آزاد‌سازی‌ ارزی، دلار را نزولی کرد

بهزاد رنجبر- روزنامه‌نگار

به‌دنبال بیانیه رسمی وزارت امور خارجه مبنی بر آزاد‌سازی‌ منابع ارزی بلوکه شده ایران درکره‌جنوبی، از روز پنجشنبه قیمت دلار وارد کانال نزولی شد. در پی این رویداد ظرف 24ساعت نرخ دلار با 1000تومان کاهش به محدوده 48هزارو 700تومان در روز جمعه عقب نشینی کرد.
به گزارش همشهری، روز پنجشنبه برخی رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند واشنگتن و تهران به توافقی برای تبادل زندانیان میان دوطرف و همینطور آزاد‌سازی‌ منابع ارزی بلوکه شده ایران درکره‌جنوبی دست پیدا کرده‌اند. این موضوع بلافاصله واکنش بازار ارز را به‌دنبال داشت و به افت قیمت دلار منجر شد. این خبر را درنهایت وزارت خارجه ایران هم تأیید کرد و مشخص شد طبق توافق انجام شده میان ایران و آمریکا ۶ میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ایران درکره‌جنوبی، به‌همراه مقدار قابل توجهی از وجوه ایران در بانک تی بی‌آی(TBI) عراق آزاد خواهد شد. وجوه بلوکه شده در کره‌جنوبی باید در یکی از بانک‌های سوئیس به یورو تبدیل شود.برخی خبرها حاکی از آن است که این مبلغ در حال حاضر به حسابی مشخص در یک بانک سوئیسی واریز شده و این ارقام آماده انتقال به قطر است. همین اخبار کافی بود تا بازار ارز به این موضوع واکنش نشان دهد و شیب منحنی قیمت دلار نزولی شود.

واکنش دلار به آزاد‌سازی‌ ارزی
همزمان با انتشارخبرآزادسازی منابع ارزی ایران درکره‌جنوبی و عراق بازار ارز به این موضوع واکنش نشان داد و روز پنجشنبه قیمت هر دلار آمریکا از محدوده 49هزارو 700تومان به 49هزارو 200تومان عقب‌نشینی کرد. این روند در مبادلات روز جمعه هم ادامه یافت و دیروز نیز قیمت هر دلار آمریکا با 500تومان نزول به محدوده 48هزارو 700تومان رسید.
به واسطه انتشارخبر آزاد‌سازی‌ منابع ارزی ایران در کره‌جنوبی قیمت هر دلارآمریکا 1000تومان کاهش یافت. انتظار می‌رود امروز، شنبه، نیز واکنش بازار ارز به این موضوع تداوم یابد و قیمت ارز بیشتر از دو روز گذشته تحت‌تأثیر قرار گیرد. به زعم فعالان اقتصادی اهمیت این خبر در این است که می‌تواند کفه عرضه ارز را تقویت کند با این حال تداوم روند نزولی قیمت دلار به سایر عوامل نیز بستگی دارد.

بازار ارز به کجا خواهد رفت
به زعم کارشناسان آزادسازی منابع ارزی با وجود آنکه به‌طور مستقیم منجربه دسترسی ایران به منابع ارزی نمی‌شود و قرار است این منابع از طریق قطر صرف تامین برخی نیاز‌های کشور شود با این حال این موضوع از جنبه سیاسی می‌تواند اثر مثبتی بر بازار ارز داشته باشد. به بیان دیگر آزاد‌سازی‌ این منابع ارزی بیشتر از آنکه جنبه اقتصادی داشته باشد اثر روانی و سیاسی دارد زیرا امید‌ها را به حل برخی چالش‌های سیاسی بیشتر می‌کند. به‌طور کلی اقتصاد و بازار‌ها حساسیت زیادی نسبت به تحولات سیاسی دارند و هر گامی برای ایجاد تحول سیاسی یا حل چالش‌ها اثر مطلوبی بر بازارها دارد. با این حال تحلیلگران بر این باورند که اثر این موضوع کوتاه است و در بلندمدت باید سایر محرک‌هایی که بر قیمت دلار تأثیر دارند دچار تغییر شوند. به‌طور مثال باید شرایطی فراهم شود تا تراز تجاری کشور افزایش یابد و در عین حال مولفه‌های کلان اقتصادی ازجمله تولید و تورم نیز شرایط باثبات‌تری داشته باشند.
وحید شقاقی شهری اقتصاددان، در این‌باره گفت: یکی از شاخص‌هایی که بر بازار ارز تأثیر‌گذار است بحث ناترازی‌های ارزی است و ناترازی‌های ارزی نیز برگرفته از ناترازی‌های تجاری است. او افزود: با کاهش ناترازی‌های تجاری شاخص حساب جاری بهبود پیدا می‌کند و می‌توانیم مدیریت بازار ارز را در سال‌جاری تداوم ببخشیم.
او با اشاره به اهمیت حساب سرمایه گفت: منظور از حساب سرمایه این است که چه مقدار سرمایه وارد کشور شده است و در طرف مقابل چه مقدار سرمایه از اقتصاد ایران خارج شده است. برای تحلیل حساب سرمایه، فرار سرمایه، قاچاق، انتقال سرمایه و... حساب می‌شود، از طرف دیگر وقتی که تحریم صورت می‌گیرد، خروج سرمایه تشدید می‌شود، درنهایت این موارد موجب شده تا حساب سرمایه منفی شود. اگر بتوانیم به بانک مرکزی کمک کنیم تا حساب سرمایه را تقویت کند، بانک مرکزی راحت‌تر می‌تواند بازار ارز را مدیریت کند. سینا سلیمانی، کارشناس بازار با محاسبه قیمت دلار از تفاضل نرخ تورم ایران و آمریکا گفت: بعد از تفاضل نرخ تورم ایران از آمریکا متوجه می‌شویم که قیمت دلار تقریبا در همه سال‌ها از این فرمول پیروی کرده و عموما به‌دلیل ریسک‌های سیاسی 15تا 20درصد بالاتر از نرخ‌های واقعی معامله شده است.
او افزود: درسال‌هایی که بانک مرکزی ذخایر ارزی قابل‌قبولی داشته و در بازارمداخله کرده است، نرخ بازار با نرخ واقعی اختلاف پیدا کرده است اما این اختلاف ادامه‌دار نبوده و پس از آن شاهد جهش ارزی بوده‌ایم بنابراین برای تداوم نزول ارز باید شاخص‌های کلان بهبود یابد.