رفع عطش از استان‌های محروم

سیده زهرا عباسی - خبرنگار

  گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد با توجه به کاهش بارندگی‌ها، استمرار خشکسالی و افزایش دما، فقر آبی در کمین ایران است؛ به‌طوری که سال1420سرانه منابع آب تجدیدپذیر کشور به کمتر از هزار مترمکعب به ازای هر نفر در سال ‌می‌رسد. این سناریو در حالی پیش‌بینی شده است که در زمان فعلی ۸شهر بزرگ کشور دچار تنش شدید آبی هستند و بیش از 200شهر نیز تنش آبی دارند. تابستان گذشته نیز با افزایش روستاهای درگیر تنش از 5به 7هزار مورد، این روستاها به‌صورت سیار آبرسانی شدند. این عدد به غیر از روستاها و شهرهایی است که آب پایدار، سالم و باکیفیت در اختیار ندارند.
در این شرایط وزارت نیرو، پروژه بزرگ محرومیت‌زدایی را آغاز کرده و امید ساکنان این روستاها به طرح‌هایی است که طی 3سال آینده اجرا می‌شوند؛ با وجود آغاز عملیات آبرسانی به 10هزار روستا با 30هزار میلیارد تومان اعتبار اما کارشناسان معتقدند هشدارها برای 2دهه آینده جدی است. به‌گفته جمال سامانی، استاد دانشگاه و متخصص منابع آب، ایران در 25سال آینده با شرایط خشکسالی جدی و کاهش بارش مواجه خواهد شد و به همین دلیل باید به‌دنبال سازگاری با اقلیم بود.

بیشترین و کمترین تنش آبی 
هم‌اکنون و در سال آبی جدید (1401-1400) 259شهر و 8562روستا در کشور درگیر تنش آبی هستند که از این میان خوزستان بیشترین مشکل را دارد. همه شهرهای خوزستان درگیر تنش آبی هستند و 4063روستای آن هم از این بحران در امان نمانده‌اند. بعد از خوزستان، اصفهان با 57، فارس 33و مازندران با 25 شهر بیشترین تنش آبی را در شهرهای خود دارند. همچنین خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان، کرمان، خراسان شمالی و هرمزگان در رده‌های بعدی قرار دارند. گیلان، البرز، قزوین، قم، مرکزی، همدان، کردستان، کرمانشاه و لرستان نیز استان‌هایی هستند که هم‌اکنون شهر درگیر تنش آبی ندارند. با توجه به تنش آبی در این استان‌ها و البته محرومیت‌ها، سیستان و بلوچستان، خوزستان، خراسان جنوبی، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری در طرح محرومیت‌زدایی وزارت نیرو و آبرسانی به روستاها در اولویت قرار گرفته‌اند.

 بیشترین و کمترین سهم از محرومیت‌زدایی
عملیات آبرسانی به روستاهای محروم در فاز اول 7138روستا را شامل می‌شود و در کل طرح نیز قرار است 10هزار روستا از آب آشامیدنی بهره‌مند شوند. طی 2هفته گذشته و با آغاز این عملیات از سیستان ‌و بلوچستان، استان‌های مختلف نیز سهم خود را از طرح شروع کرده‌اند. با توجه به آمار منتشر شده، سیستان‌ و بلوچستان با داشتن عنوان محروم‌ترین استان ایران، بیشترین سهم را با 2هزار روستا به‌خود اختصاص داده است. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان به همشهری می‌گوید: با بهره‌برداری از طرح محرومیت‌زدایی وزارت نیرو، شاخص بهره‌مندی از آب آشامیدنی استان با حدود 12درصد افزایش به 83.5درصد خواهد رسید. علیرضا قاسمی می‌افزاید: در فاز اول طرح 1751روستا قرار دارند که با بهره‌برداری از آنها 554هزار نفر از جمعیت روستاهای استان یعنی حدود 35درصد تحت‌پوشش قرار می‌گیرند و آب آشامیدنی هزار روستا نیز 24ساعته و پایدار می‌شود. کرمان با 669روستا و بعد از آن اردبیل و گلستان با بیش از 400روستا و کرمانشاه، فارس و آذربایجان غربی با بیش از 300روستا در جایگاه بعدی این طرح قرار دارند.هرچند اطلاعاتی از یزد، گیلان، قم، خراسان رضوی، خراسان شمالی، ایلام و اصفهان در دست نیست، اما براساس اعلام سایر استان‌ها، البرز و تهران به‌ترتیب با 6 و 7روستا کمترین سهم را در پروژه محرومیت‌زدایی خواهند داشت.

مکث
200 روستای خوزستان در طرح محرومیت‌زدایی وزارت نیرو
  خوزستان در همه سال‌های گذشته به‌عنوان استانی محروم با مشکلات بحرانی در زمینه آب شناخته شده است؛ به‌طوری که همه شهرها و روستاهای این استان تحت ‌تأثیر خشکسالی و پروژه‌های انتقال آب با تنش مواجه هستند. با وجود این طبق اعلام مدیرعامل آبفای این استان، فقط 200روستای خوزستان در قالب طرح محرومیت‌زدایی سپاه گنجانده شده‌اند. محمدرضا کرمی‌نژاد با بیان اینکه آبرسانی به 200روستا با 1500میلیارد تومان اعتبار انجام خواهد شد به همشهری می‌گوید: از بیش از 4هزار روستای استان، امسال تنش آبی 1100مورد رفع شده است و بهره‌برداری از طرح‌های آبرسانی به آنها طی چند روز آینده و با حضور وزیر نیرو بهره‌برداری خواهد شد. او با بیان اینکه رفع تنش از هزار روستای دیگر نیز در دستور کار سال آینده قرار دارد، توضیح می‌دهد: 200روستا از این تعداد در قالب محرومیت‌زدایی وزارت نیرو آبرسانی خواهد شد.    به‌گفته کرمی‌نژاد، بقیه روستاها هم در دستور کار قرار دارند و پیش‌بینی می‌شود کل روستاهای استان تا 3سال آینده آب پایدار و باکیفیت داشته باشند.