سورن و چشمه سحرآمیز

در چشمه‌علی شهرری، آثار تمدنی 8هزار سال پیش نهفته است. وقتی چشمه‌ای دل سنگ را شکافت و دشت ری را حاصلخیز کرد، همه‌چیز برای شکل‌گیری تمدن کهن ری باستان مهیا شد. 8هزار سال پیش، اقوام آریایی در مسیر خود درحالی‌که به‌دنبال آب و آبادانی برای تشکیل سکونتگاه می‌گشتند، وقتی به چشمه رسیدند نخستین سکونتگاه‌ها را در تپه‌های حوالی این چشمه جوشان بنا کردند و تمدن چشمه‌علی از همین دوره تاریخی آغاز شد. چشمه‌علی پیش از اسلام «چشمه سورن» نام داشت که اشاره به خاندانی به همین نام در دوران ساسانیان دارد. گفته می‌شود خاندان سورن، مسئولیت تاج‌گذاری خانواده ساسانیان را برعهده داشتند. از همین‌جا بود که نخستین سکونتگاه‌های ری و تهران امروز شکل گرفت؛ جایی که در کاوش‌های بین سال‌های 1313تا 1315ظروف سفالین متعلق به بیش از 6هزار سال پیش نیز درآن کشف شد. از دیگر یافته‌های باستانی چشمه‌علی، آثار تمدنی متعلق به دوره پارت‌ها، آغاز مسیحیت، ساسانیان و آغاز اسلام است که نشان از قدمت این تمدن کهن به‌عنوان هسته اولیه ری باستان دارد. در دوران باستان، دور‌تادور ری با دیواری محصور شده بود که البته در زمان حمله اعراب تخریب شد. اکنون در کنار تخته‌نگاری‌های دوران فتحعلی‌شاه قاجار، دیواری با همان شکل و شمایل بازسازی شده و بالای این چشمه تاریخی دیده می‌شود.