فوت و فن نوشتن13/ عجالتاً سراغ تجربه‌هایتان بروید

فرزام شیرزادی- نویسنده و روزنامه‌نگار

شاید مهم‌ترین محرک برای نوشتن داستان یا حتی یادداشتی دم دستی، انگیزه نویسنده باشد. همان که در داستان‌نویسی به آن «انگیزه روایت» می‌گویند. علاوه بر انگیزه برای نوشتن، بهتر است درباره موضوعاتی بنویسید که آنها را تجربه کرده‌اید؛ به‌ویژه برای نویسندگانی که تازه شروع به نوشتن کرده‌اند. انگیزه روایت در افراد مختلف متفاوت است؛ مثلاً یک نفر فساد ریشه‌دار یا رانت‌خواری چنان ذهنیت‌اش را درگیر می‌کند که برای نوشتن داستانی با این مضمون انگیزه دارد. یکی مسئله ذهنی‌اش کودکان خیابانی است. جنگ، روابط نابسامان انسان‌ها، جهان سردرگم، آدم‌های فرازمینی، ریاکاری توسعه یافته، زندگی زیر چتر استبداد یا هر موضوع دیگری می‌تواند در افراد مختلف برای نوشتن ایجاد انگیزه کند.
ژول سالزمن در کتاب «اگر می‌توانید حرف بزنید پس حتماً می‌توانید بنویسید» که فرنوش جزینی آن را به فارسی برگردانده می‌نویسد: روزی یکی از شاگردانم در کلاس داستان‌نویسی که زنی حدوداً 50ساله بود گفت می‌خواهد درباره آدامس جویدن بنویسد. بسیار متعجب شدم از اینکه شاگرد 50 ساله ام چه موضوعی را انتخاب کرده... یک هفته گذشت. شاگردم با نوشته‌اش به کلاس برگشت؛ شاگرد50ساله ام که معلم دانش‌آموزان مقطع متوسطه بود، به‌عنوان دبیر، از اینکه دانش‌آموزی سرکلاسش آدامس می‌جویده، بسیار عصبی می‌شده و از این کار به‌شدت متنفر بوده. این موضوع درست یکی از آن چیزهایی بود که به خوبی توانسته بود جرقه لازم را برای نوشتن در او روشن کند یا اصطلاحاً پشتش برای نوشتن ‌آن تیر بکشد. نتیجه نوشتن هم بسیار آتشین، پرحرارت و احساسی بود؛ چون موضوعی بود که برای معلم اهمیت اساسی و نسبت به آن انگیزه داشت.
ریچارد برایتگان از نویسندگان نسل بیت آمریکا هم همواره به شاگردانش در کلاس‌های داستان‌نویسی تأکید می‌کرد درباره موضوعاتی بنویسید که آنها را لمس کرده و دیده‌اید؛ فرصت برای نوشتن درباره آنچه تجربه نکرده‌ بسیار است، عجالتاً سراغ دیده شده‌ها و تجربه‌های مستقیم‌تان بروید.