افزایش سرعت تأمین مالی از طریق بورس

بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار

سرعت تامین مالی از طریق بازار سرمایه افزایش یافته و طبق آمار‌های موجود جمع کل تامین مالی انجام شده از طریق بازار سرمایه در بهار امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 2.2برابر افزایش داشته است با این حال بانک‌ها همچنان نقش پررنگ‌تری در تامین منابع مالی مورد نیاز اقتصاد دارند.
به‌گزارش همشهری، آنطور که آمارها نشان می‌دهد باوجودآنکه نرخ رشد اقتصاد ایران درکل دهه۹۰ نزدیک به صفر درصد بوده است اما تأمین مالی انجام شده از طریق بازار سرمایه به‌طور مداوم افزایش یافته و در حال حاضر به 13درصد رسیده است.
این در حالی است که سهم بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه‌های دولت و بنگاه‌های اقتصادی در ابتدای دهه90 رقمی در حدود 3درصد بود. حالا تازه‌ترین آمار‌ها اما نشان می‌دهد که سرعت رشد تامین مالی از طریق بازار سرمایه افزایش یافته است.

افزایش سهم بازار سرمایه در تأمین مالی
آنطور که در داده‌های آماری نشان می‌دهد کل تامین مالی انجام شده در اقتصاد ایران در بهار امسال رقمی در حدود 1058میلیارد تومان بودکه از این میزان 921میلیارد تومان از طریق نظام بانکی و 137هزار میلیارد تومان از طریق بازار سرمایه انجام شده است. در بهار سال گذشته جمع کل تامین مالی انجام شده در اقتصاد ایران رقمی در حدود 797هزار میلیارد تومان بود که 64هزار میلیارد تومان از طریق بازار سرمایه تامین شده بود.
این به‌معنای آن است که سهم بازار سرمایه در تامین منابع مالی بنگاه‌های اقتصادی در بهار امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 2.2برابر افزایش یافته است و سهم بازار سرمایه از تامین مالی کل اقتصاد به 13درصد رسیده است. سال گذشته در همین دوره سهم بازار سرمایه در تامین منابع مالی اقتصاد در حدود 8درصد بود که نشان می‌دهد سرعت تامین مالی ازطریق بازار سرمایه نسبت به گذشته افزایش یافته است. به‌نظر می‌رسد به‌دلیل تحولات اقتصادی به‌وجود آمده بنگاه‌های اقتصادی تمایل بیشتری به جذب منابع از طریق بازار سرمایه پیدا کرده‌اند و همین موضوع منجر به افزایش سرعت تامین مالی از طریق بازار سرمایه شده است.

نحوه تأمین مالی از طریق بازار سرمایه
به‌طورکلی تامین مالی ازطریق بازار سرمایه به دو روش سرمایه‌ای و بدهی انجام می‌شود. در روش سرمایه‌ای، شرکت‌ها عمدتا از طریق عرضه اولیه و افزایش سرمایه که روش‌های مختلفی دارد منابع مالی مورد نیاز خود را برای اجرای طرح‌های جدید و یا سرمایه در گردش تامین می‌کنند و در روش بدهی مبنای اصلی تامین مالی انتشار اوراق بدهی است که انواع مختلفی دارد.
آنطور که آمارها نشان می‌دهد در بهار امسال شرکت‌های فعال در اقتصاد ایران جمعا 83هزار میلیارد تومان از منابع مالی خود را از طریق افزایش سرمایه از طریق بازار سرمایه تامین کرده‌اند که این مقدار نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 2.1برابر افزایش نشان می‌دهد. در این مدت همچنین جمع کل تامین مالی دولت و شرکت‌ها از طریق انتشار اوراق بدهی رقمی بالغ بر 54هزار میلیارد تومان بوده است که این میزان نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 2.3درصد افزایش نشان می‌دهد. این ارقام به‌معنای آن است که در بهار امسال اقتصاد ایران 61درصد از منابع خود را به روش سرمایه‌ای و 39درصد از طریق انتشار اوراق بدهی تامین کرده است.

سهم دولت در انتشار اوراق بدهی
آمار‌ها نشان می‌دهد از مجموع 54هزار میلیارد تومان اوراق بدهی منتشرشده در بهار امسال 41هزار میلیارد تومان توسط دولت منتشر شده و سهم شرکت‌های دولتی درانتشار اوراق بدهی 9.2هزار میلیارد تومان بوده است. در این مدت همچنین شهرداری‌ها بالغ بر 3.4هزار میلیارد تومان اوراق بدهی منتشر کرده‌اند. این ارقام نشان می‌دهد که همچنان سهم دولت در تامین مالی از طریق انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه بیشتر از بخش خصوصی است. در واقع سهم دولت در انتشار اوراق بدهی 76.6درصد و سهم بخش خصوصی و شهرداری به‌ترتیب 17.1 و 6.3درصد است. بخش عمده اوراق بدهی منتشر شده شامل مرابحه، اوراق گام و اوراق اجاره است. در این مدت اما شرکت‌های بورس 71.1هزار میلیارد تومان از منابع مالی خود را از طریق افزایش سرمایه و 10.1درصد را از محل مازاد تجدید ارزیابی تامین کرده‌اند که در این بخش سهم بخش خصوصی بیشتر از دولت بوده است.

سهم نظام بانکی در تأمین مالی
با وجود آنکه سهم بازارسرمایه درتامین مالی اقتصاد ایران به 13درصد رسیده است همچنان بخش عمده تامین مالی ازطریق نظام بانکی انجام می‌شود.طبق آمارهای موجوددربهارامسال بانک‌ها جمعا 921هزار میلیارد تومان از منابع مالی شرکت‌های تولیدی و خانواده‌ها را تامین کرده‌اند که از این میزان 785هزار میلیارد مربوط به بخش‌های اقتصادی و 136هزار مربوط به وام‌هایی است که بانک‌ها به خانواده‌ها یا اشخاص حقیقی پرداخت کرده‌اند. در کل جمع تامین مالی انجام شده از طریق نظام بانکی در بهار امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل 25.8درصد افزایش نشان می‌دهد.