مبارزه هوشمند با فساد

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

با راه‌اندازی روبات «هاتف» در سازمان بازرسی کل کشور، استفاده از هوش مصنوعی و هوشمندسازی فرایندها برای مبارزه با فساد، وارد مرحله جدیدی می‌شود. سازمان بازرسی به‌عنوان یکی از نهادهای مرتبط با فسادستیزی از مدت‌ها پیش، سامانه‌هایی را برای مبارزه با فساد پیاده‌سازی‌ کرده است که ازجمله می‌توان به «سامانه گزارشگران فساد» اشاره کرد. حالا خبرها حاکی از به‌کارگیری روبات‌های هوشمند برای پردازش و تحلیل اطلاعات و همچنین تبدیل صوت به متن برای مبارزه با فساد است. به گزارش روابط‌عمومی سازمان بازرسی، آنگونه که مدیرکل فناوری و تحلیل اطلاعات این سازمان اعلام کرده، روبات‌های هاتف، پایش و رهگیر ازجمله روبات‌هایی هستند که سازمان بازرسی کل کشور را در کار نظارت و بازرسی کمک می‌کنند.

تبدیل صوت به متن
پیش از این، سامانه ri.631 برای ثبت گزارش‌های مردمی از سوی سازمان بازرسی راه‌اندازی شده بود، اما این سازمان، با هدف هوشمندسازی فرایندها، خدمات و وظایف سازمان، روبات «هاتف» را به‌کار گرفته است. مدیرکل فناوری و تحلیل اطلاعات سازمان بازرسی به حجم بالای تماس‌ها با این سازمان اشاره می‌کند و می‌گوید که به همین دلیل بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و استفاده از هوش مصنوعی در دستور کار قرار گرفت. مهدی هدایت‌فر از کمک دانشگاه‌های پیشرو در کشور برای طراحی روبات هاتف خبر می‌دهد و می‌گوید: «این روبات ضمن صحبت با مردم و دریافت و ثبت شکایت آنها، با استفاده از الگوریتم هوش مصنوعی پردازش زبان طبیعی درخواست‌ها را تبدیل به متن کرده و کد رهگیری برای فرد پیامک می‌کند.»

لشکر روبات‌ها در جنگ با فساد
«هاتف» تنها روباتی نیست که سازمان بازرسی کل کشور را در مسیر هوشمندسازی مبارزه با فساد کمک می‌کند. مدیرکل فناوری و تحلیل اطلاعات سازمان بازرسی کل کشور از راه‌اندازی روبات «پایش» خبر می‌دهد و می‌گوید: «سیستم پالایش هوشمند نیز در راستای ماموریت نظارت همگانی سازمان، طراحی شده و مورد استفاده قرار گرفته که با پردازش متن‌ها، آن را از طریق دستگاه‌های اجرایی پیگیری می‌کند.» هدایت‌فر، روبات «رهگیر» را روبات دیگری می‌داند که به نوعی زنجیره سوم روبات هاتف و پایش به‌شمار می‌رود که وظیفه آن، پیگیری گزارش‌های ارسالی به دستگاه‌هاست.
او همچنین از راه‌اندازی روباتی دیگر با عنوان «تحلیل داده» خبر می‌دهد و می‌گوید: «این روبات کارنامه عملکردی ما را به‌صورت مستمر در بخش‌های مختلف ارائه می‌دهد و در رابطه با اینکه در کدام حوزه‌ها باید متمرکز و تخصصی‌تر کار کنیم، به ما کمک خواهد کرد.»

4 روبات
با عناوین هاتف، پایش، رهگیر و تحلیل داده در سازمان بازرسی کل کشور راه‌اندازی شده‌اند

الزام هوشمندسازی
هدایتی‌فر، مدیرکل فناوری و تحلیل اطلاعات سازمان بازرسی کل کشور که با رادیو فرهنگ گفت‌وگو کرده است، هوشمندسازی را نه یک انتخاب بلکه یک الزام می‌داند و بر این نکته تأکید می‌کند که در شرایط فعلی برای اینکه بتوانیم وظایف خودمان را به‌صورت مطلوب انجام دهیم، غیر از استفاده از روش‌های نوین و هوشمند، راه دیگری نیست.

تجربه دنیا
تاکنون تعداد قابل‌توجهی از کشورها ابزارهای مبارزه با فساد را که مبتنی بر هوش مصنوعی است با امید به بهره‌مندی از قابلیت‌های مثبت توسعه داده‌اند. برای این هدف، پژوهش‌های مختلفی انجام شده و نتایج جالبی هم به‌دست آمده است.
به‌عنوان مثال، برزیل یکی از کشورهایی است که برای مبارزه با فساد، از ابزارهای مبارزه هوشمند با فساد تلاش‌های بسیاری کرده است.
آلیس، آگاتا، مونیکا، اسمرالدا، آیریس، رزی و روی، روبات‌هایی هستند که می‌توانند داده‌ها را سریع‌تر بررسی و به شناسایی یا حتی پیش‌بینی ناهنجاری‌های مربوط به انواع مختلف فساد در برزیل کمک کنند.
آنها به‌عنوان ابزاری برای شناسایی فعالیت‌های مشکوک مرتبط با تقلب در مناقصه‌ها، تقلب در قراردادها و سوءاستفاده از بودجه عمومی از سوی نمایندگان کنگره، می‌توانند مؤثر باشند.