یک بشکه نفت چقدر است؟
«بشکه» فقط یک معیار اندازهگیری است
ایران روزانه 3.5میلیون بشکه نفت تولید میکند؛ اما تاکنون فکر کردهاید که هر بشکه نفت خام چند لیتر است و چرا این مقیاس را برای آمار و ارقام این حوزه انتخاب کردهاند؟
در ادبیات بازار جهانی نفت، متعارفترین مقیاس برای اندازهگیری حجم تولید و معامله، یک بشکه نفت معادل 42گالن است. هر گالن 3.7854لیتر گنجایش دارد؛ بر این اساس، هر بشکه استاندارد در بازار نفت معادل 158.9873لیتر است که برای سهولت بیشتر کار و محاسبات، آن را 159لیتر درنظر میگیرند. وقتی میگوییم ایران روزانه 3.5میلیون بشکه نفت تولید میکند، بهمعنای تولید 556میلیون و 500هزار لیتر نفت در روز است. البته بشکه، فقط معیار اندازهگیری است و اصلاً مناسبتی با نقلوانتقال نفت با بشکه ندارد!
با این حساب، وقتی مسئولان وزارت نفت میگویند روزانه 220میلیون لیتر بنزین و گازوئیل در کشور توزیع و مصرف میشود، به این معناست که از مجموع 3.5میلیون بشکه نفت تولیدی کشور، یکمیلیون و 383هزار بشکه بعد از پالایش به مصرف داخلی میرسد. البته باید مصرف میعانات گازی، نفت سفید، روغنموتور، بنزین هواپیما و سایر مشتقات هم به این رقم اضافه شود تا سهم مصرف داخل از کل تولید نفت کشور به دست آید.
البته بشکههای 159لیتری که سالهاست بهواسطه استفاده از نفتکشها، فقط به یک معیار برای اندازهگیری تبدیل شدهاند، تنها مقیاس معمول نیستند و انواع مختلفی از بشکهها در بازار وجود دارد که طبق عرف، حجم آنها از 100تا بالای 200لیتر و حتی در مواردی تا 1000لیتر متغیر است و بسته به نیاز مصرفکننده، ممکن است از هر یک از آنها استفاده شود. در ایران، تا قبل از همهگیر شدن شبکه گاز، بشکههای 220لیتری مرسوم بود. اکنون نیز بسیاری از پالایشگاههای کشور برای توزیع و فروش فراوردههایی نظیر قیر، روغنموتور و... از این بشکهها استفاده میکنند و بعد از فروش محصول نیز این بشکهها باید وارد چرخه بازیافت شوند.