نبرد برای تسخیر ماه
چندین کشور برای رسیدن به قمر سیاره ما با یکدیگر رقابت میکنند، اما این موضوع چه دلیلی دارد؟
ساسان شادمانمنفرد-روزنامهنگار
فرودگر «چانگ ای ۶ چین» جدیدترین وسیلهای است که در سمت دور قمر زمین فرودی نرم و موفقیتآمیز داشته است. این ماموریت که شامل یک ماهنورد کوچک نیز میشود، قرار است بهزودی جمعآوری نمونههای منحصربهفرد را شروع کند. پیش از این و طی چند سال گذشته، تلاشهای مختلفی برای رسیدن به ماه صورت گرفته است، اما چرا؟ از زمان نخستین قدمگذاری انسان روی ماه در سال۱۹۶۹ توسط نیل آرمسترانگ، قمر سیاره ما به یکی از مهمترین اهداف برای اکتشافات فضایی تبدیل شده است. کشورهای مختلف جهان ازجمله آمریکا، چین، روسیه، هند و دیگران، بهطور جدی در تلاش برای دستیابی به ماه و تاسیس پایگاههای قمری هستند.
علمی و پژوهشی
ماه بهعنوان یک آزمایشگاه طبیـــعی برای پژوهـشهای علمـی بسیار جذاب است. محیط بدون هوا و گرانش کم ماه شرایط منحصربهفردی را برای انجام آزمایشهای علمی فراهم میکند. بررسی ساختار و ترکیبات سطح ماه میتواند اطلاعات زیادی درباره تاریخچه منظومه شمسی و زمین بهدست دهد. علاوه بر این، ماه میتواند بهعنوان یک سکوی پرتاب برای مأموریتهای بیشتر به فضا، ازجمله سفر به مریخ، مورد استفاده قرار گیرد.
موقعیت استراتژیک
کنترل و دسترسی به ماه میتواند مزایای استراتژیک و نظامی برای کشورها به همراه داشته باشد.ماه بهعنوان یک پایگاه نظامی یا نظارتی میتواند برای نظارت بر زمین و انجام عملیات فضایی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین کشورهایی که توانایی انجام مأموریتهای فضایی به ماه را دارند، نشاندهنده قدرت و فناوری پیشرفته خود را به رخ میکشند که این امر به افزایش اعتبار بینالمللی آنها کمک میکند.
اقتصادی و تجاری
تجاریسازی فضا یکی دیگر از دلایل مهم رقابت کشورها برای دستیابی به ماه است. استخراج منابع طبیعی، ارائه خدمات فضایی و گردشگری فضایی میتواند به یک صنعت بزرگ و سودآور تبدیل شود. شرکتهای خصوصی نیز بهدنبال سرمایهگذاری در پروژههای فضایی و بهرهبرداری از فرصتهای تجاری موجود در ماه هستند.
سیاسی و دیپلماتیک
در نهایت، دستیابی به ماه میتواند مزایای سیاسی و دیپلماتیک برای کشورها به همراه داشته باشد. کشورهایی که در عرصه فضایی پیشتاز هستند، میتوانند نفوذ و قدرت خود را در سطح جهانی افزایش دهند و در مذاکرات و همکاریهای بینالمللی از موضع قدرت بیشتری برخوردار باشند. همچنین همکاریهای بینالمللی در پروژههای فضایی میتواند به بهبود روابط دیپلماتیک و تقویت همکاریهای علمی و فناوری بین کشورها کمک کند.
سمت دور ماه
سمت دور ماه به بخشی از سطح آن گفته میشود که همیشه از دید ناظر زمینی پنهان است. این پدیده بهدلیل قفل جزر و مدی ماه با زمین رخ میدهد، بهطوری که ماه همیشه یک سمت خود را به سمت زمین دارد و سمت دیگر را از دید ما مخفی نگه میدارد.