولیه و تأیید نهایی آن خبر داد و دست وزارت راه و شهرسازی از قیمت‌گذاری بلیت کوتاه شد؛ اما این سؤال مطرح است که اگر قیمت بلیت هواپیما مشمول قیمت‌گذاری نیست چرا چنین رویه‌ای در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای بار و مسافر، تاکسیرانی و تاکسی‌های اینترنتی اجرا نمی‌شود؟

قیمت آزاد، بیش از 2 برابر نرخ مصوب
هواپیماهای مسافربری ایران به‌طور میانگین برای هر نفر ساعت حدود 40لیتر بنزین مصرف می‌کنند؛ بنزینی که براساس فوب خلیج‌فارس، لیتری 27هزار تومان ارزش دارد و ایرلاین‌ها فقط 600تومان بابت هر لیتر آن پرداخت می‌کنند. براساس این اعداد، به ازای هر نفر ساعت در صنعت هوایی ایران حدود 24هزار تومان هزینه سوخت پرداخت می‌شود درحالی‌که ارزش واقعی این سوخت بیش از یک‌میلیون تومان است که از بیت‌المال و در قالب یارانه سوخت تخصیص می‌یابد. نکته قابل‌توجه این است که باوجود این حجم از تخصیص یارانه، سقف قیمت مصوب بلیت هواپیما مثلا در مسیر یک‌ساعته تهران - مشهد 1.3میلیون تومان تعیین شده که 2درصد آن مربوط به هزینه سوخت یارانه‌ای است؛ اما اکنون با نهایی شدن رأی دیوان، بلیت‌های این مسیر 2 تا 3 میلیون تومان فروخته می‌شود که حدود 50 تا 130 درصد بالاتر از نرخ مصوب است، البته باز هم با سوخت یارانه‌ای. جالب‌تر اینکه گفته می‌شود ایرلاین پرآوازه ترکیه‌ای چندی پیش برای فعالیت در مسیر تهران - مشهد با نرخ بلیت کمتر از 1.5میلیون تومان و البته با دریافت سوخت آزاد اعلام آمادگی کرده است.

قیمت مصوب و قیمت عرضه  بلیت هواپيمابرای 2 هفته آینده