گزارش
دعوت به تماشای تعزیه به رسم جنوبی‌ها
حال و هوای متفاوت تئاترشهر در ایام سوگواری
فهیمه پناه‌آذر-روزنامه‌نگار
این روزها حال و هوای محوطه تئاترشهر و پهنه تالار وحدت متفاوت‌تر از روزهای قبل است؛ جمع شدن دستفروشان و ساماندهی محوطه تئاترشهر باعث شده که برنامه ویژه محرم به شکل خاص‌تری برگزار شود و بیشتر مردم بتوانند این برنامه‌ها را در کمال آرامش همراهی کنند.
تعطیلی تماشاخانه‌ها
تالارهای نمایشی کشور به‌دلیل ایام سوگواری سالار شهیدان(ع) تعطیل هستند. بر این اساس تمام نمایش‌های روی صحنه در تالارهای نمایشی از اذان مغرب روز چهارشنبه چهارم مرداد تا پایان روز یکشنبه هشتم مرداد اجرا ندارند و آثار نمایشی از روز دوشنبه 9مرداد به صحنه می‌روند.
یک گردهمایی عاشقانه
مرکز هنرهای نمایشی مانند هر سال برای دهه اول محرم برنامه‌های تعزیه تدارک دیده است. در سال‌های گذشته خیمه‌ای در محوطه تئاترشهر برای ایام سوگواری آماده می‌شد، فضای خاصی را ایجاد کرده بود و حالا محوطه تئاترشهر میزبان ویژه‌برنامه «نوای عرشیان و مشق فرشیان» است که از 28تیر‌ماه آغاز شده است. این ویژه‌برنامه به مناسبت ایام سوگواری سیدالشهدا(ع) هر شب تا ششم مرداد میزبان شیفتگان عدالت و حق‌جویی خواهد بود. این برنامه در 3بخش تعزیه، نقالی و پرده‌خوانی در محوطه باز مجموعه تئاترشهر اجرا می‌شود.
نوای دمام و حضور مردم
مهدی صفاری‌نژاد، مدیر کانون نمایش‌های سنتی و آیینی، در گفت‌وگو با همشهری‌آنلاین درباره برنامه محوطه تئاترشهر می‌گوید: «ما هر شب نمایش‌ها را با نوای جنوب شروع می‌کنیم. یعنی به شیوه مردم جنوب سنج و دمام می‌زنیم و مردم را به دیدن نمایش و عزا دعوت می‌کنیم. در جنوب رسم است که با نوای دمام یا سنج اهل عزا را خبردار می‌کنند. این رسم در تکیه عزاداری ما نیز برقرار است. اینجا هم مخاطب را با صدای سنج و دمام به دیدن اجرا دعوت می‌کنیم. همه در محوطه و دور حوض مقابل تئاترشهر جمع می‌شوند و نمایش را تماشا می‌کنند. تعزیه و نقالی را هر شب داریم، اما پرده‌خوانی به‌دلیل همان مسئله نبود آموزش در این برنامه کمتر اجرا می‌شود. در دانشگاه رشته نمایش‌های ایرانی نداریم و اگر میراث فرهنگی دست نجنباند، این نمایش‌ها هم از بین می‌روند.»
شبیه‌خوانی در پهنه
در دهه اول ماه محرم و پس از اذان مغرب و عشا رویداد «شبیه‌خوانی در پهنه» توسط گروه تعزیه «سیدالشهدا(ع)» به سرپرستی احمد عزیزی برگزار می‌شود. تا‌کنون در شب اول تا پنجم محرم تعزیه‌هایی چون «شاهچراغ(ع)»، «طفلان زینب(س) و وهب نصرانی»، «حضرت مسلم(ع)»، «دو طفلان مسلم(ع)» و «حر ریاحی» اجرا شده و در شب ششم تعزیه «حضرت علی‌اکبر(ع)»، در شب هفتم تعزیه «حضرت قاسم(ع)»، در شب هشتم تعزیه «حضرت ابوالفضل(ع)»، در شب نهم تعزیه «شهادت امام حسین(ع)» و در شب دهم هم تعزیه «بازار شام» اجرا می‌شود.
ادامه اجراها بعد از دهه اول محرم
تماشاخانه‌های پایتخت بعد از پایان دهه اول محرم، دور جدید اجراهای خود را آغاز می‌کنند. قرار است در سالن‌های نمایشی بیش از 35نمایش روی صحنه بروند. در این میان تماشاخانه شهرزاد با اجرای 8نمایش رکورددار در فروش و اجرای آثار نمایشی است و بعد از آن میان سالن‌های دولتی هم تئاترشهر با اجرای 8نمایش از دیگر سالن‌ها پیشی گرفته است. دیگر تماشاخانه‌ها هم میزبان 2 تا 3نمایش هستند و ایرانشهر هم با 3اجرا میزبان مخاطبانش است.
مکث
تعزیه جایگاه یگانه‌ای دارد
احمد عزیزی، هنرمند پرسابقه تعزیه و شبیه‌خوانی به همراه گروه تعزیه سیدالشهدا(ع) به‌عنوان معین‌البکاء در حال حاضر با اجرای 3مجلس تعزیه «حضرت علی‌اکبر(ع)»، «حضرت عباس(ع)» و «شهادت امام حسین(ع)» در ویژه‌برنامه «نوای عرشیان و مشق فرشیان» حضور دارد.
عزیزی درباره اجراهای گروه می‌گوید: «در 3شب هشتم، نهم و دهم ماه محرم مجالس اصلی تعزیه «حضرت علی‌اکبر(ع)»، «حضرت عباس(ع)» و «حضرت امام حسین(ع)» را اجرا خواهیم کرد.» وی ادامه می‌دهد: «تعزیه به‌طور همزمان از بعد مذهبی و هنری برخوردار بوده و به همین دلیل هم ارزشمند است. همچنین به‌دلیل دارا بودن این ویژگی، جایگاهی یگانه دارد. تعزیه هنری است که از هم‌آمیزی 3عنصر نمایش، ادبیات و موسیقی تشکیل شده است و در کنار جنبه مذهبی خود، به‌دلیل غنای هنری و فرهنگی‌اش هر بیننده‌ای را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.»
