چرا بورس ریخت؟

شاخص کل بورس تهران دیروز با 5.15درصد افت، سومین نزول تاریخی خود را ثبت کرد. از روز یکشنبه تاکنون ارزش کل بازار سهام 1000هزار میلیارد تومان و شاخص کل بورس تهران 8.7درصد افت کرده است. برهمین اساس برخی فعالان بازار سهام خواستار بسته‌شدن بورس شدند اما رئیس سازمان بورس این موضوع را رد کرد.
به گزارش همشهری، روند نزولی بورس دیروز برای دومین روز متوالی ادامه یافت و شاخص کل بورس تهران با یک افت سنگین نزدیک به 126هزار واحد معادل 5.15درصد افت کرد. این سومین نزول بزرگ شاخص در نیم‌قرن گذشته است. پیش از این شاخص کل بورس تهران یک بار26اسفند 1393 به‌دلیل بازگشایی نماد پالایشگاه‌ها پس از مدت‌ها توقف، با افت سنگین 5.5درصدی مواجه شده بود و دومین نزول تاریخی بورس نیز به سال‌1387 بازمی‌گردد که طی آن شاخص کل بورس پنجم آبان‌ماه 5.3درصد افت کرد. به این ترتیب در دادو‌ستد‌های روز گذشته سومین افت تاریخی بورس به ثبت رسید.

شدت نزول
آمار‌ها نشان می‌دهد از آغاز روند نزولی بورس از روز یکشنبه تا پایان مبادلات دیروز، شاخص کل بورس تهران بیش از 8.7درصد افت کرده و نزدیک به 1000هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته شده است. شدت نزول بورس در این 2روز به حدی بوده که بیش از 7هزارو 700میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است و نسبت خروج پول سهامداران حقیقی به ارزش معاملات خرد به 37درصد رسیده که نسبت بالایی تلقی می‌شود. دیروز همچنین حجم صف‌های فروش به مرز 14هزار میلیارد تومان رسید و تا پایان مبادلات همچنان 10هزار میلیارد تومان تقاضا برای فروش سهام باقی مانده بود. در مبادلات دیروز ارزش سهام 92درصد از شرکت‌های بورس با افت سنگین مواجه شدند و فقط ارزش سهام تعداد کمی از شرکت‌های بورس اندکی رشد کردند.

شایعه افزایش عرضه بازارگردان‌ها
ظرف 2روز گذشته که روند نزولی بازار سهام آغاز شده‌، شایعات مختلفی در مورد روند نزولی بورس در فضای مجازی مطرح شده است. بعضی شایعات نزول بورس را به برخی تحولات سیاسی و احتمال نزول قیمت دلار نسبت می‌دهند و برخی دیگر مدعی‌اند دلیل نزول بورس صدور دستور عرضه از مقامات بازار سرمایه به بازارگردان‌ها‌ست. برخی فعالان بازار سرمایه در شبکه‌های مجازی مدعی شده‌اند که مقامات بازار سرمایه به بازارگردان‌ها دستور داده‌اند که عرضه سهام را دو‌برابر کنند.
این افراد به نشستی اشاره می‌کنند که مقامات بورس تهران چند روز قبل از آغاز سقوط با بازار‌گردان‌ها برگزار کرده بودند. با این حال، روز گذشته مدیرعامل بورس تهران با رد این ادعاها گفت: روال جلسات با نهادهای فعال بازار سرمایه، مرسوم است، این جلسات برگزار شده و می‌شود. محمود گودرزی‌ تأکید کرد: ما به هیچ عنوان بازارگردان‌ها را ملزم به خرید و فروش سهام نخواهیم کرد؛ بلکه اعلام می‌کنیم که باید مفاد دستورالعمل‌ها رعایت شوند، بنابر‌این به هیچ عنوان موارد مطرح‌شده در این زمینه تحت‌عنوان بازارگردان‌ها باید سهام را تا ۲برابر عرضه کنند، صحت ندارد. او ادامه داد: در مقررات بازار سرمایه، هیچ عنوانی در مورد الزام به انجام معاملات وجود ندارد و در حوزه بازارگردانی سفارش‌گذاری و رعایت پارامترهای بازارگردانی مورد نظر است. ضمن اینکه حداکثر سهم فعالیت بازارگردانی در حجم کل معاملات بورس ۵ درصد است که بسیار ناچیز است. به‌گفته مدیرعامل بورس تهران، برای اینکه پرونده تخلفاتی برای بازارگردان‌ها در زمان صعود و نزول بازار تشکیل نشود، به‌دنبال این هستیم تا بازارگردان‌ها به تعهدات خود طبق دستورالعمل عمل کنند.

مکث
دلایل سقوط
با وجود شایعات مختلفی که در مورد نزول بازار سهام مطرح می‌شود، بررسی‌های تکنیکی نشان می‌دهد که شاخص بورس در محدوده‌ای قرار گرفته بود که نیاز به یک اصلاح موقت داشت. به‌طور تاریخی پس از سپری‌شدن هر دور رشد، شاخص به یک دور نزول موقت یا اصطلاحا استراحت نیاز دارد تا خود را برای رشد دوباره مهیا کند و این روالی است که در همه بازار‌های مالی و در کل تاریخ تکرار شده است. ضمن اینکه بررسی‌های بنیادی نشان می‌دهد قیمت سهام شرکت‌های بورس تحت‌تأثیر یک رشد پر‌سرعت از ابتدای سال تاکنون به محدوده اشباع خرید رسیده بود و نسبت قیمت به درآمد بازار سهام نیز از محدوده 12درصد عبور کرده بود. این نسبت نشان می‌دهد که قیمت سهام شرکت‌ها تا چه میزان گران شده است. در چنین شرایطی اما به‌نظر می‌رسد تحت‌تأثیر نزول 2روز گذشته و گزارش‌های مالی 12ماهه شرکت‌ها که به‌زودی منتشر خواهد شد، این نسبت به‌زودی کاهش خواهد یافت و زمینه برای رشد دوباره بازار سهام فراهم خواهد شد. شاهین چراغی، عضو سابق شورای بورس دیروز در همین باره گفت: بازار سهام نیاز به چنین اصلاحی داشت. سهامداران و فعالان بازار نباید در بازه زمانی کوتاه و پس از یک ریزش سنگین اقدام به تحلیل‌های مختلف از بازار کنند. شاخص بورس اخیرا تحت تاثیر روند صعودی از ماه‌های پایانی سال و بعد از تعطیلات نوروز به بازده چشمگیری دست پیدا کرده بود. بنابراین امکان چنین ریزش و اصلاحی دور از ذهن نبود و مورد پیش‌بینی اکثر فعالان بازار قرار گرفته بود. او افزود: با توجه به وضعیت تورم در اقتصاد سال گذشته، میزان نقدینگی حاکم و کنترل‌های انجام‌شده در نرخ ارز، آینده‌ روشنی پیش‌روی بازار سهام قرار دارد و بازار سهام همچنان جا برای رشد دارد.