طرح‌های احیای خانه‌های قدیمی و واجد ارزش‌های تاریخی و مرمت محیطی حصار ناصری در کارنامه شهردار سابق منطقه ۱۲ در حالی به‌عنوان یکی از اقدامات شاخص و محوری برای توسعه گردشگری قلب تاریخی تهران ذکر شد که هنوز این منطقه از پایتخت از بی‌انضباطی تردد خودروها، عابران و باربران چرخی در عذاب است.
در طول این سال‌ها هم عملاً طرحی که بتواند این اوضاع نابسامان را نظم و نسق دهد اجرا نشده یا لااقل تأثیر محسوسی در تغییر دادن این رویه روزمره نداشته است.
مراجعات پرتعداد بازار تهران، شامل کاسبان و خریداران، که عمدتاً با وسایل نقلیه عمومی، مثل اتوبوس و مترو، خود را به این محدوده می‌رسانند، در ورودی‌های بازار به سیلی روان و تأثیرگذار در ترافیک تقاطع‌هایی مانند چهارراه گلوبندک و چهارراه مولوی بدل می‌شود. تاکنون هیچ طرحی برای کانالیزه کردن حرکت عابران پیش‌بینی و اجرا نشده و طرح‌هایی مثل زیرگذر گلوبندک به دلایل نامعلوم چند سال است که معطل مانده. تجمع تاکسی‌ها برای انتقال این مسافران و نیز پرسه در خیابان‌های اطراف برای جذب مسافران دربستی از مشکلاتی است که ازدحام و ترافیک را دو چندان می‌کند. بارگیری و تخلیه بار از سوی وانت‌بارها و زمانی که برای این کار صرف می‌شود در گلوگاه‌ها و ورودی‌های بازار، یک رشته دیگر به این کلاف سردرگم می‌افزاید.
در این آشفتگی اما، موتورسیکلت‌ها مدت‌هاست به وسیله نقلیه محبوب و انتخاب اول برای کاسبان و مراجعان بازار و در عین حال به نماد بی‌نظمی‌های موجود تبدیل شده‌اند، چراکه با انواع رفتارها، از حمل غیرمجاز بار تا حرکت در پیاده‌رو و خلاف جهت، گوی تخلفات را از سایر خودروها و حتی چرخ‌های باربری روبوده‌اند. همچنین با کارکردهای متنوع از جمله جابه‌جایی بار در حد یک وانت، حمل مسافر به مثابه تاکسی و نقدکردن چک و انتقال و تحویل پول در شکل یک تحویلدار ظاهر شده‌اند. تیپولوژی راکبان هم در نوع خود قابل‌تامل است؛ از مهاجران گرفته که برای تامین معاش روزانه به باربری با موتورسیکلت روی آورده‌اند تا کسانی که برای یک روز این وسیله دوچرخ را کرایه می‌کنند تا به هر طریق در این محدوده نانی به کف آرند، و بدیهی است که جملگی از قشر آسیب‌پذیر جامعه هستند.
این پدیده اجتماعی و شهری نه تنها نماد کامل بی‌نظمی در قلب تهران است، بلکه مظهر غفلت‌هایی نیز هست که از ادوار گذشته سال‌به‌سال روی هم انباشته شده است. شاید انتظام بخشیدن به چهره بازار و محدوده‌های اطراف که مملو از میراث فرهنگی و معماری و جاذب گردشگر است، یکی از چالش‌های دشوار مدیریت شهری در دوران جدید باشد.
صفحه‌های ۱۴ و ۱۵ را بخوانید.
