خشکی تالاب‌های فلات مرکزی ادامه خواهد داشت

زهرا رفیعی ، روزنامه‌نگار


امسال مراسم روز جهانی تالاب‌ها قرار است در کنار بختگان، یکی از بدحال‌ترین تالاب‌های کشور برگزار شود تا به این ترتیب توجه سیاستگذاران داخلی و خارجی به شرایط 154تالاب دیگری جلب شود که حالشان یکی از دیگری وخیم‌تر است.
اصلی‌ترین چالش تالاب‌ها، به‌خصوص آنها که در بالادستشان شبکه مدیریت آب وجود دارد، حقابه‌‌هاست. با اینکه بارها جدول حقابه رودخانه‌ها و تالاب‌ها در 3سناریوی کم‌آبی، میان‌آبی و پرآبی به وزارت نیرو اعلام شده، ولی حقابه‌ بخش‌های مختلف به یک میزان و درصد کم و یا زیاد نمی‌شود. برای تالاب‌های سه‌گانه بختگان، طشک و کمجان نیز شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان، «برنامه مدیریت جامع زیست‌بومی» را تدوین و به‌عنوان سند بالادستی به همه دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرده است ولی با توسعه زمین‌های برنج‌کاری در منطقه کربال در پایاب سد درودزن به‌نظر نمی‌رسد که اساسا حال بختگان رو به بهبود برود و چشم این تالاب نیز ‌مانند مردم و مسئولان باید به آسمان باشد. مهری اثنی‌عشری، مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، اما معتقد است که «احیای این تالاب براساس تجارب و طرح‌های اجرا‌شده در پروژه احیای دریاچه ارومیه خواهد بود و برنامه‌هایی مانند تغییر الگوی کشت، تنوع‌بخشی به معیشت‌های پایدار مردم منطقه، کشت جایگزین، کاهش مصرف آب و ‌ایجاد الگوی پایدار کشاورزی بر عهده دفتر ترویج وزارت جهادکشاورزی است.» این روند اساسا روند کندی است چرا‌که به‌طور مثال، در بخش کاهش 40درصدی مصرف آب، ستاد توانسته ‌در 14درصد از کل حوضه آبریز موفق عمل کند.
تعداد تالاب‌هایی که وضعیت بهتری دارند، در کشور محدود و انگشت‌شمار است و آنها که هم‌اکنون آبی در خود دارند، مدیون باران‌های سیل‌‌آسای هفته‌های اخیر هستند.
به گزارش همشهری، صدیقه مدرس طباطبایی، رئیس گروه منابع آب، پایش و آینده‌پژوهی تالاب‌های سازمان محیط‌زیست درباره تالاب‌های خشک‌شده کشور طی خشکسالی اخیر می‌‌گوید: نمی‌توان تعداد تالاب‌های خشک‌شده را تعیین کرد و باید دید منبع تامین حقابه‌ها کجاست. حقابه بسیاری از تالاب‌های ما به وسیله بارش و بخش دیگری نیز با رهاسازی آب‌های سطحی تامین می‌‌شود. متأسفانه توسعه منابع در بالادست و تامین آب شرب نیز باعث ایجاد مشکل در تامین نیاز آبی زیست‌محیطی تالاب‌ها شده است. به‌رغم پیگیری‌ها بخش اعظم این نیاز آبی تامین نشده که وظیفه آن بر دوش وزارت نیرو است. مثلا تالاب‌های اترک، آلاگل یا گاوخونی ورودی نداشتند و به‌ویژه تالاب‌های بخش فلات مرکزی خشک بودند و آن خشکی، همچنان ادامه دارد. همچنین تالاب‌های مرزی نیز وضعیت خوبی ندارند.