آبادی 3هزار و اندی ساله

  سابقه زیست در اوین
  هزاره اول و دوم قبل از میلاد مسیح‌ع

اوین یکی از 33پارچه ‌آبادی شمیران یا قصران در سال‌های دور بوده که با گذشت زمان کوچک و کوچک‌تر شده و هم‌اکنون به‌عنوان یکی از محله‌های پرتراکم شمال پایتخت به‌شمار می‌رود. اوین که این روزها در حصار برج‌ها و آسمانخراش‌های پرتعداد قرار گرفته تا 100سال قبل یکی از سرسبزترین قریه‌های شمیران و منطقه‌ای ییلاقی به‌حساب می‌آمد. سرسبزی و‌ آبادانی اوین آنقدر عیان بوده که میرزاده عشقی، شاعر، نویسنده و روزنامه‌نگار دوره مشروطه، در یکی از اشعارش به این موضوع اشاره کرده است. احمد فکری ، معتمد محله اوین می‌گوید: «براساس اسنادی که مرحوم حسین کریمان، ری‌شناس مشهور، ارائه داده، سابقه زیست در اوین به هزاره اول و دوم قبل از میلاد مسیح(ع) یعنی حدود 3تا 4هزار سال قبل برمی‌گردد و یکی از 10کانون خارج از ری باستان بوده که سابقه زیست انسان در آن وجود داشته است. یکی از دلایلی که این تئوری را تأیید می‌کند، کشف آثار باستانی در شمال تپه سرباز است. در تپه سرباز یکسری ظروف سفالی خاکستری کشف شده و باستان‌شناس‌ها معتقدند این نوع ظروف به هزاره اول و دوم قبل از میلاد مسیح تعلق دارند.»
اشیایی که در اوین کشف شده تأیید می‌کند که کلونی‌های انسانی در این منطقه شمیران بوده است. فکری معتقد است اوین، قبل از شکل‌گیری درکه، محل زیست مردم بوده و جمعیت قابل توجهی در حاشیه رودخانه‌ای که از اوین عبور می‌کرده زندگی می‌کرده‌اند: «در دوره‌های تاریخی که هنوز درکه‌ای وجود نداشته و آب از بالا دست به اوین سرازیر می‌شده، عده‌ای از مردم به‌صورت خطی در حاشیه رودخانه و در قلعه زندگی می‌کردند. اوین روی گسل مشاء قرار دارد و به‌واسطه وقوع زلزله بارها تخریب شده و آخرین تخریب حدود 200سال قبل صورت گرفته است. وقوع زمین‌لرزه‌های مکرر و فرسایش بستر رودخانه، آب را به سطوح پایین‌تر می‌برد و در نتیجه دسترسی به آب برای اهالی اوین دشوار می‌شود. اتفاقاتی از این دست موجب می‌شود، اهالی اوین از 700سال قبل به مکان فعلی کوچ کنند و روستای اوین اینگونه شکل می‌گیرد. محدوده اوین شامل دشت وسیع و حاصلخیزی بوده که بیش از سایر قریه‌های شمیران آب داشته و به همین دلیل استمرار حیات در این روستا معنا پیدا می‌کند.»