تفرجگاه ناصرالدینشاه
باغ مورخالدوله
اوین، کوچه 13چنار
یکی از جاذبههای گردشگردی محله اوین بیتردید کوچه زیبای 13چنار است؛ کوچهای که مدت مدیدی است از باغ احمدعلی سپهر، مورخ و سیاستمدار دوره قاجار و پهلوی، محافظت میکند.
مشهور است که این محدوده روزگاری باب طبع شاه قاجار بوده و یکی از پاتوقهای تابستانی ناصرالدینشاه و محل گشتوگذارهای او و جماعتی محسوب میشده که شخص شاه خوش داشته الطاف ملوکانهاش شامل حالشان شود و در رکابش باشند. این ماجرا با شرح و بسط و به تفصیل در کتاب خاطرات اعتمادالسلطنه منعکس شده است. سیدمهدی اعرابی، شمیرانپژوه، درباره پیشینه تاریخی این باغ میگوید: «اگر در حد فاصل محدوده معروف به پاچنار تا بخشی از محله اوین که نزد اهالی به 13چنار شناخته میشود، قدم بزنید، یعنی در قسمت شمال غربی اوین، آنچه نظر شما را جلب میکند چند در باغ قدیمی است که جزء به جزء عناصر و داشتههای آن از روزگار دور و درازی که از عمر آنها میگذرد حکایت میکند. اما نکته سخن ما در اینجا یکی از معروفترین آنهاست که به باغ احمدعلی سپهر، معروف به مورخالدوله، نویسنده کتاب ناسخالتواریخ، مشهور است. این باغ نخستین بار از سوی مرحوم سپهر خریداری شد و توسعه یافت و فضاهای استخر و بناهای زیبایی در آن ساخته شد. یکی از ویژگیهای ممتاز این باغ تاریخی که بیگمان بخشی از هویت دیرینه آبادی اوین هم بهحساب میآید، جریان بلند و زندگیبخش آبی است که در آن جاری است. در دو سر این باغ، نهر معروف اوین به طول 2کیلومتر که از سر بند درکه تا پاچنار اوین ادامه دارد، گذر میکند و خستگی سالیان چنارهای کهنسالی را که همچنان سر در آسمان دارند به در میکند؛ درختانی که همچون ستونهای زمردین در دوطرف آن به نگهبانی آب ایستادهاند و دل به نجوای شنیدنی عبور آن دارند.»