سهم مهم محصولات دانش‌بنیان از اقتصاد ملی

مولود غلامی

مدیرکل نظارت و ارزیابی واحدهای فناور پارک فناوری پردیس، با اشاره به کسب درآمد و تولید ثروت از دانش در جهان و لزوم توسعه آن در کشور، گفت: پارک فناوری پردیس، پرچمدار زیست‌بوم فناوری ایران است که مجموع ارزش شرکت‌های آن به 50درصد از ارزش کل پارک‌های فناوری کشور می‌رسد. محسن علی اکبریان، در گفت‌وگو با ضمیمه دانستنیها تصریح کرد: کسب درآمد و تولید ثروت از دانش در دنیای امروز کاملا جا افتاده است و محصولات دانش‌بنیان در کشور ما نیز سهم مهمی از اقتصاد ملی را به‌خود اختصاص داده‌اند و به سرعت در حال افزایش و توسعه هستند. مرکز رشد فناوری نخبگان فناوری پردیس از 15سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده و فضای کار اشتراکی نیز از سال88 در این مرکز ایجاد شده است. در حال حاضر 60 شرکت نوپا هسته فناوری فضای کار اشتراکی مرکز رشد را تشکیل می‌دهند و 300نفر فناور و متخصص در این مرکز فعالیت می‌کنند.

فروش
علی‌اکبریان همچنین به آمارهای اقتصادی این مرکز اشاره و اظهار کرد: در سال1401 مجموع فروش این شرکت‌های نوپا 16میلیارد تومان بوده و برخی از شرکت‌ها هنوز به مرحله فروش در بازار نرسیده‌اند. وی مرکز رشد فناوری را حلقه ابتدایی در زنجیره فناوری دانست و گفت: شرکت‌هایی وارد پارک فناوری می‌شوند که توجیه اقتصادی دارند. حدود 400شرکت فناور در پارک فناوری پردیس عضو هستند و 8000نیروی متخصص در آن فعالیت می‌کنند. علی‌اکبریان تصریح کرد: همانگونه که گفتم، پارک فناوری پردیس، با ارزش بالای دارایی‌های در این حوزه، پرچمدار زیست‌بوم فناوری کشور است. در سال1401 مجموع ارزش شرکت‌های پارک فناوری پردیس 42هزار میلیارد تومان برآورد شده که 50درصد از ارزش کل پارک‌های فناوری کشور را شامل می‌شود.

فضای کار اشتراکی
وی همچنین به فضاهای کار اشتراکی اشاره کرد و گفت: فضای کار اشتراکی در مرکز رشد فناوری نخبگان پارک فناوری پردیس که یکی از حلقه‌های زنجیره فناوری کشور محسوب می‌شود، از حدود 10سال پیش ایجاد شده است. مدیرکل نظارت و ارزیابی واحدهای فناور پارک فناوری پردیس، افزود: در این حلقه زنجیره فناوری، نخستین مواجهه فناوران و ایده‌پردازان برای ایجاد کسب‌وکارهای نوآورانه در زیست‌بوم فناوری انجام می‌شود.

فرآیند اجاره
وی ادامه داد: در مرکز فضاهای اشتراکی با کمترین هزینه یک صندلی شامل یکسری خدمات اشتراکی به تیم‌ها و یا افراد فناور ارائه می‌دهیم و زیرساخت‌هایی مانند اینترنت پرسرعت، فضاهای جلسات، سالن‌های گفت‌وگو، فضاهایی برای برگزاری رویدادها و میزهای کار اختصاصی همچنین خدمات عمومی مانند مکان استراحت و غیره نیز در اختیارشان قرار می‌گیرد. به‌گفته علی‌اکبریان، در این فضای اشتراکی، کسانی که صاحب ایده‌های نوآورانه هستند حضور و افرادی به‌عنوان راهبر در کنارشان قرار دارند تا به آنها در اجرای ایده‌ها و تیم‌سازی با کسانی که مانند خودشان در این فضای اشتراکی کار می‌کنند، کمک نمایند. در نهایت این تیم‌ها روی پروژه‌های اشتراکی کار می‌کنند و به هسته فناور در زنجیره زیست‌بوم کشور تبدیل می‌شوند.

سرمایه‌گذاری
او گفت: در گام بعدی نیز هسته‌های فناور توسط شتاب‌دهنده‌ها شناسایی می‌شوند و برای سرمایه‌گذاری روی ایده‌های نوآورانه‌شان سرمایه‌گذاری می‌کنند. آخرین مرحله در فضای اشتراکی، تکمیل هسته فناور با تیم حقوقی و سپس تولید نمونه محصول و بازاریابی آن است. در مجموع هسته‌های فناور برای 3 تا 4سال در فضای اشتراکی از خدمات مرکز فناوری استفاده می‌کنند و سپس توسط شتاب‌دهنده‌ها و با سرمایه‌گذاری و خرید سهام‌شان وارد فضای کسب‌وکار می‌شوند. او افزود: در فضای کار اشتراکی، فیلترینگ خاصی وجود ندارد و افراد و متقاضیان درصورت داشتن ایده‌های نوآورانه با پرداخت هزینه در این مرکز عام و اشتراکی فعالیت می‌کنند. مخاطبان اصلی این مرکز، دانشجویانی هستند که ایده‌های فناورانه در حوزه‌های آی‌تی، هوش مصنوعی، فنی مهندسی، های‌تک، مکانیک، شیمی و مواد و سلامت و تجهیزات پزشکی دارند. مدیرکل نظارت و ارزیابی واحدهای فناور پارک فناوری پردیس، گفت: افراد با حضور در فضای کار اشتراکی، ایده‌های خود را توسعه می‌دهند و به محصول تبدیل می‌کنند. پس از پروسه ایده‌پردازی، توسعه و تولید محصول و بازاریابی برعهده شتاب‌دهنده‌هاست که به‌عنوان سرمایه‌گذارانی که ریسک را پذیرفته‌اند ارزیابی تیم، کشش بازار، مباحث اقتصادی را بر عهده دارند.

شتاب‌دهنده‌ها
وی همچنین به خدمات این مرکز برای شتاب‌دهنده‌ها نیز اشاره کرد و گفت: اگر شتاب‌دهنده‌ها بخواهند وارد مرکز رشد شوند، از خدمات مالی دولت با ریسک کمتر استفاده خواهند کرد و اگر هم شتاب دهنده‌ها از بخش دولتی باشند نیز مشمول تسهیلات و خدمات می‌شوند. علی‌اکبریان ادامه داد: معمولا ایده‌هایی که برای تولید و عرضه محصول به بازار ارائه می‌شوند، از سوی شتاب‌دهنده‌ها مورد پذیرش قرار می‌گیرند و در این صورت مرکز رشد نیز تا 5سال از آنها میزبانی و حمایت می‌کند. او به هزینه‌های تحقیق و توسعه در بخش دانش‌بنیان نیز اشاره و اظهار کرد: در برخی از مجموعه‌های بزرگ، هزینه‌کرد در بخش تحقیق و توسعه از سرانه تحقیق و توسعه در کشور هم بیشتر است؛ بنابراین شرکت‌های دانش‌بنیان با برنامه‌های توسعه محصول، به‌زودی سهم بزرگ‌تری را در اقتصاد کشور به‌خود اختصاص خواهند داد. به‌گفته وی، در حال حاضر 2500نوع محصول در پارک فناوری پردیس در حوزه‌  های‌تک و سایر صنایع مختلف تولید و صادر می‌شود و صادرات محصولات دانش‌بنیان، چشم‌انداز بسیار روشنی را برای آینده اقتصاد کشور ترسیم کرده است.

قوانین مترقی در حمایت از اقتصاد دانش‌بنیان
خوشبختانه در بخش قانونگذاری هم 3-2‌قانون خوب در راستای حمایت از محصولات دانش‌بنیان در مجلس تصویب و توسط دولت اجرا شده است که به زیرساخت‌های فناورانه و توسعه زیست‌بوم فناوری کشور کمک می‌کند. در این راستا، قانون جهش تولید دانش‌بنیان ازجمله قوانین مترقی محسوب می‌شود که توسط مجلس به‌تصویب رسیده است. بخش‌های سیاستی و حاکمیتی کشور طی سال‌های اخیر به فراست دریافته‌اند که با حمایت و توسعه صنایع دانش‌بنیان می‌توان اقتصاد کشور را به‌ویژه در دوران تحریم‌ها نجات داد. با این تفاسیر، عملا فضا برای توسعه زیست‌بوم فناوری کشور مهیا شده است و تصویب و اجرای قوانین مستقل و مترقی را در همین راستا باید ارزیابی کرد.

جایگاه ویژه رسانه‌ها در امیدآفرینی

مدیرکل نظارت و ارزیابی واحدهای فناور پارک فناوری پردیس، به نقش ویژه رسانه‌ها در خط مقدم امیدآفرینی تأکید و تصریح کرد: نقش رسانه‌ها در اطلاع‌رسانی و توسعه دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین محصولات فناورانه بسیار مهم است. وی افزود: رسانه‌ها در خط مقدم امیدآفرینی در این حوزه قرار دارند و باید جوانان را به سمت ایده‌های نوآورانه و استفاده از آنها در فضای خلق ثروت و ارزش‌آفرینی سوق دهند.