از آغاز برنامه کشوری غربالگری بیماری کم‌کاری تیروئید نوزادان در ایران، تاکنون بالغ بر ۲۲ میلیون نوزاد ایرانی و غیرایرانی مورد غربالگری قرار گرفته‌اند و بیش از ۶۴ هزار بیمار هم شناسایی شده‌اند. کم‌کاری تیروئید در 3 تا 4نوزاد ایرانی از هر هزار تولد وجود دارد و یک بیمار در هر ۲۲۱ نوزاد غربالگری می‌شود.
کم‌کاری تیروئید در نوزادان ممکن است به شکل مادرزادی و زمانی رخ دهد که آنها در هنگام تولد قادر به تولید هورمون تیروئید نباشند. وجود هورمون تیروئید برای نوزادان به این دلیل که در رشد کودک تأثیر زیادی دارد و مهم‌تر از آن روی رشد مغزی او اثرگذار است بسیار لازم و ضروری است. کمبود این هورمون در نوزاد موجب کندذهنی و عدم‌رشد او می‌شود.
شهین یاراحمدی، رئیس اداره غدد و متابولیک وزارت بهداشت درباره اجرای این برنامه می‌گوید: «برنامه کشوری غربالگری کم‌کاری تیروئید به‌عنوان زیرساخت غربالگری بقیه بیماری‌های مهم نوزادان از مهر ۱۳۸۴ در سیستم سلامت کشور ادغام شد و در این مدت 18ساله تمام بیماران شناسایی و درمان شده از بهره هوشی طبیعی برخوردارند و هیچ بیماری عقب مانده ذهنی نشده که نشانگر اثربخشی برنامه بوده است.»
این مسئول با بیان اینکه با اجرای این برنامه هر سال حداقل 4هزار تا ۴۵۰۰ کودک از عقب‌ماندگی ذهنی نجات پیدا کرده‌اند، ادامه می‌دهد: «در تمام روستاها و شهرهای کشور نوزادان از دریافت خدمت برخوردارند و پوشش برنامه در هیچ‌زمانی حتی در همه‌گیری کرونا دچار وقفه نشده است. این در حالی است که علاوه بر نوزادان ایرانی، نوزادان غیرایرانی نیز غربالگری می‌شوند و در صورت بیمار بودن تحت مراقبت قرار می‌گیرند. بر این اساس از سال ۹۰ تا ۱۴۰۱ بالغ بر ۵۴۰ هزار و ۲۸۷ نوزاد غیرایرانی غربالگری شده و از میان آنها ۲ هزار و ۵۸۷ بیمار شناسایی شده است. طی این مدت تعداد نوزادان غیرایرانی بیش از ۳.۵ برابر و تعداد بیماران شناسایی شده در بین آنان نیز ۷ برابر افزایش یافته است.»
او با تأکید بر اینکه بیماری کم‌کاری تیروئید در همه نقاط دنیا بروز می‌کند و روند افزایشی داشته است، عنوان می‌کند: «بروز این بیماری در ایران ۴ تا ۸ برابر میزان جهانی است و ۵۰ درصد از موارد ابتلا در نوزادان هم گذراست. البته هر دو نوع دائم و گذرای این بیماری برای مصونیت از عوارض جدی، نیاز به درمان دارند.»
رئیس اداره غدد و متابولیک وزارت بهداشت درباره اینکه مهم‌ترین عوامل بروز بالای کم‌کاری تیروئید نوزادان در کشور چیست، بیان می‌کند: «اختلالات ید در محیط، نارس بودن، وزن کم نوزاد هنگام تولد، دوقلو یا چندقلو بودن، زردی طول کشیده، کمبود دریافت ید روزانه در مادر باردار، ابتلای مادر به بیماری تیروئیدی، ابتلای مادر به دیابت، وجود ناهنجاری مادرزادی، سابقه داشتن خواهر یا برادر مبتلا به کم‌کاری تیروئید و ازدواج‌های فامیلی از عوامل بروز این بیماری هستند.»
این مسئول، برنامه کشوری غربالگری نوزادان را یکی از برنامه‌های موفق در سیستم سلامت کشور می‌داند و تأکید می‌کند: «پوشش ۹۵ درصدی برنامه، نشان از موفقیت برنامه در سیاستگذاری و اجرا دارد و ناشی از تلاش‌های همکاران در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در اجرای موفق آن بوده است. این در حالی است که طی 18سال، این برنامه به اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت خود دست یافته و به‌عنوان یکی از موفق‌ترین برنامه‌های ملی در حوزه سلامت کودکان شناخته شده است.»
نجات سالانه 4500کودک از‌عقب‌ماندگی ذهنی
در همینه زمینه :
کوتاه‌تر از گزارش
با کارشناس
یادداشت