بازار سهام زیر سایه معاملات اوراق بدهی

روند نزولی بازار سهام دیروز هم ادامه یافت و شاخص کل بورس تهران با 1.7درصد افت مواجه شد این نزول در شرایطی تداوم یافت که آمار‌ها نشان می‌دهد که بخش زیادی از نقدینگی راهی بازار اوراق بدهی شده و سهم دادوستد سهام به‌شدت کاهش یافته است.
به‌گزارش همشهری، با وجود رشد40درصدی شاخص کل بورس تهران از خرداد تا پایان مرداد، از هفته نخست شهریورماه ورق برگشته و شاخص کل بورس تهران با نزول مواجه شده است؛ به‌طوری که شاخص کل بورس تهران در این مدت نزدیک به 14درصد افت کرده است. این نزول با افزایش حجم انتشار اوراق بدهی مصادف بوده و آمارها نیز نشان می‌دهد صرف‌نظر از افزایش انتشار این اوراق، ارزش معاملات این اوراق نیز در بازار سرمایه به شکل محسوسی افزایش یافته است و این به‌معنای آن است که به‌دلیل رکود در سایر بازارها و سیاست‌های کلان دولت، نقدینگی راهی پارکینگ پول یا بازار اوراق بدهی شده است.

میزان انتشار اوراق بدهی
آمارها نشان می‌دهد حجم انتشار اوراق بدهی در مرداد‌ماه161 و در شهریور‌ماه 60درصد رشد کرده است و این به ‌معنای آن است که فقط در ماه‌های مرداد و شهریور نزدیک به 85هزار میلیارد تومان اوراق بدهی منتشر شده و جمع کل اوراق بدهی منتشر شده در نیمه نخست سال به 110هزار میلیارد تومان رسیده است. اوراق بدهی منتشر شده در ماه‌های مرداد و شهریور 3.3برابر 4‌ماه نخست سال است. طبق این اطلاعات دولت در مرداد‌ماه امسال 32هزار و670میلیارد تومان و در شهریور‌ماه 52هزار و100میلیارد تومان اوراق بدهی فروخته است.
صرف‌نظر از میزان انتشار اوراق بدهی، حجم معاملات این اوراق نیز در بازار سرمایه افزایش یافته است؛ به‌طوری که طبق آمار‌های موجود ارزش معاملات اوراق بدهی در 7ماهه سال‌جاری با 1058درصد رشد نسبت به‌مدت مشابه سال قبل به 1418هزار میلیارد تومان رسیده است. این میزان معاملات انجام شده در بازار اوراق بدهی در 7‌ماه امسال 11.5برابر معاملات انجام شده در بازار سهام است، اما در مقابل با وجود رشد جهشی معاملات بازار اوراق بدهی ارزش معاملات بازار سهام در 7‌ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال 63درصد یعنی رقمی معادل 1382هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. در 7ماهه سال قبل 81درصد از معاملات به معاملات سهام اختصاص داشت؛ درحالی‌که این میزان، امسال به کمتر از 30درصد رسیده و جای آن را معاملات اوراق بدهی گرفته است که این روند همچنان ادامه دارد و منجر به افت شاخص‌های بورس شده است.

نزول 1.7درصدی
در مبادلات روزگذشته نیز معاملات بازار سهام تحت‌الشعاع معاملات اوراق بدهی بود؛ به‌طوری که ارزش معاملات بازار اوراق بدهی به بیش از 35هزار و604میلیارد تومان رسید؛ درحالی‌که حجم معاملات خرد معادل 3هزار و762میلیارد تومان بود و این به‌معنای آن است که ارزش معاملات بازار اوراق بدهی در داد و ستد‌های دیروز 9.5برابر معاملات سهام بود. این رویه باعث شد که دیروز شاخص کل بورس تهران با 1.7درصد افت مواجه شده و بعد از هفته‌ها بار دیگر به کانال یک‌میلیون‌ و 300 هزار واحد سقوط کند.
طبق آمارهای موجود درکنار افزایش حجم انتشار اوراق بدهی ارزش معاملات اوراق بدهی نیز در بازار سرمایه به شکل فزاینده‌ای افزایش یافته؛ به‌طوری که ارزش معاملات این اوراق در برخی روز‌ها به بیش از 47 هزار میلیارد تومان رسیده که در تاریخ بازار سرمایه بی‌سابقه است. ورود نقدینگی به این بازار منجر به خروج گسترده نقدینگی از بازار سهام شده است. به‌طوری که از 25مهر‌ماه تاکنون بیش از 3200میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده است.

اعتراض 2 نماینده مجلس
همزمان با افزایش حجم انتشار اوراق بدهی و افزایش معاملات آن در بازار سرمایه 2 نماینده مجلس خواستار کنترل عرضه این اوراق از سوی دولت شدند. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در همین رابطه گفت: بازار، کشش عرضه این حجم از اوراق قرضه را ندارد. نخستین اقدام دولت در مدیریت بورس باید جلوگیری از عرضه بیش از حد اوراق قرضه دولتی باشد. او با بیان اینکه تصمیمات دولت در مدیریت بازار سرمایه باید کارشناسی شده و علمی باشد، تأکید کرد: بازار سرمایه فقط محل تامین مالی دولت نیست و متعلق به همه بنگاه‌های اقتصادی است؛ اگر حضور دولت در این حوزه انحصاری باشد در بورس تحولی ایجاد نمی‌شود. مجتبی توانگر، نماینده مردم تهران در مجلس نیز دیروز در توییتی خطاب به رئیس سازمان بورس نوشت: دیروز بیش از ۳۵هزار میلیارد تومان اوراق بدهی فروخته شد. عرضه افسارگسیخته اوراق دولتی باعث نابودی سرمایه مردم در بورس شده است. هزینه‌های دولت را از جیب مردم تامین نکنید.