سیستان‌وبلوچستان، پایلوت توزیع هوشمند آرد

فاز اول طرح هوشمندسازی توزیع آرد و نان در شهریور ماه به پایان رسید و طی آن به‌گفته محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی، روزانه حدود 6هزار تن آرد صرفه‌جویی شده است.به گزارش همشهری، فاز اول این طرح شامل شناسایی و جمع‌آوری داده بود که با اجرای آن بانک اطلاعاتی دقیقی از تراکنش‌ها، میزان مصرف، انحرافات و تخلفات به‌دست آمده است. در فاز دوم سنجش فراگیر عملکرد واحدهای پخت نان در سراسر کشور، امکان بازرسی هوشمند و مدیریت و توزیع هوشمند تخصیص گندم و آرد یارانه‌ای در کشور فراهم خواهد شد.
در کنار اجرای فاز دوم این طرح که هم‌اکنون توزیع نان از طریق واحدهای نانوایی را دنبال می‌کند، سیستان‌وبلوچستان به‌عنوان پایلوت، طرح توزیع هوشمند آرد در میان روستاییان و عشایر را هم کلید زده است.

تدوین طرح هوشمندسازی توزیع آرد
طرح هوشمندسازی توزیع آرد در کنار طرح هوشمندسازی توزیع آرد و نان در سیستان‌وبلوچستان تدوین شده است. این طرح در قالب سامانه «سنتا» و به‌صورت آزمایشی با هدف توزیع هوشمند آرد در میان مناطق روستایی و عشایری استان اجرا خواهد شد و طی آن، روستاییان و عشایر می‌توانند با نام‌نویسی در این سامانه، آرد موردنیاز خود را تامین کنند.
تمامی زیرساخت‌های این طرح در استان راه‌اندازی شده است و مسئولان افزایش سهمیه آرد روستاییان و عشایر و جلوگیری از قاچاق آرد را از مهم‌ترین اهداف و مزیت‌های این طرح عنوان کرده‌اند.

راستی‌آزمایی توزیع‌کنندگان 
هوشمندسازی توزیع آرد در میان روستاییان و عشایر به‌صورت آزمایشی در سیستان‌وبلوچستان آغاز شده و قرار است بعد از اطمینان از عملکرد و در آینده نزدیک در سراسر کشور نیز اجرا شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استانداری سیستان‌وبلوچستان با بیان اینکه این طرح با هدف افزایش دقت و کنترل سهمیه آرد روستایی و عشایری اجرا خواهد شد به همشهری می‌گوید: در این طرح سرانه آرد قابل رصد است و می‌دانیم چه‌کسی و به چه میزان آرد برای توزیع تحویل گرفته و آن را چطور توزیع کرده است. در واقع این طرح راستی آزمایی عملکرد توزیع‌کنندگان است.
داوود شهرکی سرانه روستایی و عشایری را هم مانند سرانه شهری می‌داند با این تفاوت که در توزیع هوشمند آرد شهری آرد به نانوایان اختصاص می‌یابد، اما سرانه روستایی و عشایری به روستاهایی که نانوایی ندارند و همچنین عشایر و به‌صورت آرد خام اختصاص می‌یابد.
وی با بیان اینکه توزیع آرد خام از طریق سامانه «سنتا» صورت می‌گیرد توضیح می‌دهد که در این فرایند مانند طرح هوشمندسازی توزیع آرد و نان کارتخوان‌هایی در اختیار فروشندگان و توزیع‌کنندگان آرد روستایی و عشایری و فروشگاه‌هایی که این سرانه را توزیع می‌کنند، قرار می‌گیرد و شهروندان با کارت بانکی از آنها خرید می‌کنند.
به‌گفته شهرکی، قرار است در آینده این سامانه به سامانه شهری فعلی متصل شود تا کنترل توزیع آرد به‌صورت هماهنگ و سراسری باشد.

توزیع هوشمند تا پایان آبان 
هم‌اکنون طرح توزیع هوشمند آرد روستایی و عشایری در میان روستاییان و عشایر 5شهر شمالی استان یعنی زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند آغاز شده و قرار است تا پایان آبان در همه استان اجرایی شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای استانداری سیستان‌وبلوچستان تصریح می‌کند که در این طرح نیز مانند طرح هوشمندسازی توزیع آرد و نان بی‌شناسنامه‌ها و اتباعی که کارت بانکی ندارند می‌توانند خرید خود را به‌صورت نقدی انجام دهند.
پیش از این با اجرای طرح هوشمندسازی نگرانی‌هایی درباره بی‌شناسنامه‌ها و اتباع بدون کارت شناسایی و کارت بانکی مطرح شده بود که همان زمان منصور عدل، مدیر بازرسی و نظارت بر بازار محصولات کشاورزی سیستان و بلوچستان به همشهری گفته بود در جلسات با متولیان در وزارت کشور قرار شده درباره این افراد چاره‌اندیشی شود.
شهرکی حالا توضیح می‌دهد که قرار است برای اتباع و بی‌شناسنامه‌ها کارت شناسایی صادر شود، اما تا آن زمان می‌توانند با پول نقد خرید کنند و فروشندگان به جایشان کارت بکشند.

 تجهیز 96درصد نانوایی‌ها به کارتخوان
در فاز اول طرح هوشمندسازی توزیع آرد و نان، ۹۶درصد نانوایی‌های سیستان‌وبلوچستان به کارتخوان هوشمند مجهز شده‌اند. معاون اداره‌کل امور اقتصادی و دارایی سیستان‌وبلوچستان تأکید می‌کند که با نصب کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها، نظارت بر فعالیت این واحدها ازجمله ساعات پخت و کیفیت نان افزایش می‌یابد. سجاد راحتی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حوزه آرد و نان را قاچاق و عرضه خارج از شبکه آرد در سراسر کشور می‌داند و می‌افزاید: طرح هدفمندی یارانه آرد و نان با هدف کاهش مشکلات در این حوزه اجرایی شد. در فاز دوم طرح هوشمندسازی مدیریت یارانه آرد و نان به سمتی پیش خواهد رفت که سهمیه آرد نانوایی ها شناور شود و براساس میزان پختی که بعد از خرید قبلی داشته است، تعیین شود. با این کار نانوایان می‌توانند متناسب با فروشی که داشته اند، سهمیه نان خود را افزایش دهند.
سیستان‌وبلوچستان یک میلیون و 400هزار نفر روستایی دارد که 51.5درصد جمعیت کل استان را شامل می‌شوند. همچنین براساس نتایج پایه نخستین سرشماری ثبتی مبنایی عشایر کوچنده کشور در سال1399، جمعیت عشایری سیستان‌وبلوچستان در دوره قشلاقی 25هزار و923 خانوار با جمعیت 127هزار و513نفر و در دوره ییلاقی 22هزار و482 خانوار با جمعیت 117هزار و596 نفر است که بخش زیادی از این جمعیت حالا قرار است آرد خام موردنیاز خود را از طریق سامانه سنتا دریافت کنند. سهمیه آرد در سیستان‌وبلوچستان پیش از این برای هر نفر 12کیلوگرم بود.‌

مکث
صرفه‌جویی 6هزار تن آرد
میزان مصرف روزانه نان کشور حدود 100میلیون قرص نان است که آرد موردنیاز برای این تعداد نان در کشور حدود 17-16هزار تن بود؛ درحالی‌که پیش از هوشمندسازی توزیع آرد و نان، آرد توزیع شده در کشور طی روز 24هزار تن بود که روزانه حدود 6هزار تن هم از آن به نان تبدیل نمی‌شد؛ یعنی در ماه 180هزار تن. به ازای یارانه‌ای که به هر کیلوگرم آرد داده می‌شود، در ماه 2.5 تا 2.7هزار میلیارد تومان تبدیل به نان نمی‌شد که حالا با اجرای طرح این میزان صرفه‌جویی شده است.‌