مشکلات مغزی، شایع‌ترین عارضه کووید-19مزمن

زهرا خلجی- خبر‌نگار

تحقیقات جدید نشان داده اختلال شناختی که آن را اصطلاحا مه‌آلودگی مغزی توصیف می‌کنند، شایع‌ترین عارضه طولانی‌مدت پس از ابتلا به کووید-19، حتی در بیمارانی است که در بیمارستان بستری نشده‌اند. کووید طولانی، سندروم پس از کووید، یا PASC (عواقب پس از عفونت حاد کووید-19) علائم مداوم جسمی، شناختی یا هر دو است که حداقل 6تا 12هفته پس از مثبت شدن تست کووید-19نمایان می‌شود. برخی از محققان و پزشکان از اصطلاح منبع معتبر عصبی-کووید برای توصیف تظاهرات حاد کووید-19در مغز، ازجمله سردرد و از دست دادن بویایی و مشکلات نادرتر مانند سکته مغزی، انسفالوپاتی و سندروم گیلن باره استفاده می‌کنند. واکسیناسیون مهم‌ترین راه‌حلی است که می‌توان با درصد بالایی به وسیله آن جلوی ابتلا به وضعیت حاد کوویدـ۱۹ را گرفت.
به گزارش KSL، یک مطالعه جدید در مرکز پزشکی مونت سینای نیویورک انجام و به‌تازگی در مجله JAMA Network Open منتشر شده است که نشان داد تقریبا یک‌چهارم از بیماران کووید-19ثبت شده در این مرکز بهداشتی، یک یا چند اختلال حافظه و شناختی را ماه‌ها پس از بهبود از بیماری کووید-19تجربه کرده‌اند؛ هرچند که احتمال دچار شدن بیماران بستری در بیمارستان به مه‌مغزی بیشتر بود، اما داده‌ها حاکی از آن بود که برخی از بیماران سرپایی نیز دارای اختلالات شناختی بودند.
ژاکلین بکر و همکارانش در دانشکده پزشکی مونت سینای نیویورک در این مطالعه نوشتند: ما به این نتیجه رسیدیم که تعداد زیادی از بیماران مبتلا به کووید-19ماه‌ها پس از بهبود، از عوارض این بیماری مانند مشکلات شناختی رنج می‌برند. اختلال در عملکرد اجرایی، سرعت پردازش، بلاغت زبان، رمزگشایی حافظه و یادآوری در بین بیماران بستری غالب بود.
محققان نوشتند: این الگو با گزارش‌های اولیه توصیف‌کننده سندروم تداخل عملکرد اجرایی پس از کووید-19مطابقت داشته و پیامدهای قابل‌توجهی بر نتایج شغلی، روانی و عملکردی دارد. تحقیقات جداگانه‌ای که در‌ماه آوریل در مجله Lancet Psychiatry منتشر شد، نشان داد که از هر سه نفر مبتلا به کووید-19یک نفر دارای مشکل سلامت روانی طولانی‌مدت یا علائم عصبی است.

ثبت در میان عوارض شایع کووید-19
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، نداشتن تمرکز و تفکر را با عنوان بخشی از اختلال مه‌مغزی در میان فهرست بیماری‌ها و عوارض پس از کووید-19قرار داده است. این مرکز طی پستی در وب‌سایت خود نوشت: با اینکه بیشتر مردم درگیر با کووید-19طی چند هفته از بیماری بهبود پیدا می‌کنند، اما برخی تا ماه‌ها دچار عوارض ناشی از این بیماری مرموز بر سایر ارگان‌های بدن می‌شوند که به آن وضعیت پس از کووید-19 می‌گویند. شرایط پس از کووید-19طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامت جدید، عود‌کننده یا مزمن را به همراه دارد که افراد می‌توانند 4هفته یا بیشتر پس از نخستین ابتلا به ویروس عامل کووید-19آن را تجربه کنند.
مطالعه جدید این محققان شامل داده‌هایی است که از آوریل 2020تا مه 2021روی 740بیمار کووید-19بدون سابقه بیماری اختلال مغزی یا فراموشی ثبت شده است. متوسط سن این بیماران نیز 49سال است. عملکرد شناختی برای هر بیمار ارزیابی و محققان فراوانی اختلالات شناختی را در بین بیماران تجزیه و تحلیل کردند. محققان از این تحلیل دریافتند که 15درصد بیماران دچار مشکل در تلفظ درست کلمات و 16درصد در تنظیم کردن مهارت‌های ذهنی که به عملکرد اجرایی معروف است، اختلال دارند. همچنین 18درصد با کندی در سرعت پردازش شناختی روبه‌رو بودند و 20درصد در توانایی برای پردازش فهرست دسته‌بندی‌ها دچار ناتوانی شدند. از بین این بیماران همچنین 23درصد در یادآوری حافظه و 24درصد در رمزگشایی حافظه اختلال داشتند.

خطر بیشتر برای بستری‌شدگان
محققان به این موضوع اشاره کردند که بیماران بستری شده بیشتر احتمال دچار شدن به اختلال در تمرکز، عملکرد اجرایی، روانی در تکلم و حافظه بر اثر مه مغزی پس از کووید-19را دارند. برای مثال، وقتی موضوع به یادآوری خاطرات رسید، محققان دریافتند که 39درصد بیماران بستری دچار اختلال در این منطقه در مقایسه با 12درصد از بیماران غیربستری بودند. در بحث رمزگشایی حافظه، داده‌ها نشان داد که 37درصد از بیماران بستری در مقایسه با غیربستری‌های 16درصد دچار اختلال بودند.
نویسندگان به‌احتمال سوگیری در نمونه‌های بیماران اشاره کردند؛ زیرا داده‌ها بیشتر منطبق بر علائمی بود که بیماران با توجه به آن به سیستم بهداشت مونت‌سینای مراجعه کردند. محققان می‌گویند: ارتباط کووید-19با عملکرد اجرایی سؤالات کلیدی را در مورد درمان طولانی‌مدت بیماران ایجاد می‌کند. مطالعات آینده برای شناسایی عوامل خطر و مکانیسم‌های زمینه‌ساز اختلال‌شناختی و همچنین گزینه‌هایی برای توانبخشی موردنیاز است.