خیز پزشکی ایران در آمریکای لاتین

مریم سرخوش- روزنامه‌نگار

در سفر هیأت دولت به آمریکای لاتین اسناد و تفاهمنامه‌هایی بین دولت‌ها امضا شد که بخش مهمی از آن مربوط به همکاری در جهت رشد علمی دانشمندان کشور و توافقنامه‌های دارویی و پزشکی بود. در این‌باره حتی کارگروه مشترک همکاری‌های حوزه سلامت ایران با 3کشور ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه هم تشکیل شد و نظام سلامت ایران برخی از نیازهای این کشورها را در قالب صادرات محصولات سلامت‌محور پوشش خواهد داد. با امضای این قراردادها قرار است همکاری ایران با کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه در حوزه سلامت و همکاری‌های علمی افزایش پیدا کند. البته ایران و کوبا 2دهه است که در تولید واکسن، فعالیت مشترک دارند، اما حالا قرار است این همکاری برای تولید انواع واکسن جدید توسعه پیدا کند. از سوی دیگر، ظرفیت قابل‌توجه تولید داروی ایرانی هم در این سفر مورد توجه قرار گرفته است. ایران 98درصد از داروهای مورد نیازش را در داخل کشور تولید می‌کند اما به‌گفته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، این عدد برای کشوری مثل نیکاراگوئه حدود 2 تا 3درصد است. در این سفر مسئولان 2کشور (ونزوئلا و نیکاراگوئه) علاقه‌مندی خود را به خرید دارو، واکسن و تجهیزات پزشکی ایران اعلام کرده‌اند؛ اتفاقی که می‌تواند ظرفیت مناسبی را برای صادرات داروهای ایرانی پس از تامین نیاز داخلی، پیش روی صنعت داروسازی کشور قرار دهد.

ایران - ونزوئلا
«سفر به آمریکای لاتین از بزرگ‌ترین دستاوردهای ایران در حوزه سلامت بود، چون در این‌باره تفاهمنامه‌های عملیاتی و اثربخشی با کشور ونزوئلا به امضا رسید.» وزیر بهداشت به جزئیات بیشتری از این سفر اشاره کرد و گفت: «رایزنی‌های بسیار خوبی با مسئولان کشور ونزوئلا صورت گرفت. نمایشگاه پررونقی هم از داروها و تجهیزات ایرانی برپا شد که مورد استقبال مردم و مسئولان این کشور قرار گرفت. بر این اساس، شرکت‌های ایرانی به‌تدریج دارو و تجهیزات پزشکی‌‌ خود را به ونزوئلا صادر خواهند کرد.» به‌گفته عین‌اللهی، مسئولان بهداشت و درمان نیکاراگوئه علاقه‌مند بودند در حوزه سلامت، همکاری بسیار وسیعی با ایران داشته باشند و علاوه بر توافقنامه‌ای که برای صادرات محصولات سلامت‌محور به نیکاراگوئه تدوین شد، همکاری‌های علمی بین دانشجویان علوم پزشکی ایران و ونزوئلا هم انجام خواهد گرفت: «در این‌باره توافق کردیم که همایش‌های مشترک علمی با دانشگاه‌های این کشور برگزار شود. همچنین خانم ماگالی گوتیرز، وزیر بهداشت ونزوئلا بر توسعه همکاری‌های 2کشور در حوزه سلامت تصریح و بر بهره‌مندی از توانمندی ایران در این حوزه تأکید کرد.»

ایران – کوبا
ایران و کوبا نزدیک به 2دهه است که در زمینه تولید واکسن با یکدیگر همکاری می‌کنند و ازجمله محصولات مشترکشان واکسن‌ فلج اطفال و واکسن ضدکرونای پاستوکووک است. حالا به‌گفته وزیر بهداشت، قرار است علاوه بر گسترش همکاری‌های حوزه سلامت، تفاهمنامه تبادل فناوری در حوزه سایر واکسن‌ها، تولید انواع واکسن جدید و ‌برنامه‌ریزی‌ برای افزایش تولید هم صورت بگیرد. عین‌اللهی در این‌باره گفت: «کوبا یکی از کشور‌های پیشرفته در حوزه تولید واکسن است و مرکز تولید دارو و واکسن در هاوانا از پیشرفته‌ترین مراکز پزشکی در دنیاست. یکی از کار‌های خوبی که در پاندمی کووید-19 انجام شد، این بود که تکنولوژی تولید واکسن ضدکرونا را از این کشور وارد ایران کردند. واکسن کنترل کرونا در کوبا سوپرانا نام داشت و واکسن تولیدشده در ایران پاستوکووک. بر این اساس قرار شد کوبا در تولید چند محصول مشترک در حوزه درمان سرطان، دیابت و بیماری‌های خاص با ایران همکاری کند. همچنین متخصصان بیوتکنولوژی کوبا و دانشمندان نانو فناوری ایران برنامه مشترک پژوهشی انجام خواهند داد.»

ایران – نیکاراگوئه
کشورهای نیکاراگوئه و ونزوئلا در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی دچار کمبود هستند، میزان تولید دارو در نیکاراگوئه 2 تا 3درصد است، به‌همین دلیل بازار آمریکای‌لاتین و کشورهای این منطقه فرصت خوبی برای صادرات تولیدات سلامت ایران ازجمله دارو، واکسن و تجهیزات پزشکی به‌شمار می‌رود. البته مسئولان بهداشت و درمان این کشورها هم از واردات داروها و تجهیزات پزشکی ایران استقبال کردند. وزیر بهداشت با بیان این مطلب از تدوین توافقنامه برای صادرات به نیکاراگوئه خبر داد و گفت: «ما در وهله نخست نیازهای دارویی و تجهیزات پزشکی خودمان را تامین می‌کنیم و پس از افزایش ذخایر راهبردی دارو، آمادگی صادرات داریم. البته پیش از این هم در پاندمی کووید-19 واکسن ایرانی کرونا (برکت) به نیکاراگوئه ارسال شده بود و آنها اعلام کردند که مایل به خرید دیگر واکسن‌های ساخت ایران هم هستند.» این مسئول همچنین به دیدار با رئیس سازمان تامین اجتماعی نیکاراگوئه هم اشاره کرد و توضیح داد: «روبرتو لوپز گومز، رئیس این سازمان در زمینه‌های مختلف، خواستار توسعه تبادلات علمی و تجربیات حوزه‌های سلامت و بیمه با ایران شد.»

تشکیل کار‌گروه مشترک
یکی از توافقات مهم سفر دولت به آمریکای‌لاتین تشکیل کار‌گروه مشترک همکاری‌های حوزه سلامت بین ایران و 3کشور ونزوئلا، نیکاراگوئه و کوباست که بر این اساس قرار است نشست‌های مشترک مسائل حوزه سلامت مورد بررسی قرار بگیرد و با هماهنگی و محوریت این کارگروه، دانشگاه‌های علوم پزشکی هر 4کشور با یکدیگر همکاری داشته باشند. به‌گفته وزیر بهداشت، پس از امضای این تفاهمنامه‌ها، گروه‌های عملیاتی ایران و هر یک از این کشورها تشکیل می‌شود تا جزئیات نیازهای هر کشور مشخص شود. نظام سلامت ایران هم برخی از این نیازها را در قالب صادرات محصولات سلامت‌محور پوشش خواهد داد.