ذخیره 12.6میلیارد متر مکعب آب در جنگلها
سالانه 3/6میلیارد مترمکعب آب در جنگلهای هیرکانی و 9میلیارد مترمکعب آب در جنگلهای زاگرسی ایران ذخیره میشود
زهرا رفیعی-روزنامهنگار
در میان خدمات اکوسیستمی جنگلها، ارزش اقتصادی تولید آب بهمراتب بالاتر است؛ این در حالی است که به اعتقاد رئیس سازمان منابع طبیعی، بهرغم آنکه جنگلهای هیرکانی سالانه بیش از 3میلیارد مترمکعب آب ذخیره میکنند، اما درباره جنگلها و مراتع همیشه جنبههای بازاری مورد توجه بوده و جنگل را با تولید چوب و مرتع را با تولید علوفه سنجیدهاند و به دیگر جنبههای آن پرداخته نشده یا کمتر مورد توجه قرار گرفته است. حوضههای آبخیز جنگلی، منابع رایگان تولید آب هستند و هرچه این جنگلها انبوهتر، متراکمتر و سالمتر باشند و لاشبرگ خاک بیشتر و خاک عمیقتر باشد، آب بیشتری خواهیم داشت.
ارزش اکولوژیک
عباسعلی نوبخت، رئیس سازمان منابع طبیعی کشور؛ بیتوجهی به ارزشهای زیستمحیطی جنگل و نگاه صرف به جنگل بهعنوان منبع تولید چوب، مشکلاتی را برای زندگی بشر در دنیا ایجاد کرده است. سیاستگذاران کشور باید توجه داشته باشند که کاربریهای غیربازاری جنگل مانند تولید آب و اکسیژن و... آنقدر زیاد است که حفظ اکوسیستمهای جنگلی بسیار بیشتر از بهرهبرداری چوبی از آنها برای ما نفع خواهد داشت. با وجود اینکه هماکنون کشورمان دچار کمبود مواداولیه موردنیاز صنایع چوبی است، ولی بازهم نباید سراغ مجازشناختن بهرهبرداریهای چوبی گوناگون از عرصههای جنگلی برویم. باقی ماندن درختان شکسته و افتاده در عرصههای جنگلی نیز از برداشت آنها مفیدتر است. هماکنون اگر تمام واحدهای صنعتی که چوب یکی از مواداولیه موردنیاز آنهاست، با حداکثر ظرفیت خود فعالیت کنند، به 14 تا 16میلیون مترمکعب چوب در هر سال نیاز دارند؛ این در حالی است که اکنون سالانه بین 5 تا 5.5میلیون مترمکعب چوب در کشورمان تولید میشود. با وجود این، برداشت تمام درختان شکسته و افتاده موجود در جنگلها، حداکثر 100هزار مترمکعب از نیاز چوبی صنایع را تامین خواهد کرد، اما وجود این درختان به غنی شدن خاک عرصهها کمک میکند و در چرخه حیات جانداران جنگلها نقش دارد. ارزش بازاری و اقتصادی نهالکاری نیز تنها 20درصد و چندان چشمگیر نیست، اما 80درصد از منفعت و تأثیر مثبت نهالکاریها کالا و ارزشهای غیرقابل مبادله است.