خبرنگار دو دلاری

علی‌الله سلیمی- روزنامه‌نگار

سفرنامه‌‎نویسی به‌عنوان یک رویکرد فرهنگی و ادبی ریشه در تاریخ کهن ادبیات فارسی دارد و امروزه  افراد بسیاری حاصل سفرهای خود را در قالب سفرنامه نوشته و منتشر می‌کنند که موضوع برخی از این آثار با رویدادهای بزرگ جهانی هم گره خورده است. ازجمله این آثار می‌توان به کتاب «خبرنگار دودلاری» به قلم حامد هادیان اشاره کرد که روایت 40 روز سفر به اوکراین در نخستین جنگ اروپایی قرن جدید محسوب می‌شود.
حامد هادیان از خبرنگاران و مستندسازان فعال در سال‌های اخیر است که بیشتر گزارش‌هایش از مناطق بحرانی در ایران و جهان در رسانه‌ها بازتاب‌های گسترده‌ای داشته است. از جمله، سلسله گزارش‌های این فعال رسانه‌ای از بخش‌های بحران‌زده کشورهای افغانستان و سوریه در قالب مستند تهیه و منتشر شده است. هادیان از خبرنگاران پیشرو در وقایع‌نگاری به هنگام وقوع بحران‌های منطقه‌ای و جهانی است و طبعاً سفر او به مناطق بحرانی کشور اوکراین در بحبوحه یکی از نبردهای مهم قرن جدید از این منظر قابل توجه و تأمل است. کتاب خبرنگار دودلاری از 52 یادداشت تشکیل شده که نویسنده سعی کرده تقدم زمانی در چینش این یادداشت به شکل خطی نباشد و او نخستین یادداشت را به زمان حضور خود در شهر کی‌یف اختصاص داده که فضای جنگی بر آن حاکم است و راوی- خبرنگار کتاب حاضر در مرکز بحران است و دارد گزارشی از محل اقامت خود ثبت و ضبط می‎کند. «ترس چیز عجیبی است. هر قدر بگویی نمی‌ترسم یا ترس را می‌فهمم باز هم جایی هست که بفهمی در مقابلش تسلیمی. امروز غروب، پنجره اتاق هتل را کمی باز کرده بودم تا کمی هوا داخل بیاید. آفتاب در آسمان سرخ شده بود و آماده می‌شدم به شهر جنگ‌زده خارکف بروم که 2 انفجار بزرگ کی‎یف را لرزاند. ترسیدم. ساختمان هتل آنقدر بلند بود که جزو نخستین گزینه‌های حمله باشد. از پنجره هتل بیرون را نگاه کردم و در نقطه دوری دودی سفید دیدم. خیلی زود خبر حمله موشکی روس‌ها به کی‌یف منتشر شد.» یادداشت اول از دل یک منطقه بحرانی در قلب شهر کی‌یف جنگ‌زده است و این روند در یادداشت‌های بعدی هم به نوعی تکرار می‌شود. هادیان در یادداشت‌های بعدی کتاب هم همزمان با وقایع نگاری از مناطق بحرانی، گاه گریزی به یادها و خاطرات خود در زمان‌های گذشته می‌زند و در لابه‌لای همین رفت و برگشت‌هاست که مخاطب با روحیه خاص او در وقایع‌نگاری بحران‌ها آشنا شده و همزمان روایتی ناب و دست اول از دل یک منطقه بحرانی را مطالعه می‌کند. توصیف راوی از مواجهه‌ و عکس‌العمل او با موضوع جنگ در اوکراین که مواجهه‌اش با بحران‌های دیگر را هم برای او یادآوری می‌کند، از بخش‌های خواندنی کتاب است. «جنگ هنوز شروع نشده بود، ولی بوی تُرش آن از خبرها می‌آمد. شامه من در زمان بحران خوب کار می‌کند. روح خبرنگاری‌ام دوباره بیدار شده بود. هر چند هنوز گرد وخاک سفر به افغانستان بعد از قدرت گرفتن طالبان روی تنم بود؛ حتی تدوین مستند افغانستان را هم تمام نکرده بودم. جنگ داشت شروع می‌شد. سال‌هاست که خبرنگاری بحران و جنگ را به‌عنوان شغل انتخاب کرده‌ام و با توجه به تجربه‌های قبلی، می‎دانم اینگونه مواقع خیلی زود دیر می‌شود...» هادیان بخش‌هایی از کتاب را به موانع و مشکلات خبرنگاران بحران در هنگام سفر به مناطق بحرانی اختصاص داده و در ادامه از شگردها و راهکارهای خود برای غلبه بر چنین موانعی می‌گوید. یادداشت‌های نویسنده از مناطق بحرانی اوکراین با توصیف‌های دقیق همراه با عکس‌های اختصاصی است که به مستند بودن اثر کمک زیادی کرده است.
این نکته از آن‌رو اهمیت دارد که گزارش‌های خبرنگاران آزاد از مناطق بحرانی جهان، یکی از هیجان‎انگیزترین گزارش‌های خبری و تحلیلی در عالم رسانه است که مخاطبان بی‌شماری در ایران و جهان دارد و گاه برخی از این خبرنگاران مجموعه گزارش‌های خود از یک منطقه بحران‌زده را در قالب کتاب هم منتشر می‌کنند که این آثار نیز معمولاً در ردیف آثار پرمخاطب در بازار کتاب قرار دارند و یکی از تازه‌ترین کتاب‌ها در این زمینه، همین کتاب«خبرنگاردو دلاری» به قلم حامد هادیان است که روایت 40 روز سفر به اوکراین در نخستین جنگ اروپایی قرن جدید محسوب می‌شود.
چاپ اول (1402) کتاب «خبرنگاردو دلاری» به قلم حامد هادیان در 328صفحه(مصور) با شمارگان 1250نسخه و قیمت 175000تومان از سوی انتشارات سوره مهر چاپ و منتشر شده است.