نوای سازهای نواحی در وحدت

فهیمه پناه‌آذر - روزنامه‌نگار

شب گذشته (17اسفند) تالار وحدت میزبان ارکستر موسیقی نواحی ایران بود؛ ارکستری که با اجرای برنامه‌ای به بهانه هفته بزرگداشت حکیم نظامی، از آن رونمایی شد و سرپرست این ارکستر امیدوار است که حمایت‌های دولتی و وجود اسپانسر در بخش خصوصی بتواند باعث بقای این ارکستر باشد.
ارکستر موسیقی نواحی ایران برای نخستین بار به اجرای برنامه پرداخت. پیشینه تشکیل آن به گروه موسیقی‌سازی‌نه بازمی‌گردد. پیمان بزرگ‌نیا، سرپرست این ارکستر به همشهری می‌گوید: «برای تشکیل این ارکستر نزدیک به 10سال کار کردیم. از دهه80 که گروه‌سازی‌نه تشکیل شد به فکر ایجاد یک ارکستر منسجم از موسیقی نواحی بودیم و در این سال‌ها کارهای پژوهشی انجام دادیم تا اینکه ارکستر تشکیل و از آن رونمایی شد. معتقدم موسیقی نواحی از شمال تا جنوب، چون زنجیره به هم متصل است و این مملکت با چنین گستره فرهنگی نیاز به یک ارکستر بومی با حفظ اصالت‌ها دارد».

حضور 52نوازنده از سراسر ایران
گروه موسیقی‌سازی‌نه در این سال‌ها به اجرای برنامه‌های مختلف پرداخته‌ است. به‌گفته بزرگ‌نیا، این ارکستر از بخش‌هایی از موسیقی اقوام و نواحی ایران براساس ظرفیت‌ها و سازبندی‌ها، تشکیل شده است. در این ارکستر 52نوازنده از مناطق مختلف ایران حضور دارند و 10خواننده پیشکسوت، ارکستر را همراهی می‌کنند. بزرگ‌نیا در توضیح بیشتر می‌گوید: «ابتدا هدفمان اشتراک‌گذاری فرهنگ موسیقی اصیل ایرانی بود و در این ارکستر 70نفر روی صحنه رفتند. این ارکستر نیاز به پشتیبانی دارد و نخواستیم یک‌شبه چنین ارکستری را راه‌اندازی کنیم. برای ایجاد این ارکستر تمام هنرمندان کشور کمک کردند و اگر حضورشان نبود ارکستر موسیقی نواحی راه‌اندازی نمی‌شد».

نبود بودجه و تمرینات آنلاین گروه 
وی از تمرینات می‌گوید و اینکه به‌خاطر نبود حمایت مالی، پراکندگی هنرمندان، گروه 3سال به شکل آنلاین تمرینات خود را پیش برده است. بزرگ‌نیا امیدوار است این ارکستر که کاملا از سازهای ایرانی و آوا و موسیقی ایرانی تشکیل شده بتواند به حیاتش ادامه دهد.
وی معتقد است که وقتی ارکستر درباره موسیقی نواحی تشکیل می‌شود نباید از متدهای غربی استفاده کرد. بزرگ‌نیا اضافه می‌کند: «نخواستیم از موسیقی و روش‌های موسیقی غربی تقلید کنیم، متد و روش خاص خودمان را داریم و تلاشمان این است که آیندگان بتوانند از ما تقلید کنند». این گروه 70نفری در اجرایشان موسیقی 11منطقه ایران را اجرا کردند؛ از ترکمن تا آذربایجان و از موسیقی کردستان و کرمانشاه تا موسیقی نواحی جنوب و جنوب‌شرق ایران. به‌گفته بزرگ‌نیا برخی از هنرمندان سازهای این گروه ارکستر را ساخته‌اند.


امیدواری برای اجرای برنامه‌های بین‌المللی
سرپرست این گروه از برنامه‌هایشان برای اجراهای بین‌المللی می‌گوید: «موسیقی نواحی ایران ظرفیت جهانی شدن را دارد. به‌شخصه در خیلی از اجراهای خارجی دیده‌ام که خارجی‌ها چقدر نسبت به حتی داستان‌هایی که روایت می‌شود، علاقه نشان داده و آوازهای نواحی ایران را مشتاقانه دوست دارند. اگر حمایت باشد این گروه به واسطه تکثر و تنوع در اجرا می‌تواند فرهنگ موسیقی ایران را به کشورهای دیگر معرفی کند. قصد داریم در آینده در کنار اجرای موسیقی نواحی مختلف، حرکات نمایشی را هم داشته باشیم».
این هنرمند از برگزاری جشنواره موسیقی نواحی هم گله می‌کند و با اشاره به اینکه جشنواره خروجی ندارد، می‌گوید:«کارهایی که درباره موسیقی نواحی می‌شود باید با پژوهش و برنامه‌ریزی منسجم باشد. گروه‌های فعال در زمینه موسیقی نواحی حامی ندارند اما جشنواره‌ای برگزار می‌کنیم که با وجود هزینه میلیاردی، هیچ خروجی‌ای ندارد. جشنواره‌ها نمی‌توانند چندان به لحاظ مادی به هنرمندان نواحی کمک کنند اما معتقدم اگر برنامه‌ریزی منسجم باشد، این رویداد‌ها می‌توانند جایگاهی برای ثبت و ضبط آثار و معرفی هنرمندان شاخص مناطق و گمنام در کشور باشند».
در رونمایی این ارکستر قطعات معروف موسیقی نواحی نواخته شد و آوازهای معروف خوانده شد. یکی از اینها نظامی‌خوانی بود که با توجه به هفته بزرگداشت نظامی در این برنامه اجرا شد.