از عکس تو هم می‌ترسند

علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار

با وجود اینکه طی ماه‌های گذشته روابط دیپلماتیک جمهوری‌اسلامی ایران و عربستان‌سعودی ازسر گرفته شد و گسترش مناسبات فی‌مابین نیز روند رو به‌رشدی داشت، اما اقدام اخیر تیم الاتحاد عربستان در به میدان نیامدن به‌دلیل وجود تندیس شهید حاج‌قاسم سلیمانی در ورزشگاه نقش‌جهان اصفهان، نشان می‌دهد طرف سعودی همچنان راهبرد حاشیه‌سازی در روابط را در دستورکار دارد.این اقدام از سوی طرف سعودی موضوعی مسبوق به سابقه است و طی ماه‌های گذشته نیز تکرار شده و نمودی از رفتارهای حساسیت‌زای طرف مقابل در مواجهه با حسن‌نیت طرف ایرانی است. این رفتار سعودی‌ها اما سبب به‌راه افتادن موج تازه‌ای در شبکه‌های اجتماعی ازسوی کاربران ایرانی شد. نکته اینجاست که اتفاق اخیر، سومین رفتار غیردوستانه طرف سعودی در مواجهه با یادبود سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است؛ رویکردی که در ادامه به بررسی موارد مشابه آن می‌پردازیم.

بازداشت زائر ایرانی
در آخرین روزهای تیرماه1401بود که «خلیل دردمند»، یکی از حجاج ایرانی که همراه مادرش به زیارت خانه خدا مشرف شده بود تا مواظب او باشد، پس از انجام مناسک حج تمتع و قبل از اینکه مسجدالنبی(ص) را زیارت کند، ازسوی نیروهای امنیتی مسجدالحرام دستگیر و زندانی شد. اگرچه در ابتدا اعلام شد این زائر ایرانی به‌دلیل تصویربرداری از کعبه ازسوی نیروهای امنیتی سعودی بازداشت شده‌، اما در ادامه مشخص شد انتشار عکس خلیل دردمند به‌همراه تصویری از شهید حاج‌قاسم سلیمانی در توییتر، دلیل اصلی دستگیری وی بوده‌است. این زائر ایرانی حدود 80روز در زندان‌های سعودی حضور داشت و درنهایت با رایزنی‌های دیپلماتیک گسترده، در سیزدهمین روز مهرماه1401به کشور بازگشت.

دلیل تغییر سالن برگزاری نشست‌خبری
27خردادماه گذشته بود که نخستین حضور فیصل بن‌فرحان، وزیر امورخارجه سعودی در تهران پس‌از ازسرگیری روابط دوجانبه، با حاشیه‌هایی همراه شد که بازتاب وسیعی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی داشت. ماجرا از جایی آغاز شد که پس‌از گفت‌وگوهای دوجانبه امیرعبداللهیان و بن‌فرحان، قرار بود وزرای امورخارجه 2کشور نخستین کنفرانس خبری خود را در تهران در «تالار آیینه» وزارت امورخارجه برگزار کنند، اما درحالی‌که همه‌چیز برای برگزاری نشست‌خبری مشترک آماده بود، ناگهان به خبرنگاران اعلام شد که محل برگزاری نشست‌خبری تغییر کرده‌ و در سالن مذاکرات برگزار خواهد شد؛ اقدامی که گفته شد به‌ درخواست طرف سعودی و به‌دلیل وجود عکس شهید حاج‌قاسم سلیمانی بر دیوار تالار آیینه انجام شده‌است. اگرچه مقام‌های مربوط در وزارت خارجه این دلیل را گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای اعلام کردند، اما شواهد موجود نشان می‌داد درخواست حساسیت‌برانگیز سعودی‌ها به‌دلیل وجود عکس سردار مقاومت بوده‌است.

واهمه از سردیس حاج قاسم
دوشنبه، 10مهرماه و پس‌از غروب آفتاب بود که تماشاگران حاضر در ورزشگاه نقش‌جهان اصفهان و البته خیل عظیم بینندگان تلویزیونی در انتظار آغاز بازی سپاهان – الاتحاد در چارچوب رقابت‌های لیگ قهرمانان باشگاه‌های آسیا بودند که ناگهان مسئولان تیم سعودی اعلام کردند قصد ترک ورزشگاه را دارند و در زمین حاضر نخواهند شد. اگرچه درباره این اقدام عجیب سعودی‌ها دلیلی به‌صورت رسمی اعلام نشد، اما گمانه‌زنی‌ها نشان می‌داد اعضای تیم الاتحاد به‌دلیل وجود سردیس شهید حاج‌قاسم سلیمانی در ورزشگاه، از حضور در زمین امتناع کرده‌اند. این اقدام درحالی بود که این سردیس از مدت‌ها قبل در ورزشگاه نقش‌جهان نصب و بازی‌های متعددی هم پس‌از نصب این سردیس در «نقش‌جهان» برگزار شده‌است. ازسوی دیگر، روز قبل از مسابقه بازیکنان الاتحاد در کنار سردیس حاج‌قاسم تمرین کرده بودند و در جریان نشست هماهنگی بازی هم چنین موضوعی ازسوی سعودی‌ها مطرح نشده بود.