نکته

نباید منزوی باشیم
اینکه واردات ما از سال 1389تا سال 1399 به قیمت‌های ثابت یک‌پنجم شده، انتخاب ما نبوده و حاصل فشار شدید به تراز پرداخت‌ها بوده است. پس نمی‌توان گفت ما در گذشته انزواگرا بودیم و حالا باید تصمیم بگیریم که دیگر انزواگرا نباشیم. ما به دلایلی در کنج عزلت گیر افتاده‌ایم که باید تحت هر شرایطی از این وضعیت خارج شویم.

دوران جنگ سرد گذشته است
باید بپذیریم که دنیای قبل از جنگ سرد و دنیای قبل از سال 2008 به اتمام رسیده است. در گذشته راه توسعه، همکاری با قدرت‌های بزرگ بود، اما مدل گذشته که باید حتما با آمریکا رابطه داشته باشیم تا بتوانیم کار کنیم یا در جبهه مقابل آمریکا باشیم که بتوانیم علیه آمریکا کار کنیم به پایان رسیده است.  

حالا وقت ایران است
نقش کشورهایی مانند ایران که آورده‌های امنیتی مستقلی برای خود دارند و توانسته‌اند یک زیرساخت امنیتی مستقل از قدرت‌های بزرگ برای خود ایجاد کنند، بیشتر از سایر کشور‌هاست و باید از این فرصت به‌خوبی استفاده کرد. درواقع حالا وقت ایران است که با درک متفاوتی از نسبت میان امنیت و توسعه در جای‌گیری زنجیره‌های تامین هریک از بلوک‌های قدرت ایفای نقش کند.