لایروبی، چاره شرایط فعلی خلیج گرگان نیست

براساس مطالعات پژوهشکده عــلوم زمیــن ســـازمان زمین‌شناسی، لایروبی راه نجات‌بخش خلیج گرگان نیست چرا‌که با این اقدام تنها نرخ رسوبگذاری در این خلیج افزایش می‌یابد که این وضعیت به خشک‌ترشدن آن می‌انجامد.
به گزارش ایسنا، راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی اعلام کرد که مدیریت‌های ناکارآمد حیطه آب سبب شده که امروزه با بحران‌های مرتبط با آب همچون خشکسالی‌ها و فرونشست و سیل و گرمایش‌های ناگهانی و تغییرات آب و هوایی مواجه شویم. بی‌شک بخشی از علل این پدیده‌ها‌ ناشی از فعالیت‌های انسانی و گرمایش زمین سبب شده که وضعیتی که هزاران سال کره زمین خودش تجربه می‌کرد و ما به‌عنوان تغییرات اقلیم از آن یاد می‌کردیم، امروز زمین با شرایطی مواجه شده است که طی یک تا 2دهه به یکباره تغییرات دمایی و بارش را شاهدیم. این تغییرات ناگهانی چیزی نیست جز فعالیت‌های انسانی و گرمایش زمین که سبب تغییرات در مدت زمان کم طول چند دهه به جای چند هزار‌ساله شده است و از سوی دیگر کره زمین نیز نمی‌تواند خود را با این شرایط ایجاد‌شده، وفق دهد؛ از این‌رو با یکسری واکنش‌هایی مواجه شده که لازم است ما رفتارهای مناسبی به این واکنش زمین در ارتباط با گرمایش زمین‌ داشته باشیم.
لک با اشاره به اخبار متعدد منتشر‌شده از سوی رسانه‌ها در زمینه تغییر اقلیم در یک دهه اخیر، نمونه آن را دریاچه ارومیه عنوان کرد و یادآور شد: نمونه دیگر آن دریاچه مهارلو در نزدیکی شهر شیراز و یکی از ۱۱تالاب دریاچه فارس است که خشکسالی و کم‌بارانی باعث خشکی و افزایش گردوغبار سطح آن شده است. به‌گفته وی، مهارلو در حالی امروز خشک شده که روزگاری با قایق از روی آن رفت‌وآمد می‌شد، ولی امروز با ماشین از آن عبور می‌کنند که این شرایط در 2دهه اخیر رخ داده ‌و این امر برای کره زمین امری غیرعادی به شمار می‌رود. رئیس پژوهشکده زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی، تالاب بختگان را نمونه دیگری از بحران محیط‌زیست نام برد و ادامه داد: این وضعیت حتی درباره تالاب‌های استان پرباران حاکم است که نمونه آن تالاب انزلی است. وی ایران را کشور پر‌آبی ندانست و گفت: ما برای آنکه تشخیص دهیم که چه مقدار از این تغییرات در اکوسیستم، ناشی از شرایط طبیعی و تغییر اقلیم است و چه مقدار از آن ناشی از سوءمدیریت و رفتار نامناسب با اکوسیستم‌های مختلف است، لازم است دوباره گذشته اکوسیستم‌های مختلف را بازسازی کنیم تا اثرات آنتروپوژنیک و ژئوژنیک را از یکدیگر تفکیک کنیم. در این راستا سازمان زمین‌شناسی و پژوهشکده علوم زمین مطالعاتی را در زمینه پیش‌‌بینی وضعیت اقلیم آینده و دوره‌های کم‌بارش و پربارش آغاز کردند و طی آن شرایط گذشته را بازسازی کردیم. به‌گفته او، این مطالعات در محیط‌های دریایی چون خلیج‌فارس، جنوب ایران در دریای عمان، چابهار، اطراف کنارک، دریای کاسپین و همچنین در تالاب‌هایی چون مهارلو، ارژن، گاوخونی، شادگان و بختگان و در دریاچه‌های ارومیه، مهارلو و زریوار اجرایی شده است.
مساحت خلیج گرگان ۲۰۷کیلومترمربع کاهش یافته و به ۳۲۵کیلومترمربع می‌رسد و در این شرایط کانال «خوزینی» به‌طور کامل بسته می‌شود و کانال اصلی خلیج گرگان به دریای خزر تقریبا بسته می‌شود و تنها مسیر بسیار باریکی از ارتباط را با دریای خزر برقرار خواهد کرد. عمق این خلیج بسیار کم شده، ضمن آنکه کانال‌های ارتباط آن با خزر کوچک شده و امکان تبادل آب از طریق یک کانال بسیار کوچکی صورت می‌گیرد.