درخشش ایران با ماهوارههای مینیاتوری
کیهان2 و هاتف1 با کاربریهای متفاوت، نمایندگان ایران در میان نانوماهوارههای فضا هستند
ساسان شادمانمنفرد-روزنامهنگار
پرتاب ماهوارههای «کیهان۲» و «هاتف۱» به مدار زمین با ماهوارهبر سیمرغ، باعث شد تا اصطلاح «نانوماهواره» سر زبانها بیفتد. همانگونه که از نام آن پیداست، بهدلیل اندازه کوچک و هزینه نسبتا کم، نانوماهوارهها این امکان را به مؤسسههای کوچکتر و کشورهایی با بودجه محدود میدهند که در فعالیتهای فضایی شرکت داشته باشند. این نوع از ماهوارهها میتوانند برای جمعآوری اطلاعات در مورد آبوهوا، ارتباطات، مطالعه محیطزیست و سایر ماموریتهای علمی بهکار گرفته شوند.
نانوماهواره چیست؟
نانو ماهوارهها، ماهوارههای کوچکی هستند که وزنشان معمولا بین یک تا 10کیلوگرم است. این ماهوارهها برای انجام تحقیقات علمی، آزمایش فناوریهای جدید در فضا و ماموریتهای آموزشی استفاده میشوند. بهدلیل اندازه کوچک و هزینه پایینتر نسبت به ماهوارههای سنتی، نانوماهوارهها بسیار محبوب شدهاند، بهویژه در میان دانشگاهها، مؤسسات تحقیقاتی و شرکتهای خصوصی که بهدنبال راههای مقرونبهصرفه برای دسترسی به فضا هستند.
هزینه ساخت
هزینه ساخت یک نانوماهواره میتواند بسیار متغیر بوده و به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد؛ ازجمله پیچیدگی فناوری، تجهیزات مورد استفاده، هدف ماموریت و موارد دیگر. بهطور کلی، هزینهها میتواند از چنددههزار دلار برای مدلهای بسیار ساده و آموزشی تا چندصدهزار دلار یا حتی بیشتر برای نانوماهوارههای پیشرفتهتر با تجهیزات خاص متغیر باشد. با این حال، این هزینهها بهطور قابلتوجهی کمتر از هزینه ساخت و پرتاب ماهوارههای سنتی بزرگتر هستند که میتوانند میلیونها تا حتی میلیاردها دلار هزینه داشته باشند.
مدلهای ایرانی
از جمله نانوماهوارههایی که ایران به فضا پرتاب کرده است میتوان به «کیهان۲» و «هاتف۱» اشاره کرد. این ماهوارهها همراه با ماهواره «مهدا»، توسط ماهوارهبر سیمرغ به فضا پرتاب شدند. کیهان۲ و هاتف۱ بهعنوان نانوماهوارهها توسط شرکت صنایع الکترونیک ایران(صاایران) طراحی و ساخته شدهاند؛ ماهوارههایی که تاکنون از آزمایشها سربلند بیرون آمدهاند و باعث درخشش ایران در مباحث فضایی شدهاند.