تولید داروهای هدف‌دار درمان سرطان در کشور

مریم سرخوش- روزنامه‌نگار

داروهای سرطانی به 3دسته اصلی تقسیم می‌شوند و خط تولید تمامی آنها در کشور وجود دارد، اما به‌گفته سیدمحمد کشاورز، مسئول فنی یکی از داروخانه‌های وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام(ره) قرار است در حوزه سرطان به‌زودی داروهایی تولید شوند که به‌صورت هدف‌دار سرطان را درمان خواهند کرد.
کشاورز در توضیح بیشتر به همشهری بیان می‌کند: «دسته اول داروهای ضدسرطان، عمومی‌ها هستند؛ از سرطان خون تا معده
و ... که به‌صورت پایه‌ای و ثابت به بیماران داده می‌شوند. ظرفیت تولید تمامی‌ این داروها در کشور وجود دارد. دسته دوم داروهای نیمه‌تخصصی هستند که به جنسیت مربوط می‌شوند، مثل سرطان‌های سینه در زنان یا پروستات در مردان. دسته سوم هم داروهای خاص هستند؛ مثل سرطان زبان.»
او با تأکید بر اینکه هر سه دسته در حال حاضر در کشور در حال تولیدند، ادامه می‌دهد: «به‌زودی داروهای هدف‌دار درمان سرطان هم در کشور تولید خواهند شد. یعنی دارو به‌صورت مشخص به یک عضو مشخص یا سلول سرطانی برخورد و آن را حذف می‌کند.» کشاورز، تولید این داروها را منجر به قدرت بیشتر صنعت داروسازی کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: «در حال حاضر رقیب ما در منطقه ترکیه است که صنعت داروسازی خوبی دارد، اما هنوز به لحاظ دارویی بر آنها مسلط هستیم. بازار داروهای ضدسرطان در کشورهای عراق، افغانستان و سوریه هم در اختیار ماست.»
این فعال حوزه دارویی درباره ظرفیت صادراتی داروهای ضدسرطان به دیگر کشورها هم بیان می‌کند: «به‌دنبال گسترش صادرات در شرق آسیا هستیم. البته همین حالا هم داروهای ما به کشورهای سریلانکا، ویتنام و حتی فیلیپین که با سیستم آمریکایی کار می‌کنند، صادر می‌شوند. در کشورهای آمریکای جنوبی، السالوادور، ونزوئلا و نیکاراگوئه هم داروهای ضدسرطان ایرانی در حال توزیع هستند. به اوگاندا هم صادرات داریم و از این کشور توزیع دارو به سایر کشورهای آفریقایی صورت می‌گیرد، اما خبر خوب این است که به‌زودی EMA و GMP اتحادیه اروپا را دریافت خواهیم کرد و این داروها به کشور ایتالیا هم صادر خواهند شد.» او با تأکید بر اینکه پای داروی ضدسرطان ایرانی به ‌زودی به خاک اروپا باز می‌شود، عنوان می‌کند: «صنعت داروسازی ما قادر به تامین نیاز دارویی بیماران سرطانی در داخل کشور است، اما باید حوزه صادراتی هم تقویت شود. برای توسعه صادرات باید واحدهای ما در کشورهای دیگر فعال‌تر شوند، اما مهم‌ترین مشکل ما ثبت دارو در کشورهای خارجی است و باید این مسئله را محقق کنیم. با تحقق صادرات دارو به ایتالیا به این مهم دست پیدا می‌کنیم.»
کشاورز تأکید می‌کند: «تولید داروهای ضدسرطان در کشور صرفه‌جویی قابل توجهی دارد؛ به‌عنوان مثال قیمت هر ویال داروی بورتزومیپ آمریکایی حدود 518دلار است، اما در کشور با مبلغی حدود 120دلار تولید می‌شود. این دارو برای سرطان‌های وابسته به دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد و درباره سایر داروهای ضدسرطان هم همین صرفه‌جویی رقم خورده است.» این فعال دارویی درباره کیفیت این داروها و تامین ماده اولیه آن هم بیان می‌کند: «صادرات دارو به کشورهای دیگر نشان‌دهنده کیفیت آن است. تحقق صادرات به اروپا هم ارزش این داروها را چند برابر می‌کند. مواد اولیه تولید داروها هم پیش از این از هند وارد می‌شد، اما در حال حاضر متوقف شده است. یکی از شرکت‌های داخلی، این ماده اولیه را تولید می‌کند و ما در سبحان‌دارو، آن را تولید می‌کنیم. به‌زودی تولید ماده اولیه این دارو از سوی خودمان انجام می‌شود.»

بومی‌سازی داروی 10میلیارد دلاری
این در حالی است که همین حالا هم ایران طی چند روز اخیر در تولید داروی ضد‌سرطان، ایبروتینیب به جمع 3 کشور برتر پیوسته است. چین و هند جزو کشورهای صاحب دانش فنی ساخت ماده اولیه این دارو در جهان به‌شمار می‌روند. ایبروتینیب یکی از این داروهایی است که تا پیش از این از طریق واردات تامین می‌شد، اما حالا به همت متخصصان یک شرکت دانش‌بنیان داخلی‌سازی شده است. این دارو برای درمان سرطان‌های خون و لنفوم، لوسمی مزمن لنفوئیدی و لوسمی لنفوسیتی کوچک، همچنین برای کسانی که پیوند انجام داده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایبروتینیب جزو محصولات راهبردی است و تولید آن بعد از 5سال مراحل تحقیقاتی و فشرده محقق شده و هم‌اکنون آماده مصرف بیماران است. کارشناسان حوزه دارو تأکید می‌کنند که ارزش واقعی بازار جهانی این دارو در جهان بیش از ۱۰میلیارد دلار است و با کسب تأییدیه‌های لازم از مراجع جهانی بعد از تامین بازار داخل، این محصول در مسیر صادرات قرار خواهد گرفت.