هند؛ معامله با روسیه، بی اعتنایی به آمریکا

هند، در راستای تقویت دفاع هوایی خود، دریافت سامانه دفاع موشکی اس-400 از روسیه را آغاز کرده و خود را در معرض تحریم‌های احتمالی آمریکا قرار داده است. از مدت‌ها پیش‌، آمریکا درباره این معامله هشدار داده و احتمال می‌رود واشنگتن، متحد شرقی خود را به‌خاطر خرید این سامانه تحریم کند.
به گزارش رویترز، خبر آغاز تحویل این سامانه را یکی از فرماندهان ارشد نظامی روسیه در دوبی به رسانه‌ها داده است. دمیتری شوگایف رئیس آژانس همکاری‌های نظامی روسیه در نمایشگاه هوافضای دوبی گفت: «تحویل نخستین بخش‌های سامانه شروع شده است.»
از اس-400 به‌عنوان پیشرفته‌ترین سیستم دفاعی موشکی برد بلند سطح به هوای روسیه نام برده می‌شود. شوگایف گفته است که نخستین واحد این سامانه در انتهای سال‌جاری میلادی (انتهای زمستان) به هند خواهد رسید. منابع صنایع دفاعی هندی به تایمز آف ایندیا گفته‌اند که بخش‌های اولیه این سامانه در حال رسیدن به هند هستند. به‌گفته آنها، مقامات هندی می‌خواهند این سامانه را به مرزهای غربی اعزام کنند تا با تهدیدهای احتمالی از سوی پاکستان و چین مقابله کند. آنها گفته‌اند که تجهیزات این سامانه، از طریق دریا و هوا به هند ارسال شده است.
این سامانه، به هند در منطقه جنوب آسیا برتری ویژه‌ای می‌دهد چون قادر است از فاصله‌ای به اندازه 400کیلومتر جنگنده‌ها و موشک‌های دشمن را رهگیری کند. هند در قراردادی به ارزش 5.5میلیارد دلار، 5واحد از این سامانه دفاع موشک هوایی به روسیه سفارش داده است.
به‌عنوان یکی از متحدان آمریکا، این اقدام هند خطر تحریم‌های واشنگتن را به همراه دارد. این کار هند، شامل قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم (که به‌خاطر سرواژه‌هایش به نام کاتسا معروف است) می‌شود. براساس این قانون، روسیه به‌خاطر اقدامات علیه اوکراین، دخالتش در انتخابات سال2016 و کمک به سوریه، در کنار ایران و کره‌شمالی به این لیست اضافه شده است.
دهلی‌نو گفته است که هم با آمریکا و هم با روسیه شراکت استراتژیک دارد. با این حال واشنگتن هنوز نگفته که آیا به هند معافیت از قانون کاتسا برای خرید اس-400 خواهد داد یا نه.

تحریم چقدر جدی است؟
آجای شوکلا تحلیلگر مسائل امنیتی از هند درباره احتمال تحریم‌های آمریکا علیه هند به الجزیره گفته است: «با توجه به روابط نزدیک دفاعی واشنگتن و دهلی‌نو، احتمال تحریم هند با استناد به قانون کاتسا بعید است... علاوه بر آن، ارتش هند از تسلیحات حساس آمریکایی مثل اف-35 که ممکن است امنیتش به‌خاطر مجاورت با سامانه‌های اس-400 به خطر بیفتد استفاده نمی‌کند. به همین‌خاطر به‌احتمال زیاد آمریکا به هند معافیت خواهد داد. کنگره آمریکا چنین معافیتی که توسط رئیس‌جمهور آمریکا به دیگر کشورها داده می‌شود را تصویب کرده است.» با این حال آمریکا هنوز تصمیمی در این‌باره نگرفته و برخی مقامات گفته‌اند که قانون کاتسا، هیچ استثنایی ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پیش‌تر در این‌باره گفته است: «از همه متحدانمان می‌خواهیم تعامل با روسیه را که ممکن است تحریم‌های ذیل کاتسا را فعال کند رها کنند. ما برای صدور معافیت در رابطه با تعامل تسلیحاتی هند با روسیه تصمیم نگرفته‌ایم. کاتسا استثنایی برای هیچ کشوری ندارد.» سال گذشته آمریکا با استناد به قانون کاتسا، ترکیه، متحد خود در ناتو را به‌خاطر خرید موشک‌های اس-400 تحریم کرد. هدف این تحریم، هسته مرکزی صنایع دفاعی ترکیه، یعنی سازمان ریاست صنایع دفاعی بود.
آمریکا همچنین ترکیه را از برنامه تولید جنگنده چندمنظوره رادارگریز اف-35 کنار گذاشت و خلبان‌های این کشور را به ترکیه بازگرداند. این هواپیما که توسط متحدان آمریکا و نیروهای ناتو استفاده می‌شود، پیشرفته‌ترین جنگنده در زرادخانه آمریکا به‌شمار می‌رود.
روسیه گفته که به ترکیه برای تولید جنگنده‌های پیشرفته پیشنهاد همکاری داده؛ با این حال هنوز هیچ توافقی بین دو کشور صورت نگرفته است. خبرگزاری ریا در روسیه به نقل از شوگایف در این‌باره نوشته است: «ما همچنان در مرحله مذاکره در این پروژه هستیم.»
دلیل سختگیری آمریکا به ترکیه در مسئله خرید سامانه اس-400 این است که ترکیه عضو ناتو است و تمام سامانه‌های زیرساختی نظامی این کشور غربی است. آمریکا گفته که نمی‌تواند اجازه بدهد تسلیحات پیشرفته این کشور، در معرض یک سامانه روسیه‌ای قرار بگیرد، چون ممکن است روسیه با استفاده از این سامانه به اطلاعات حساس و رده‌بندی‌شده نظامی تسلیحات پیشرفته متحدان ناتو دست پیدا کند.
ترکیه گفته که در خرید تسلیحات دفاعی، به‌تنهایی تصمیم خواهد گرفت. با این حال بعد از سختگیری‌های اولیه، این کشور به‌دنبال این است که روابط خود را با آمریکا گرم کند تا پروژه نوسازی ناوگان جنگنده‌های اف-16 این کشور به سرانجام برسد. کارشناسان نظامی می‌گویند حالا که تحویل جنگنده‌های  اف-35 به ترکیه منتفی شده، این پروژه بسیار حیاتی است، چون در صورتی که ناوگان عظیم این جنگنده‌ها به‌روزرسانی نشود، ترکیه رقابت‌پذیری هوایی را در منطقه از دست خواهد داد و از رقبای منطقه‌ای‌اش ازجمله یونان، رژیم صهیونیستی و حتی امارات و عربستان عقب خواهد افتاد. اس-400 مورد علاقه کشورهای زیادی قرار دارد. گفته می‌شود که این سامانه علاوه بر هند و ترکیه، توسط چین، بلاروس و عربستان سعودی هم سفارش داده شده است. علاوه بر اینها، ایران، کره‌جنوبی، مصر، عراق، قطر و الجزایر هم دیگر مشتریان بالقوه این سامانه هستند.