زائر خبرنگار

مهدی توکلیان

تفاوت‌های تنوع پذیر بسیاری در هزاره جدید و دنیای ارتباطات کاربردی شده‌اند و شیوه جدیدی از انتقال پیام و مفاهیم را برعهده گرفته‌اند از بارزترین این مفاهیم می‌توان به تبدیل مفاهیم به سازه‌های روزنامه‌نگارانه یا همان دیتا ژورنالیسم یا داده‌نگاری اشاره کرد که عده‌ای هم از آن تحت عنوان روزنامه‌نگاری داده محور نام می‌برند که تحولی بزرگ در دنیای تبدیل مفاهیم به سازه‌ها به‌شمارمی‌آید و در آینده‌ای نه چندان دور این ظرفیت را دارد که در عمل به یک استاندارد مهم در دنیای ارتباطات تبدیل ‌شود. در روزگاری که انتقادهای درهم‌آمیخته‌ای از سطح کیفی و کمی آیین پیاده‌روی اربعین در جامعه روشنفکری و همیشه معترض«در تمام رویدادها » در رسانه‌های فردی در فضای اجتماعی و گاهی در رسانه‌های عمومی مطرح شده است. سطح انتظارات و توقعات زائران اربعین با امکانات موجود در موکب‌های مردمی مردمان عراق دو مقوله متفاوت اما در هم تنیده‌اندکه در سالیان گذشته نیز به‌صورت جدی فرهنگسازی‌ لازم انجام نشده است.زائران بسیاری هر ساله در این رویداد مهم مشارکت کرده‌اند و با تمام توان خود تلاش کرده‌اند تا بتوانند راویانی از آیین اربعین باشند.
آشنایی عمومی مردم ایران اسلامی با رسانه‌های نوظهور و تسلط به ابزارهایی مانندتلفن‌های هوشمند امکان خاصی را فراهم کرده است تا هر زائر بتواند در نقش یک خبرنگار نیز به اطلاع‌رسانی آیین اربعین اقدام کند.ثبت تصاویر و فیلم‌های کوتاه قابل پخش در برخی از پلتفرم‌های محبوب و پرمخاطب جهانی با استانداردهای اعلام شده امری ساده و امکان‌پذیر است. تهیه عکس با تلفن‌های هوشمند و ضبط تصاویرکوتاه کمتر از60 ثانیه و پخش آیین‌های نیکی و مهربانی و خدمت بی‌منت موکب‌داران و عشق و علاقه مردم عراق به زائران اقدامی شدنی و تأثیر‌گذار در عرصه رسانه خواهد بود همچنان که بسیار ی از اتفاقات مهم جهان معاصر از طریق شهروند خبرنگاران به مردم جهان و از طریق شبکه‌های اجتماعی اطلاع‌رسانی می‌شود این امکان وجود دارد که زائر خبرنگارانی که از ایران اسلامی و سایر نقاط جهان توفیق حضور در این اربعین را پیدا کرده‌اند بتوانند در ضریب قابل توجهی به انتشار عکس‌ها و فیلم‌های بی‌شماری از این اتفاق مهم جهانی شوند تا با ارائه مستندات مهمی چون تصویر به جهانیان ثابت کنند که امنیت کامل در این نقطه از زمین و در ایام اربعین حسینی وجود دارد و هیچ بذر نفاق و دشمنی باعث شکسته شدن وحدت و مودت میان مردم عراق و ایران نخواهد شد.
 از همان زمان که پیامبر اسلام(ص) سلمان را از اهل بیت خواند تا سردار شهید سلیمانی که با خون خود این پیوند را برای همیشه تاریخ محکم کرد و به گواه تاریخ امروز مسیر پیاده‌‌روی اربعین حسینی محور مشتاقان و عاشقان جبهه مقاومت است.ناگفته مشخص است که نخبگان و متخصصان حوزه فرهنگ، هنر و رسانه نیز با هم فکری و همدلی بیشتر می‌توانند با بهره جستن از دیتا ژورنالیسم در واقع شکلی متکامل‌تر و ترکیبی از اینفوگراف‌ها و نیوزگراف‌های اربعینی را به دنیای رسانه‌ها منتقل کنند تا با تولید چنین محصولات رسانه‌ای به یکی از روندهای مورد علاقه کاربران مینی‌مال‌خوان در دنیای اینترنت اهمیت داده شود و کاربران زمان معاصر که در جست‌وجوی راه‌های کوتاه‌تر برای دسترسی به بیشترین اطلاعات و در جذاب‌ترین فرمت‌ها هستند، به راحتی با آیین اربعین آشنا شوند به‌طور حتم مخاطبان چند میلیاردی که روزبه‌روز برتعدادشان افزوده می‌شود با عنوان مخاطبان مهم مورد توجه قرار گیرند و همین‌ گروه کاربران که از علاقه‌مندان پروپا قرص روزنامه‌نگاری داده‌محور که تأثیر‌گذار نیز هستند می‌توانند ناشران و تولیدکنندگان محتوا را به پذیرش دگرگونی‌های بنیادین وادار کنند توجه به سیر تطور تاریخی آیین اربعین در گذر زمان، نشان از آن دارد که برخی کارویژه‌ها، از نخستین کاروان‌های اربعینی تا به امروز؛ چه در دوران حضور و چه در دوران غیبت، همواره با ذات این مفهوم آمیخته بوده است.
 چه اینکه آیین‌های عزاداری و مراسم‌های اقامه عزای آل‌الله تشکیل شده است تا این کارکردها در میان مردم آورده شود و به‌صورت پایدار در میان آنها باقی بماند لذا بدیهی و مسلم است که دشمنان در طول تاریخ و به‌طور خاص در عصر حاضر از هرگونه تلاشی دریغ نکرده و تمام توان خود را برای از بین بردن این اجتماع عظیم بشری به‌کار می‌بندند و با تمام ظرفیت رسانه‌ای خود می‌کوشند تا بذر نفاق و تفکر اسلام هراسی و شیعه‌هراسی را در تفکر مردم جهان ایجاد کنند و در کمرنگ جلوه نشان دادن این آیین شیعی نقش آفرینی کنند.عدم‌پوشش رسانه‌ای این رویداد مهم شیعی در سرزمین عراق و بیان معضلات و مشکلات با بزرگ‌نمایی از طریق شبکه‌های فارسی زبان معاند اسلام و ایران اسلامی و نشان دادن برخی از صحنه‌های چیدمان شده عامدانه در شبکه‌های اجتماعی برخی از تلاش‌های نابخردانه و کوته‌بینانه متولیان جنگ نرم در آن سوی مرزهاست که با وجود مردمانی فهیم و آگاه به مسائل روز جهان و با شناخت کامل نسبت به مبادی رسانه‌ای و انتقال تجربیات مشترک از این سفر معنوی تلاش‌های دشمنان خنثی خواهد شد و رسانه‌های کشورهای مسلمان نیز با توجه به تهدید‌های موجود با ظرافت و دقت عمل بیشتری در اشتراک گذاشتن تجربیات زائران حاضر در این آیین مهم و ماندگار می‌توانند در تراز رسانه اربعینی به روایتگری صحیح مبتنی بر اصول حرفه‌ای رسانه‌ای اقدام کنند.