مصطفی عقاد از لحظهای که مصمم شد درباره پیامبر اسلام(ص) فیلم بسازد تا زمانی که محمد رسولالله با نام جهانی پیام (و نام عربی الرساله) بر پرده آمد روزهای دشواری را سپری کرد. او به درستی فکر کرد برای ساختن فیلمی جهانی درباره اسلام باید از بازیگران شاخص بینالمللی استفاده کرد؛ آنتونی کویین و ایرنه پاپاس با این منطق به ستارگان فیلم عقاد تبدیل شدند. بقیه بازیگران هم اغلب چهرههای حرفهای هالیوود بودند. در پشت دوربین هم مصطفی عقاد سراغ بهترینهای هالیوود رفت و جک هیلیارد، مدیر فیلمبرداری فیلم، سابقه همکاری با دیوید لین را داشت و برای «پل رودخانه کوای» جایزه اسکار گرفته بود. موریس ژار هم دیگر فرد گروه دیوید لین بود که با تجربه ساخت موزیک با تم عربی در «لارنس عربستان» بهعنوان چهرهای اسکاری به فیلم پیوست. همه گروه از بهترینهای هالیوود بودند؛ ولی هیچ کمپانیای حاضر نبود هزینه تولید فیلمی درباره پیامبر اسلام(ص) را بدهد. مشکل بعدی راضیکردن محافل اسلامی بود که تا آخرین روزهای تولید فیلم دائم خبر نارضایتیشان به گوش میرسید و حتی گفته میشد کشورهای اسلامی حاضر به اکران فیلم نخواهند شد. همه این دشواریها را مصطفی عقاد درنهایت پشت سر نهاد و فیلم ماندگار محمد رسولالله را برایمان به یادگار گذاشت.
مصطفی عقاد قصد داشت شخصیت پیامبر اسلام را به غربیها معرفی کند و باورهای غلط را در مورد دین مبین اسلام از میان بردارد؛ کاری باشکوه و با عظمت و فیلمی بزرگ وخالصانه. ساخت این فیلم برای عقاد هم چندان آسان نبود، او میخواست فیلم را همزمان در 2نسخه انگلیسی و عربی با نام «الرساله» با 2گروه بازیگران متفاوت بسازد.
زمان پیشتولید فیلم توصیه و سفارشی جذاب به مصطفی عقاد شد که گذشتن از آن کار سادهای نبود؛ در دورانی که محمدعلی کلی در اوج شهرت و محبوبیت بهسر میبرد و هم قهرمان بوکس سنگینوزن جهان بود و هم چند سالی بود که اسلام آورده بود، حضورش در فیلمی درباره پیامبر(ص) میتوانست یک بمب خبری باشد. به عقاد پیشنهاد شده بود نقش «بلال» را به محمد علی (کلی) بوکسور معروف بدهد و حتی فشارهایی هم از این حضور وجود داشت اما عقاد هراس داشت شهرت محمدعلی برفضای معنوی فیلم سایه بیفکند و از حضور محمدعلی امتناع کرد.
عقاد با وجود اینکه در آمریکا درس خوانده بود و با حمایت سام پکینپا، جای پای محکمی در آمریکا داشت نتوانست تهیهکنندگان هالیودی را قانع کند. آنها نمیخواستند پولشان را پای فیلمی بریزند که نقش اولش، حضور فیزیکی نداشت. بهنظر میرسید میشود بودجه فیلم را از کشورهای اسلامی تامین کرد. کویت و عربستان ابتدا برای سرمایهگذاری موافقت کردند ولی با مخالفت علمای وهابی و تندرو، انصراف دادند. مراکش تا نیمه کار، همراه پروژه بود ولی بعد زیرش زد. سرانجام معمر قذافی، حاکم لیبی، به شرط اینکه عقاد بعد از این فیلم، فیلمی درباره عمر مختار بسازد، اجازه داد مابقی فیلم در لیبی کار شود.
دشوارتر از یافتن سرمایهگذار، نوشتن فیلمنامهای بود که هم مورد تأیید مذاهب اسلامی باشد و هم چالش عدمحضور فیزیکی نقش اول را مهار کند. عقاد برای نوشتن فیلمنامه سراغ هری کیگ ایرلندی رفت. کیگ 50ساله بعد از تنظیم فیلمنامه اولیه با عقاد، یک سال در هتل هیلتون نیل قاهره اقامت کرد. او با کمک 5فیلمنامهنویس عربتبار، فیلمنامه نهایی را ورق به ورق مینوشتند و برای تأیید به الازهر میفرستادند.
عقاد فیلم « الرساله» را در 2نسخه عربی و انگلیسی با 2گروه بازیگران عرب و بینالمللی پیش برد. عقاد از آنتونی کویین خواست در فیلم، نقش حمزه، عموی پیامبر(ص) را در نسخه انگلیسی بازی کند و یک نسخه دیگر را بهطور جداگانه با بازیگران عربزبان فیلمبرداری کرد. محققانی از دانشگاه اسلامی الازهر نیز او را در ساخت فیلم یاری دادند. «محمد رسولالله» به دو زبان عربی و انگلیسی به نمایش درآمد. عقاد اعتقاد داشت دوبله نسخه انگلیسی برای نمایش در دنیای عرب کافی نیست چراکه سبک بازیگری بازیگران عرب با بازیگران هالیوود متفاوت است (هر دو نسخه دیویدی فیلم اکنون در بازار هست). نسخه عربی، کاملتر و با جزئیات و بلاغت ادبی بیشتر همراه بود اما نسخه بینالمللی، بیشتر جلوه بصری داشت.
پیشنهاد جذابی که عقاد رد کرد؛ محمدعلی کلی در نقش بلال
در همینه زمینه :