آسمان ونیز، پرستارهتر از پیش
از وودی آلن تا مایکل مان؛ فیلمسازان شاخص به قدیمیترین فستیوال سینمایی جهان میآیند
سعید مروتی- روزنامهنگار
آنها که به کن نیامدند بخت خود را در ونیز میآزمایند. این یک قاعده کلی است که در تمام این سالها رعایت شده است. البته جز کن و ونیز، برلین هم هست؛ جشنوارهای که در زمستان برگزار میشود. در میان ۳جشنواره معتبر سینمایی، ونیز به عنوان قدیمیترین فستیوال سینمایی دنیا، یکی از آوردگاههای مهم برای فیلمسازان است؛ جشنوارهای که البته سالهاست قافیه را به کن باخته، ولی همچنان یکی از رخدادهای مهم سالانه سینمایی است. برگزارکنندگان ونیز در یکی، دو دهه اخیر کوشیدهاند سمت و سوی«هنری»تر و ساختارشکنانهای را در پیش بگیرند؛ رویکردی برای رقابت با فستیوالی که فرانسویها برگزار میکنند. جدای از اینها، هر فستیوال مهمی در دنیا، جدا از خطمشی و رویکرد، میکوشد پای فیلمسازان شاخص را به محفلش باز کند. فیلمسازانی که امسال در ونیز ۲۰۲۳ برای کسب شیر طلایی به رقابت میپردازند، اینطور که ورایتی روایت کرده نامهای بزرگیاند: «جشنواره ونیز از مایکل مان، پابلو لارائین، سوفیا کاپولا، یورگوس لانتیموس و میچل فرانکو برای اکران تازهترین فیلمهایشان دعوت به عمل آورده است. در فاصله حدود یکماه مانده به اعلام فهرست فیلمهای پذیرفتهشده در هشتادمین دوره جشنواره فیلم ونیز، فیلمهای «ال کنده» لارائین، «فراری» مان، «پریسیلا» کاپولا، «موجودات بیچاره» لانتیموس و «خاطره» فرانکو قرار است در جشنواره امسال اکران شوند. علاوه بر این فیلمها، گفته میشود «مبارزهطلبان» لوکا گوادانینو و «دست سرنوشت» وودی آلن نیز در بخش مسابقه اکران خواهند شد. انتظار میرود «سگباز» لوک بسون نیز در جشنواره امسال اکران شود.» هشتادمین دوره جشنواره فیلم ونیز از تاریخ 30 آگوست تا 9 سپتامبر (8تا18شهریور) برگزار میشود
بازگشت استاد تریلر
استاد تریلر، ۸ سال پس از «بلک هت»(۲۰۱۵) با یکی از پروژههایی که از سالها پیش قصد ساختنش را داشت به عرصه بازمیگردد. مایکل مان از سال ۲۰۰۰ تصمیم داشت فیلم «فِراری» را کارگردانی کند؛ فیلمی که در این سالها چندبار وارد پیشتولید هم شد و بازیگرانش هم انتخاب شدند، ولی هر دفعه اتفاقی رخ میداد و تولیدش به تعویق میافتاد. سالها، هیو جکمن انتخاب اول مایکل مان برای بازی در نقش انزو فراری بود و برای نقش مقابلش هم رئومی راپیس برگزیده شده بود. در نهایت اما فیلم با حضور آدام درایور در نقش فراری ساخته شد. پنه لوپه کروز، شیلین وودلی و گابریل لئون هم به جمع بازیگران تازهترین ساخته مایکل مان اضافه شدند؛ کارگردانی که از او بهعنوان یکی از مهمترین فیلمسازان زنده و همچنان فعال سینما نام برده میشود. مایکل مان که ایرانیها شیفته «مخمصه»اش هستند، بهعنوان استاد ساخت تریلرهای نفسگیر شهرت دارد؛ کارگردانی که منتقدان از جهان مردانهای که خلق میکند، ستایشهای فراوانی کردهاند و هر فیلمش میتواند یک اتفاق مهم سینمایی باشد. مایکل مان در فیلم تازهاش زندگی انزو فِراری در سال ۱۹۵۷ را دنبال میکند که با مشکلات خانوادگی برخورد میکند و در عین حال برای مسابقه میلی میگلیا آماده میشود.
نیمهشب در پاریس
پنجاهوسومین فیلم وودی آلن، کارگردان ۸۷سالهای که مدتهاست فیلم فوقالعادهای نساخته، حکم بازگشت به پاریس پس از ۱۲ سال را دارد. البته «نیمه شب در پاریس» (۲۰۱۱) از آخرین فیلمهای وودی آلن است که میشود با صفت دلپذیر توصیفش کرد و حال و هوای به کل متفاوتی با «دست سرنوشت» آخرین ساختهاش دارد. اینطور که از تریلر منتشر شده و خلاصه داستان آخرین فیلم وودی آلن برمیآید، این یکی بیشتر نزدیک به حال و هوای «امتیاز نهایی»(۲۰۰۵) است تا نیمهشب در پاریس. سال گذشته صحبت از حضور دست سرنوشت در جشنواره برلین بود؛ بعد از آن از کن بهعنوان فستیوالی که برای نخستینبار فیلم آخر وودی آلن را به نمایش درمیآورد، نام برده شد و حالا گفته میشود ونیز میزبان دست سرنوشت خواهد شد. در ژوئیه ۲۰۲۲، وودی آلن اعلام کرد که کارگردانی یک فیلم هیجانانگیز فرانسویزبان را بر عهده خواهد داشت. در سپتامبر ۲۰۲۲، والری لمرسیه، نیلز اشنایدر، لو د لااژ و ملویل پوپو به بازیگران فیلم پیوستند. وودی آلن درباره فیلم جدیدش گفته است: دست سرنوشت داستانی عاشقانه و پرهیجان را در پاریس معاصر روایت میکند؛ فیلمی که در سراسر شهر و کمی در حومه شهر گرفته شده است.»