به سرانجام پرونده امیدوارم

رسیدگی عادلانه و بدون ملاحظه‌کاری به پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی، یکی از اصلی‌ترین مطالبات خانواده‌های جانباختگان است و آنان انتظار دارند دستگاه قضایی در این زمینه گام‌های محکمی را بردارد و خانواده‌ها را نسبت به اجرای عدالت امیدوار کند؛ موضوعی که مسئولان دستگاه قضایی کشور نیز بارها برآن تأکید کرده‌اند. دراین میان محمود علیزاده‌طباطبایی، یکی از وکلای این پرونده، امیدوار است که مقام‌های قضایی کشور بدون درنظر گرفتن ملاحظات سیاسی، به پرونده رسیدگی کنند. او معتقد است که سازمان قضایی نیروهای‌ مسلح از پس این کار برمی‌آید، چرا که تاکنون پرونده‌های حساسی را به‌سرانجام رسانده ‌است. گفت‌وگوی همشهری با علیزاده‌طباطبایی را در ادامه می‌خوانید.

 پرونده سانحه هوایی 18دی‌ماه 1398تاکنون چه مراحل قضایی را پشت‌سر گذاشته است؟
پس از وقوع این حادثه دردناک به وکالت از 8خانواده شاکی این پرونده، فعالیت خودم را آغاز کردم و پیگیری‌های قضایی دراین زمینه آغاز شد. من از همان ابتدا تأکید داشتم که دستگاه قضایی، تنها مرجع صالح برای رسیدگی به این موضوع است و دادرسی‌ها باید عادلانه باشد، چراکه درغیر‌این‌صورت آسیب‌هایی برای کشور به‌همراه خواهد داشت. اگر رسیدگی به پرونده منصفانه نباشد، هم دادگاه کیفری بین‌المللی می‌تواند به پرونده رسیدگی کند و هم دادگاه داخلی کشورهایی که اتباع آنها دراین سانحه جان باخته‌اند، می‌توانند به این پرونده ورود کنند.

 رسیدگی منصفانه از دیدگاه شما چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
روند دادرسی باید مطابق قوانین موجود و البته بدون درنظرگرفتن برخی ملاحظه‌ها باشد. از همان ابتدا از دست‌اندرکاران تقاضا کردم که بدون ملاحظه وارد روند رسیدگی به پرونده شوند و مطمئن باشند که دراین فرایند، نظام لطمه‌ای نمی‌خورد، چراکه با این کار خانواده‌ها به اجرای عدالت در کشور امیدوار می‌شوند و این موضوع می‌تواند مرهمی باشد بر دردهای آنان. البته انتقادهایی نیز به فرایند دادرسی وارد بود.

 چه انتقادهایی؟
براساس آیین دادرسی کیفری، از لحظه‌ای که تحقیقات آغاز می‌شود، خانواده‌ها باید درجریان قرار می‌گرفتند که این موضوع محقق نشد که دلیل آن محرمانه بودن روند تحقیقات عنوان شد. ازسوی دیگر در مدت‌ زمانی که تحقیقات در جریان بود، پرونده در اختیار وکلا نیز قرار نگرفت و حتی کیفرخواست بدون اطلاع وکلا صادر شد. پس از آن دادگاه ابلاغ کرد که اگر ایرادی داریم مطرح کنیم که با توجه به حجم زیاد پرونده، زمان کافی برای کار وجود نداشت. پرونده حدود 4هزار و500برگ و حدود 2هزار ضمیمه دارد که وکلا موفق نشدند بخش قابل‌توجهی از آنها را به‌طورکامل مطالعه کنند. انتقادهایی از این دست در روند رسیدگی به پرونده مطرح بود که کار وکلا را دشوار می‌کرد.

 خانواده‌ها چه انتظاری از دادگاه دارند؟
باید درنظر داشت‌ که این خانواده‌ها آسیب دیده‌اند و داغدار هستند. برخی از افرادی که پرونده را از طریق قوه قضاییه پیگیری می‌کنند 4عزیز خود را دراین سانحه از دست داده‌اند و امید دارند که این پرونده از طریق مراجع داخلی به نتیجه برسد. آنان دیه و خسارت نمی‌خواهند و هدف‌شان این است که چنین حوادث دردناکی تکرار نشود و هرکس که مقصر است، پشت میز محاکمه قرار گیرد. در جلسه نخست دادگاه بعضی خانواده‌ها انتقاداتی را مطرح کردند که رئیس دادگاه با متانت به حرف‌ها گوش کرد و به اعتراض‌ها توجه شد.

 فضاسازی‌های سیاسی خارج از کشور چه تأثیری بر روند رسیدگی بر پرونده دارد؟
معتقدم برخی از افرادی که در خارج از کشور این پرونده را پیگیری می‌کنند و دادخواه هستند، حسن‌نیت دارند و به‌دنبال اجرای عدالت هستند و داغدارند. ازسوی دیگر برخی طرف‌های پرونده، مانند برخی کشورهای ذی‌نفع، ممکن است حسن‌نیت نداشته باشند که این موضوع نباید روی دستگاه قضایی کشور در زمینه رسیدگی به این پرونده تأثیری داشته باشد.

 چقدر به سرانجام مطلوب این پرونده امیدوار هستید؟
به شخصه معتقدم سازمان قضایی نیروهای مسلح پاک‌ترین، سالم‌ترین و دقیق‌ترین بخش از دستگاه قضایی کشور است که تاکنون پرونده‌های حساس زیادی را به سرانجام مطلوب رسانده‌است. بنابراین بسیار امیدوارم که این سازمان دراین پرونده رسیدگی دقیق و بدون ملاحظه‌ای داشته باشد و عدالت اجرا شود.