خانه آقای «واندِر بورس»
به اعتقاد اغلب کارشناسان، پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی بازمیگردد. در آن زمان بازرگانان و کسبه شهر برُوژ (Bruges) در بلژیک در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه اشرافزادهای به نام «واندِر بورس» جمع میشدند و خریدوفروش میکردند. به همین علت از آن تاریخ به بعد مکانهایی که مردم در آنجا خریدوفروش میکردند، به بورس معروف شدند.
البته در آن زمان این مکانها نظم و انضباط خاصی نداشتند و همه میتوانستند بدون کمترین محدودیتی در آنجا فعالیت کنند؛ اما بهمرور نظم و انضباط خاصی در این مکانها حاکم شد؛ بهنحویکه پس از مدتی فقط بازرگانان، صرافان و دلالان اجازه پیدا کردند در این مکانها به خریدوفروش بپردازند. در گذر زمان، تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن در هوای آزاد خریدوفروش میکردند، برای خریدوفروش به این تالارها میرفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغازبهکار تالارهای مسقف بورس را بهعنوان تاریخ رسمی تأسیس بورس در دنیا معرفی میکنند؛ اگرچه همانطور که گفتیم، پیشینه آن به قبل از آن تاریخ و به قرن پانزدهم میلادی برمیگردد.
اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در آمستردام هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی نخستین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد. فعالیتهای مرتبط با بورس در لندن نیز از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوهخانهها شروع شد. این فعالیتها در سال1773 میلادی با خرید ساختمانی مستقل توسط معاملهگران وارد فصل جدیدی شد. درنهایت سوم مارس1801 میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
اما تاریخچه تأسیس بورس نیویورک بهعنوان سومین بورس بزرگ در گستره تاریخ با سایر بورسها متفاوت است. در 17می1792، 24کارگزار بازار سهام در خیابان والاستریت نیویورک زیر درخت چناری دور هم جمع شدند و توافقنامهای امضا کردند که به توافقنامه «درخت چنار» مشهور شد. آنها در 8مارس1817 با تنظیم اساسنامهای شروعبهکار بورس نیویورک را رسمیت بخشیدند. با شروع فعالیت بورسهای بزرگ جهان بهتدریج سایر کشورها نیز دارای بورس شدند؛ تا آنجا که امروز کمتر کشوری را میتوان یافت که بورس نداشته باشد.