شیوع موذیترین سویه کرونا
JN.1 با شدت سرایت بالا هنوز به ایران نرسیده، اما متخصصان میگویند 2علامت جدید هم دارد؛ اضطراب و مشکلات خواب
مریم سرخوش- روزنامهنگار
سویه جدید کرونا تحت عنوان(جی ان وان) غوغایی در سراسر جهان به پا کرده است. در آستانه 4سالگی اعلام پاندمی کووید-19 در جهان (بهمن1398) و در کمتر از 10ماه از پایان وضعیت اضطراریاش در جهان (اردیبهشت1402) آمار ابتلا به این بیماری در برخی مناطق با سرعتی بیسابقه در حال افزایش است. تنها در کشور آمریکا طی 2هفته اخیر موارد ابتلا از 30درصد به بیش از 60درصد رسیده و کشورهای روسیه، آلمان و استرالیا دوباره آمارهای ابتلای 4 و 5 رقمی را گزارش میکنند. در کشور روسیه نیز بر اساس اعلام سایت worldometers 150 بیمار مبتلا به کرونا جان خود را در یک روز از دست دادهاند. سازمان جهانی بهداشت هم اعلام کرده که در آخرین ماه میلادی2023 کرونا در اروپا و آمریکا جان 10هزار نفر را گرفته است. البته تا به امروز، هیچ گزارشی مبنی بر اینکه (جی ان وان) علائم متفاوتی نسبت به انواع قبلی سویههای کووید-۱۹ ایجاد میکند، منتشر نشده، اما برخی متخصصان بریتانیایی این سویه جدید کرونا را نوع «موذی» ویروس کووید-19 اعلام میکنند که علاوه بر سرایت شدیدتر، اضطراب و مشکلات خواب را هم در مبتلایان رقم زده است. چند روز پیش خبرهایی هم از ورود این سویه جدید به کشور منتشر شد، اما به گفته حسین فرشیدی، معاون وزیر بهداشت به همشهری هنوز هیچ نمونه قطعی از ابتلا به این سویه در کشور شناسایی نشده است. او در توضیح بیشتر به نکاتی درباره ردیابی این سویه بهشدت بیماریزا، اثربخشی واکسنها، انجام تستهای کرونا و ... اشاره میکند.
چرا «جیان.وان» مهم است؟
دلیل اهمیت این سویه، بیماری زایی بالای آن بهویژه در کشور آمریکاست. حتی هفته گذشته هم ۷ تا ۸ مقاله درباره این سویه جدید منتشر شد. مطالعات هم نشان میدهد که این سویه از سویه قبلی تحت عنوان XBB در بیماریزایی، قویتر عمل میکند و طی 2هفته گذشته تعداد مبتلایان به این سویه در آمریکا از ۳۰درصد به بیش از ۶۰درصد افزایش پیدا کرده است.
نمونه مشکوک بله، قطعی خیر!
سویههای کرونا در یک منطقه ماندگار نمیمانند و بهزودی از مرزها وارد کشور میشوند، اما با وجود اینکه طی چند روز گذشته عنوان شده مواردی از ابتلا به این سویه در ایران شناسایی شده، این مسئله صحت ندارد. موارد مشکوکی وجود داشته، اما تا این لحظه هیچ نمونه قطعی نداشتهایم. در تمام استانها موارد ابتلا، بستری و مشکوک رصد میشوند و ماهانه هزار نمونه در کل کشور مورد بررسی قرار میگیرد. چندین مرکز آزمایشگاهی در سطح استانها و انستیتوپاستور در تهران در حال ردیابی و رصد هستند و به محض اطلاع از مورد مشکوک به وزارت بهداشت اطلاع خواهند داد.
نکته امیدوارکننده
مرکز مدیریت بیماریهای واگیردار، بهصورت مرتب موارد مشکوک را رصد میکند. نکته امیدوارکننده درباره سویه (جی ان وان)این است که مرگومیر و موارد بستری نسبت بالایی ندارد و ویروس خطرناکی نیست، اما لازم است شیوهنامههای بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به عفونتهای تنفسی همچنان رعایت شوند.
واکسنها همچنان اثربخش هستند؟
واکسنها ابتلا به بیماری را کاهش نمیدهد، بلکه شدت بیماری، عوارض، بستری و مرگومیر را به شدت کاهش میدهند. در حال حاضر درباره عمده جمعیت کشور یک سال از زمان آخرین تزریق واکسن گذشته است؛ به همین دلیل تزریق یک دوز واکسن بهویژه برای افراد سالمند، دارای بیماری زمینهای و ضعف در سیستم ایمنی توصیه میشود. خوبی واکسن کووید این است که همان واکسنهای تولیدشده برای اومیکرون برای این سویه جدید هم مؤثر است. برای افزایش سطح دسترسی به واکسنها چندماه پیش مجوز دادیم و علاوه بر مراکز بهداشتی، داروخانهها هم واکسن کرونا را در اختیار دارند.