میراث
ضربه ناشناس به کاخ گلستان
3200عکس تاریخی از 76 «آلبوم سایه» کاخ گلستان توسط فردی ناشناس به‌رایگان در فضای مجازی منتشر شد
محمد باریکانی-روزنامه‌نگار
3200قطعه‌عکس قاجاری متعلق به آلبوم‌خانه کاخ گلستان که دومین آلبوم‌خانه بزرگ جهان پس از آلبوم‌خانه سلطنتی بریتانیاست، صبح دیروز توسط یک فرد ناشناس در گوگل بارگذاری و سپس در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. این تصاویر، شاهان قاجار و اطرافیان آنها را در دارالحکومه قاجار یا در وقت شکار و سفر به تصویر کشیده و همچنین سبک زندگی دوره قاجار، مجازات‌ها و بناهای تاریخی را نشان می‌دهد. این مجموعه تصاویر 76آلبوم کاخ گلستان را شامل شده که به‌رایگان در اختیار عموم قرار گرفته‌اند. پیگیری‌های همشهری مشخص کرد که فرد ناشناس به هاردهای ذخیره اطلاعات تصاویر کاخ گلستان دسترسی داشته و عکس‌های دیجیتال‌سازی‌شده را منتشر کرده است. آیا فرد منتشر کننده در صدد ضربه زدن به برند کاخ گلستان و مدیران این مجموعه بوده یا هدف او از انتشار فله‌ای تصاویر، تسهیل دسترسی پژوهشگران بوده است؟
قصد انتشار داشتیم
کاخ گلستان ساعاتی پس از انتشار تصاویر آلبوم‌خانه در فضای مجازی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «شیء یا آلبومی از کاخ گلستان مفقود نشده و تنها بخش کوچکی از آلبوم عکس‌های تاریخی این کاخ‌موزه منتشر شده است.»
دراین بیانیه با تاکید بر اینکه تصاویر منتشر شده متعلق به «آلبوم‌های سایه» کاخ گلستان هستند نه اصل تصاویر، آمده است: «این آلبوم‌ها تصاویر اسکن‌شده نسخه اصلی عکس‌ها هستند که به‌منظور خدمات‌دهی به پژوهشگران و دانشگاهیان تهیه شده است.»
مجموعه تاریخی–فرهنگی گلستان درباره ارزش تاریخی 3200عکس به‌ناگهان منتشرشده در فضای مجازی اعلام کرد: «برخی از عکس‌ها بارها با توجه به تقاضای پژوهشگران داخلی و خارجی، در اختیار آنان قرار گرفته و موضوع غیرقابل انتشار نبوده است. کاخ گلستان همچنین در راستای خدمت‌رسانی بهتر به جامعه دانشگاهی و پژوهشی و در راستای شعار امسال ایکوم که «موزه‌ها برای آموزش و پژوهش» است، تصمیم به انتشار عمومی «آلبوم‌های سایه» گرفته و مراحل دسته‌بندی عکس‌ها و تغییر نام پوشه‌ها در حال انجام است. انتشار شتابزده و غیرنهایی بخشی از این آرشیو عظیم هم در دست بررسی است.»
تصاویر فله‌ای و خوشحالی کاربران شبکه‌های مجازی
عکس‌های فله‌ای منتشرشده در فضای مجازی اگرچه موجی از شادی در میان برخی کاربران شبکه‌های مجازی ایجاد کرد و این برداشت در فضای مجازی غالب شد که انتشار تصاویر، کار پژوهشگران را آسان می‌کند، اما همشهری در گفت‌وگو با کارشناسان موزه‌داری به این نتیجه رسید که انتشار فله‌ای تصاویر «آلبوم‌های سایه» کاخ گلستان با کیفیت بسیار پایین‌تر از کیفیت اصلی تصاویر، کمکی به پژوهشگران نمی‌کند و ارزش تجاری و اقتصادی هم ندارد. وزارت میراث فرهنگی هم‌اکنون بررسی چگونگی انتشار تصاویر متعلق به کاخ گلستان و هویت فرد منتشر‌کننده را آغاز کرده است.
