امکان خانه‌دارشدن به صورت متری

بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار

برای نخستین‌بار در ایران قرار است طرح فروش متری مسکن در بورس با همکاری شهرداری تهران کلید بخورد. به‌گزارش همشهری، یکی از مشکلات بزرگ مردم به‌ویژه در پایتخت مشکل مسکن است به‌ویژه آنکه از سال1397 تاکنون به‌دلیل شتاب گرفتن تورم قدرت خرید مردم برای خرید خانه به پایین‌ترین حد خود رسیده است و این وضعیت در پایتخت بدتر از همه شهر‌ها است. آنطور که آمار‌ها نشان می‌دهد بیش از 51درصد مردم تهران اجاره‌نشین هستند و این بالاترین نرخ اجاره‌نشینی در کل کشور است. در چنین شرایطی یکی از راه‌حل‌های موجود فروش متری مسکن است که به مردم این توانایی را می‌دهد که به‌صورت قسطی صاحب خانه شوند. در ابتدای سال‌جاری مسئولان سازمان بورس از تدوین دستورالعمل اجرایی معاملات سلف مسکن خبر داده بودند. از طرفی علیرضا زاکانی، شهردار تهران هم باتوجه به شرایط سخت خانه‌دارشدن بسیاری از شهروندان، طرح فروش متری مسکن برای حفظ سرمایه و اینده‌نگری را مورد تاکید قرارداد. پیش ازاین مدیرعامل سازمان نوسازی تهران هم گفته بود: درصورت توافق با بورس احتمال عرضه ۲۰۰واحد از پروژه مسکن هلال‌احمر منطقه۱۱ در قالب اوراق سلف موازی وجود دارد.

دریافت مجوزهای لازم از بازار سرمایه
در شرایطی که فروش متری مسکن معطل تدوین دستورالعمل از سوی سازمان بورس است روز گذشته سخنگوی شهرداری تهران گفت: تمام مقدمات این کار آماده است؛ مجموعه مدیریت شهری امروز منتظر دریافت مجوزهای لازم از طرف بازار سرمایه است و همکاران من در تعامل با سازمان بورس در حال فراهم کردن مقدمات و زیرساخت‌های لازم برای عرضه شفاف و بی‌اشکال مسکن هستند. عبدالمطهر محمدخانی با یادآوری سخنان اخیر رئیس سازمان بورس که گفته بود تا پایان سال مقدمات اوراق سلف برای فروش متری مسکن فراهم می‌شود، تأکیدکرد: امیدواریم با همراهی وزارت اقتصاد هرچه سریع‌تر شاهد ورود نخستین پروژه‌های فروش متری ساختمان در بازار سرمایه باشیم.همکاران من آماده‌اند تا کسری از پروژه‌های این قرارگاه را برای این منظور عرضه کنند.

فروش متری مسکن چگونه است؟
فروش متری مسکن در واقع یک اصطلاح است که برای اوراق سلف مسکن به‌کار برده می‌شود. اوراق سلف مسکن یک نوع اوراق بهادار است که در بورس عرضه می‌شود. به این معنا که خریداران این اوراق می‌توانند درطول یک دوره زمانی متر به متر یک واحد مسکونی را خریداري کنند. فرض کنید هر برگ اوراق سلف معادل یک متر مسکن باشد؛ در چنین شرایطی فردی که قصد خرید یک آپارتمان 60متری را دارد می‌تواند با خرید60برگ ازاین اوراق بهادار، مالک یک آپارتمان 60متری شود. این خریدار می‌تواند کل این اوراق را در طول چند سال یعنی هر زمان که پول کافی برای خرید این اوراق را داشت خریداری کند.  بعد از آن خریدار، این اوراق را به پیمانکاری که مسئول ساخت واحد‌های مسکونی است تحویل می‌دهد و اگر این اوراق مطابق با یک واحد مسکونی باشد، واحد مسکونی خود را تحویل می‌گیرد. چنانچه تعداد اوراق خریداری‌شده در زمان تحویل ملک متناسب با قیمت یک واحد موردنظر نباشد خریدار می‌تواند اوراق خریداری شده را به قیمت روز در بازار سرمایه بفروشد. مزیت فروش یا تسویه نقدی اوراق در زمان سررسید این است که خریداری که در زمان سررسید اوراق را تسویه کند در واقع قیمت دارایی‌اش متناسب با نوسان بخش مسکن تغییر کرده است و از نوسان‌های قیمت مسکن در امان مانده است. به زبان ساده‌تر حتی اگر کسی این اوراق را به نیت خرید و تحویل گرفتن یک آپارتمان نخریده باشد باز هم از خرید این اوراق سود می‌کند چرا که قیمت این اوراق متناسب با قیمت روز مسکن تغییر می‌کند و خریدار می‌تواند از محل فروش این اوراق به قیمت روز نفع ببرد و ریسک خود را در برابر افزایش قیمت مسکن پوشش دهد. فرض کنید شما تا زمان پایان ساخت یک پروژه مسکونی فقط به‌اندازه 20متر از یک واحد مسکونی اوراق خریداری کرده باشید. در چنین شرایطی اگر قیمت مسکن افزایش یابد ارزش اوراق شما نیز به همین میزان افزایش می‌یابد و در واقع ارزش پولتان متناسب با تورم بخش مسکن رشد کرده است و شما از تحولات بخش مسکن عقب نمانده‌اید. در حال حاضر به غیراز شهرداری تهران تامین سرمایه بانک مسکن نیز در تلاش است اوراق سلف مسکن را برای تامین مالی برخی پروژه‌های ساخت مسکن منتشر کند و احتمالا با توجه به چنین درخواستی این اوراق تا پایان سال منتشر خواهد شد. دولت نیز علاقه زیادی برای انتشار این اوراق دارد و در همین زمینه یک کارگروه مشترک در سازمان بورس با همکاری وزارت اقتصاد تشکیل شده و این کارگروه در تلاش برای فراهم کردن زمینه انتشار این اوراق است.