خانه‌تکانی بی دردسر !

آسیب‌های ناشی از خانه‌تکانی جزو شایع‌ترین حوادث روزهای پایانی سال است. فصل خانه‌تکانی که آغاز می‌شود موارد متعددی از سقوط از ارتفاع و انواع شکستگی رقم می‌خورد. شکستگی مچ دست و آسیب زانو به‌دلیل سقوط از ارتفاع و لیزخوردگی هم از مهم‌ترین آسیب‌ها هستند. تمیز کردن خانه به‌طور منظم برای حفظ بهداشت خانه و داشتن خانه‌ای سالم ضروری است اما ایرانی‌ها طبق یک رسم سنتی و باستانی، دقیقا یک‌ ماه مانده به نوروز، تصمیم می‌گیرند به‌صورت فشرده خانه‌تکانی کنند که هم آسیب جدی برای سلامت جسمانی آنها دارد و هم منجر به صدماتی می‌شود که بعضا جبران‌ناپذیر است. این در حالی است که برخی افراد به این شکل از کار کردن عادت دارند و می‌توانند با موفقیت آن را پشت سر بگذارند اما گاهی باید قبول کرد که توان افراد کاهش پیدا کرده و انرژی پایین و بی‌حوصلگی در اجرای نکات ایمنی خانه‌تکانی می‌تواند منجر به بروز حادثه‌ای تلخ شود.
 بررسی‌های جهانی هم نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین علت آسیب در حوادث ناشی از تمیز کردن خانه سقوط از ارتفاع است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. البته 5حادثه شایع در هنگام خانه‌تکانی‌ها بیشترین آمار صدمات و آسیب را دارند که درستون‌های مقابل به آنها پرداخته‌ایم .

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر
اکثر پاک‌کننده‌ها و ضدعفونی‌کننده‌ها حاوی مواد شیمیایی مضر و ترکیبات آلی فرار (VOCs) مانند هیپوکلریت سدیم، آمونیاک، زایلن، فرمالدئید، استات، سفیدکننده، لیمو، اسید هیدروکلریک و... هستند؛ مواد شیمیایی‌ای که خورنده هستند و با قرار گرفتن روی سطوح یا اشیای خانگی، بخارات سمی آزاد می‌کنند. افراد هم عمدتا بدون استفاده از تجهیزات محافظت شخصی برای چشم‌ها، بینی، دهان و پوست در معرض واکنش‌های آلرژیک شدید، تحریک، سرفه، آسم و بیماری‌های تنفسی شدید این مواد قرار می‌گیرند.

سر خوردن و سقوط
یکی از شایع‌ترین حوادث هنگام خانه‌تکانی، سر خوردن به‌دلیل خیس بودن کف یا ریختن محلول‌های نظافتی یا سقوط از ارتفاع است. همین چند روز پیش هم بود که خبری از سقوط یک زن تبریزی از طبقه سوم منتشر شد که هنگام تمیزکردن پنجره‌های بیرونی ساختمان، از ارتفاع سقوط کرد و مصدوم شد. سقوط از ارتفاع چه پنجره و چه یک پله کوچک می‌تواند آسیب‌های بسیاری به همراه داشته باشد،بنابر این توصیه می‌شود افراد در این زمینه نکات ایمنی را به‌طور جدی رعایت کنند و برای انجام این کار از افرادی کمک بگیرند که به‌نوعی حرفه اصلی‌شان است و خبره آن هستند. این در حالی است که هزینه پرداختی به این افراد، قطعا از هزینه درمانی ناشی از حادثه برای افراد کمتر است. اگر افراد دچار چنین حوادثی شوند، قطعا هزینه‌هایی که برای درمان متقبل می‌شوند به‌مراتب از هزینه یک کارگر بیمه‌شده برای انجام کارهای خانه‌تکانی، به‌ویژه کار در ارتفاع و پاک‌کردن پنجره‌ها بیشتر است.

برق‌گرفتگی
شاید باور اینکه برق‌گرفتگی هم می‌تواند یکی از آسیب‌های خانه‌تکانی باشد، سخت است اما گاهی حین کار از وسایلی مثل جاروبرقی، بخارشوی و ماشین لباسشویی استفاده می‌شود که می‌توانند منجر به برق گرفتگی شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود که از وسایل آسیب‌دیده (سیم‌های بیرون‌زده، دکمه‌های شکسته، بدنه فرسوده و شکسته) هنگام تمیز کردن خانه استفاده نشود. چون ورود آب یا رطوبت به داخل این دستگاه‌ها به‌راحتی رخ می‌دهد و می‌توانند برای کاربرانشان  خطرآفرین باشند. به همین دلیل توصیه می‌شود که اگر هنگام اتصال این دستگاه‌ها به برق دود یا جرقه‌ای مشاهده کردید ابتدا برق اصلی خانه را قطع کنید و سپس با استفاده از دستکش وسیله را از برق بکشید. از سوی دیگر آمار برق‌گرفتگی‌هایی که بر اثر آب‌گرفتن روی پریزهای برق یا وصل کردن لوستر و چراغ با پای برهنه و مرطوب اتفاق می‌افتد هم بالاست و باید به‌شدت از آن پرهیز کرد.

 کشیدگی عضلات
عمده افراد و به‌ویژه زنان در سال تحرک چندانی ندارند و انجام کار فشرده در بازه زمانی کوتاه می‌تواند برای آنها آسیب‌رسان باشد، بر این اساس هنگام تمیزکردن سطوح سخت یا جابه‌جایی اثاثیه سنگین یا وسایل حجیم، کشیدگی عضلات و آسیب‌دیدگی‌های تصادفی رخ می‌دهد. البته رگ‌به‌رگ‌شدن‌ها و کشیدگی‌های جزئی در عرض چند روز بهبود پیدا می‌کنند و حتی می‌توان با استفاده از پماد یا کمپرس آبگرم یا یخ‌ آنها را تسکین داد اما آسیب‌های بزرگ‌تری هم وجود دارند که می‌توانند فعالیت روزمره افراد را مختل کنند، ازجمله آسیب‌های کمر که گاهی با درد بسیار شدید هم همراه می‌شود و نیازمند استراحت‌های طولانی‌مدت است.

یک توصیه مهم قبل از آغاز خانه‌تکانی
خانه‌تکانی رسم قشنگی است، اما به یاد داشته باشید که تمیز کردن خانه به‌صورت یکباره و در یک بازه زمانی کوتاه آسیب‌های جدی دارد؛ به همین دلیل توصیه کارشناسان این است که در طول سال از تمیزکاری‌های متنوع در خانه غافل نشوید؛ یک‌ماه کابینت‌ها را تمیز کنید، یک‌ماه یخچال و ‌ماه دیگر سرویس‌های بهداشتی یا دیوارها تا در پایان سال با حجم زیادی از کثیفی‌ها مواجه نشوید.

ریه این زنان آسیب بیشتری می‌بیند
مطالعات نشان می‌دهد خانم‌هایی که برای تمیز کردن منزل به‌صورت مداوم از مواد تمیزکننده شیمیایی و سفیدکننده‌ها استفاده می‌کنند، عملکرد تنفسی ضعیف‌تری نسبت به خانم‌هایی که این کار را نمی‌کنند، دارند. محققان تخمین زده‌اند که میزان عملکرد ریه در این خانم‌ها تقریبا مانند کسی است که روزانه یک پاکت سیگار می‌کشد.