عملیات نجات یارانه

مائده امینی - خبرنگار

یارانه کنونی دیگر کارکرد خود را از دست داده است. با گذشت بیش از 10سال از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، همچنان 78میلیون ایرانی در روز بیستم هر‌ماه، 45هزار‌و500تومان - به‌عنوان یارانه نقدی - دریافت می‌کنند؛ مبلغی که قرار بود به‌حساب دهک‌های کم‌درآمد جامعه واریز شود تا آنها هم سهمی از منابع کشور، بعد از اصلاح نرخ حامل‌های انرژی داشته‌باشند اما این سهم روزبه‌روز بیشتر آب‌رفت تا جایی که امروز هر نفر با حق یارانه یک‌ماهه خود تقریبا نمی‌تواند کاری از پیش ببرد و یارانه هیچ گره‌ای از مشکلات معیشت خانوارها باز نکرده است اما با یارانه نقدی کنونی هر فرد می‌تواند چه بخشی از مایحتاج ماهانه خود را تهیه کند؟

 برنامه اصلاح یارانه‌ها در دستور کار قرار دارد
قرار بود حدود ۵۰درصد منابع ناشی از اصلاح قیمت حامل‌های انرژی برای رفاه اجتماعی و جبران آسیب‌های ناشی از حذف یارانه‌ها اختصاص پیدا کند و مابقی نیز در اختیار تولید و دولت قرار گیرد ولی سالیان سال به‌دلیل پایه‌گذاری اشتباه پرداخت یارانه به عموم جمعیت کشور، هزینه پرداخت یارانه‌ها آنقدر سنگین بود که نه‌تنها سهمی به هیچ‌کدام از بخش‌ها نمی‌رسید بلکه پای استقراض از بانک مرکزی برای یارانه ماهانه نیز در میان بود و از روز پرداخت یارانه‌ها به‌عنوان روز مصیبت دولت یاد می‌شد. طی این سال‌ها حدود ۵۰۰‌هزار‌میلیارد تومان بابت یارانه نقدی پرداخت شده ولی حالا بعد از عبور از استمرار تورم‌های دو‌رقمی 30و 40درصدی دیگر یارانه نقدی نمی‌تواند کمکی به افراد برای تامین مایحتاج خود کنند. شاید برای همین است که دولت ابراهیم رئیسی، از همان ابتدای کار، وعده اصلاح و تقویت یارانه‌های نقدی را داد. محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور هم چند روز پیش اعلام کرد که مردم در آذر‌ماه منتظر اخبار خوبی باشند. اگر قطعه‌های این پازل را درست کنار هم گذاشته باشیم بعید نیست که به‌زودی شاهد اصلاح و تقویت رقم یارانه‌ها باشیم. سناریوهای قطعی‌نشده حکایت از آن دارد که دولت سیزدهم بنا دارد در آذرماه به 5دهک اول درآمدی جامعه کارت اعتباری معیشت خانوار بدهد. مبلغ یارانه جدید بین ۲۰۰ تا ۱۵۰هزار تومان برای هر نفر خواهد بود. بر این اساس مبلغ یارانه دهک‌های اول تا سوم ماهانه ۲۰۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم و پنجم ۱۵۰هزار تومان تخمین زده می‌شود. بر این اساس یارانه یک خانوار 4نفره بین یک‌میلیون تا ۷۵۰‌هزار تومان خواهد بود. اما نکته مهم درباره یارانه یک‌میلیونی احتمالی این است که ابراهیم رئیسی گفته بود این مبلغ در قالب کارت اعتباری است و به‌صورت قرض‌الحسنه و با کارمزد 2درصد پرداخت می‌شود؛ یعنی یارانه یک‌میلیونی مانند یارانه نقدی و معیشتی بلاعوض نیست و مشمولان باید مبلغ دریافتی را با سود 2درصد به دولت برگردانند.