آسمان گردی با خودروی پرنده ایرانی

زهرا خلجی-روزنامه‌نگار

ساخت خودروی پرنده یکی از قدیمی‌ترین اهداف انسان برای پیشبرد صنعت حمل‌ونقل بوده است. هدف طراحی و ساخت خودروی پرنده کاملا با وسیله‌ای مثل هواپیما یا بالگرد متفاوت است. خودروهای پرنده می‌توانند در نقش تاکسی هوایی برای جابه‌جایی مسافران درون‌شهری و جاده‌ای یا حمل بسته‌های سفارشی بدون نیاز به باند پرواز ظاهر شوند. ایده ساخت این وسیله پروازی از دهه 20 قرن بیستم میلادی مطرح شده است و کشورهای مختلفی سعی در دستیابی به این فناوری داشته‌اند. حالا مخترعان و نوآوران ایرانی نیز سراغ این ایده رفته‌اند. نخستین رویداد ملی طراحی و ساخت خودروی پرنده با هدف گسترش حمل‌ونقل پیشرفته که از شهریور سال گذشته آغاز شده بود چند روز پیش در دانشگاه صنعتی امیرکبیر برگزار شد.

برترین‌ها انتخاب شدند
از زمان اعلام رویداد ملی طراحی ساخت خودروی پرنده، 28تیم از سراسر کشور برای این رقابت ثبت نام کردند که پس از آن 11تیم با دفاع از طرح خود در برابر داوران گزینش و در نهایت 3تیم برتر برگزیده شدند. نخستین رویداد ملی طراحی و ساخت خودروی پرنده در 2 بخش برگزار شد. بخش اول شامل مسابقه طراحی و ساخت مدل کوچک مقیاس برای ایجاد فضای رقابتی علمی در جامعه دانشگاهی و صنعتی کشور بود. بخش دوم نیز مجموعه‌ای بود از اقدامات ترویجی شامل اجرای برنامه‌های رسانه‌ای و برگزاری نشست‌های تخصصی پیرامون رفع موانع بهره‌برداری از صنعت هوانوردی عمومی و تاکسی هوایی در کشور. در مرحله اول، طراحی مفهومی وسیله مورد نظر، توسط شرکت‌کنندگان انجام شد. درنهایت پس از داوری طرح‌ها، 3تیم برتر رویداد معرفی شدند. علیرضا عبداللهی به نمایندگی از تیم شوق پرواز به‌عنوان نفر اول، محمدامین فرهمندفر به نمایندگی از تیم کندو به‌عنوان نفر دوم و یسنا ملازاده به نمایندگی از تیم سیرنگ به‌عنوان نفر سوم معرفی شدند.

دانشگاه امیرکبیر؛ پیشرو در طرح ایده
علیرضا رهایی، سرپرست دانشگاه صنعتی امیرکبیر در آیین اختتامیه این رویداد گفت: «توسعه صنعت دانش‌بنیان یکی از محورهای آینده کشور است و توسعه آن منجر به توسعه اقتصاد دانش‌بنیان می‌شود و اقتصاد دانش‌بنیان دارای مبنای فکری و علمی است.» سرپرست دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به ایده‌های قابل‌توجه رویداد خودروهای پرنده، گفت: «قبلا این تجربه را در حوزه روباتیک داشته‌ایم. در زمانی که نهادی به این حوزه توجهی نداشت در دانشگاه امیرکبیر با برگزاری رویدادهای مختلف تیم‌ها ایده‌های خود را ارائه دادند و برخی از آنها نه‌تنها در سطح ملی بلکه در سطح بین‌المللی جایگاه‌های خوبی به‌دست آوردند.» رهایی تأکید کرد: «در کشور استعدادهای خوبی وجود دارد ولی باید زمینه بروز آنها مهیا شود». امیر شیخ، دبیر رویداد ملی طراحی و ساخت خودروی پرنده نیز گفت: «حمل‌ونقل، گردشگری، امداد و نجات و اورژانس از کاربردهای خودروهای پرنده است. یکی از چالش‌های اصلی توسعه خودروهای پرنده، سبک‌سازی و ایمنی است تا بتوان از این خودروها، بهره‌برداری شهری را متصور بود.» به‌گفته او، این حوزه دارای سرریزهای فناوری در حوزه‌هایی چون مواد، باتری، موتورهای الکتریکی و هوش مصنوعی است و در کشور نیز مجموعه‌ها و شرکت‌هایی وجود دارند که علاقه‌مند به فعالیت در حوزه خودروهای پرنده هستند از این‌رو تصمیم به برگزاری این رویداد گرفته شد.

خودروی پرنده چیست؟
ماشین پرنده یا هواپیمای جاده‌ای نوعی وسیله نقلیه است که می‌تواند هم به‌عنوان یک وسیله نقلیه جاده‌ای اما پرنده و هم به‌عنوان یک خودروی هوایی درون‌شهری عمل کند. بسیاری از نمونه‌های اولیه این وسیله جالب توجه، از اوایل قرن بیستم با استفاده از انواع فناوری‌های پرواز ساخته شده‌ و بیشتر آنها برای برخاستن و فرود آمدن روی باند طراحی شده‌اند. این وسایل اغلب طرح‌های مفهومی دارند. برای عملکرد ایمن، یک خودروی پرنده باید به‌طور مستقل به‌عنوان وسیله نقلیه جاده‌ای تأیید شود. شخصی که وسیله نقلیه را کنترل می‌کند باید هم به‌عنوان راننده و هم به‌عنوان خلبان گواهینامه داشته باشد.

مکث
کدام کشورها خودروی پرنده دارند؟
اگرچه پروژه‌های خودروی پرنده در اکثر کشورها به‌ویژه آمریکا، انگلیس، اسلواکی، فرانسه، کره‌جنوبی، چین و امارات درحال افزایش هستند، اما هنوز هیچ‌یک از آنها به‌طور متداول استفاده نمی‌شود و همه آنها به شکل آزمایشی هستند. به‌تازگی اداره هوانوردی فدرال آمریکا خودروی پرنده Alef Aeronautics را تأیید کرده و این نخستین‌بار در جهان است که این وسیله چنین تأییدیه‌ای می‌گیرد. این خودروی پرنده که در سن متئوی کالیفرنیا مستقر است، 100درصد برقی است و می‌تواند یک یا 2 سرنشین را حمل کند. این خودرو تقریبا 300هزار دلار قیمت دارد و می‌تواند بر فراز ترافیک‌های سنگین و تصادف‌های جاده‌ای پرواز کند.