برخی محله‌ها هنوز به ناوگان حمل‌ونقل عمومی دسترسی آسان ندارند
کی میره این همه راهو!؟
راحله‌عبدالحسینی
درست یک ماه پیش بود که خبر خوش ورود صد دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس به ناوگان حمل‌ونقل پایتخت را شنیدیم؛ اتوبوس‌هایی که قرار است در شاهراه‌های پر تردد پایتخت مسافران را جابه‌جا کنند.
همین خبر بهانه‌ای شد تا در آستانه ۲۶ آذرماه، روز ملی حمل‌ونقل عمومی از محله‌های پهنه شمال خبری بگیریم تا ببینیم سهم ما از دسترسی به اتوبوس، تاکسی و مترو چه اندازه است. شهروندان برخی محله‌ها نیز هنوز از دسترسی آسان به سیستم حمل‌ونقل عمومی پایتخت برخوردار نیستند. با ما در این گزارش همراه باشید.
برای بررسی میزان دسترسی شهروندان پهنه شمال به حمل‌ونقل عمومی به محله‌هایی که در شمالی‌ترین قسمت قرار گرفته‌اند سری می‌زنیم. محله آسمان‌ها در شمال غربی تکه دوم پایتخت قرار دارد. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این محله مترو صنعت در میدان شهرک غرب است. «محمدمهدی نثاری» دبیر شورایاری محله آسمان‌ها می‌گوید: «در محله ما که شمالی‌ترین محله در منطقه ۲ به حساب می‌آید، خط تاکسی یا اتوبوس نداریم. تاکسی‌هایی که به‌صورت گذری از محله فرحزاد عبور می‌کنند، مسافران این محله را هم به مقصد می‌رسانند که معمولاً به میدان صنعت برای دسترسی داشتن به مترو صنعت می‌روند. تکمیل ایستگاه‌های خط ۷ مترو دسترسی شهروندان محله ما را به شبکه حمل‌ونقل زیرزمینی تسهیل می‌کند.»
چشم‌انتظار راه‌اندازی ایستگاه مترو میدان کتاب
ایستگاه مترو میدان کتاب در خط ۷ مترو واقع شده و در حال ساخت است. آخرین ایستگاه فعال این خط میدان صنعت است. با تکمیل آن ۲ ایستگاه دیگر در میدان‌های کتاب و بوستان سعادت‌آباد دسترسی شهروندان به مترو را آسان می‌کند. نثاری ادامه‌می‌دهد: «بیشتر شهروندان محله برای کاهش هزینه و امنیت بیشتر به‌خصوص در عصر و شب از مترو و اتوبوس استفاده می‌کنند.
اما دسترسی به این شبکه در محله ما با دشواری همراه است. محله ما نه تنها ایستگاه مترو ندارد بلکه از نزدیک‌ترین ایستگاه که میدان صنعت باشد به محله ما خط تاکسی، ون یا اتوبوس هم نیست.» «مصطفی کاظمی‌کیا» دبیر شورایاری محله سعادت‌آباد از چشم‌انتظاری شهروندان محله برای راه‌اندازی ایستگاه مترو در محله می‌گوید: «ما برای استفاده از شبکه مترو باید به میدان صنعت برویم. ایستگاه نزدیک‌تر هنوز راه‌اندازی نشده‌است. ایستگاه تاکسی در اضلاع شرق و غرب میدان تهرانی‌مقدم فعال است که شهروندان را به میدان صنعت می‌رساند. طبیعی‌است که هرچه ناوگان حمل‌ونقل مجهزتر و قابل دسترسی‌تر باشد شهروندان هم به استفاده از آن ترغیب می‌شوند؛ به‌خصوص در این روزهای آلودگی هوا.»
هزینه بالای کرایه تاکسی«تنگ بودن معابر و شیب تند خیابان‌ها باعث شده در محله ما مسیر اتوبوس وجود نداشته باشد.» «ابوالفضل ربیعی» دبیر شورایاری محله امامزاده قاسم(ع) این را می‌گوید و ادامه می‌دهد: «پایانه تاکسی در میدان امامزاده قاسم(ع) دایر است و تاکسی‌ها مسافران را به میدان قدس می‌رسانند. در واقع شهروندان محله ما برای دسترسی به هر سیستم حمل‌ونقل باید اول به میدان تجریش بروند. از هزینه بالای کرایه تاکسی که بگذریم، باید اتلاف وقت به دلیل کمبود مسافر در این روزها را هم مدنظر قرار بدهیم. با این حساب باید بگویم که شهروندان محله ما سهم چندانی از سیستم حمل‌ونقل عمومی ندارند.»
محله گردشگری بدون ایستگاه مترو و خط اتوبوسمحله درکه گردشگران و کوهنوردان زیادی را به‌ویژه در روزهای پایانی هفته می‌پذیرد. افرادی که معمولاً با خودرو شخصی به محله می‌روند و خودشان با دردسر جای پارک و ساکنان محله را با شلوغی کوچه و خیابان‌ها مواجه می‌کنند. «مجید شفیع‌زاده» از خط اتوبوس درکه به تجریش که مدتی پیش جمع شد می‌گوید: «با توجه به شرایط گردشگری محله، ما از حمل‌ونقل عمومی بی‌بهره‌ایم.
خط اتوبوس هم نزدیک به یک ماه است که جمع شده و به جای آن تاکسی ون گذاشته‌اند. اهالی برای دسترسی به میدان تجریش اتوبوس را به تاکسی ون ترجیح می‌دهند.» شفیع‌زاده درخواست اهالی برای جانمایی و در نظر گرفتن خط مترو در میدان دانشجو را این‌طور توضیح می‌دهد: «یکی از ایستگاه‌های مترو می‌تواند در محله ما یا نزدیک محله در میدان دانشجو باشد. زیرا اماکن پر ترددی مثل دانشگاه شهیدبهشتی، بیمارستان طالقانی، ساختمان اجلاس و محل دائمی نمایشگاه‌ها همسایه ما هستند و رفت‌وآمد شهروندان پایتخت به این اماکن، نیاز محله به ایستگاه مترو را بیش از پیش نشان می‌دهد.»
صرفه‌جویی در وقت مسافران با رفع همپوشانی مسیر اتوبوس‌ها
ساماندهی خطوط اتوبوسرانی در منطقه یک با رویکرد رفع همپوشانی مسیر اتوبوس انجام شده‌است. «امیرحسین فرهادی‌نژاد» سرپرست اداره حمل‌ونقل عمومی منطقه‌یک می‌گوید: «اقدام اقتصادی که در بخش حمل‌ونقل عمومی منطقه یک به تازگی انجام شده بررسی مجدد مسیر اتوبوسرانی و رفع همپوشانی‌هاست. برخی از خطوط با هم همپوشانی و ایستگاه‌های مشترک داشتند.
مثل خطوط تجریش به ازگل، تجریش به قائم، تجریش به رسالت، تجریش به دستواره، میدان قدس به رسالت که به فاصله ۲ تا ۵ کیلومتر اشتراک خط و مسیر داشتند.» رفع این همپوشانی نه تنها صرفه اقتصادی در پی دارد بلکه باعث صرفه‌جویی در وقت مسافران نیز می‌شود و به گفته فرهادی‌نژاد زمان انتظار در ایستگاه از ۱۶ به ۱۲ دقیقه کاهش یافته‌است. او در ادامه اصلاح و رفع نقص سیستم نشانگر زمانبندی اتوبوس در ایستگاه‌ها را از دیگر کارها می‌داند و می‌افزاید: «مانیتور زمانبندی رسیدن اتوبوس به ایستگاه رفع نقص شده‌است تا زمان ورود و خروج اتوبوس نمایش داده شود. میانگین فاصله زمانی بین اتوبوس‌ها در هر ایستگاه ۱۵ دقیقه است. همه ایستگاه‌های اتوبوس تندرو نیز دارای مانیتور زمانبندی است.»
فرهادی‌نژاد از جابه‌جایی ایستگاه اتوبوس شهرک شهیدمحلاتی هم خبر می‌دهد: «برای رفاه شهروندان و به درخواست آنان، ایستگاه اتوبوس مقابل شهرک شهید محلاتی در خط ۶ سامانه اتوبوس‌های تندرو، جمع‌آوری و به ۱۰۰ متر جلوتر منتقل می‌شود. علت این جابه‌جایی درخواست شورایاری محله برای کاهش بار ترافیک از ورودی شهرک شهید محلاتی است.»
چه ایستگاه‌هایی تا پایان سال افتتاح می‌شود؟
ایستگاه مترو برج میلاد در مجاورت برج میلاد، بیمارستان میلاد، سازمان انتقال خون ایران و دانشگاه علوم پزشکی ایران، ۲ هفته گذشته در منطقه ۲ راه‌اندازی شد تا سهم مهمی در کاهش ترافیک بزرگراه‌ها داشته‌باشد. خبر خوش اینکه ایستگاه اقدسیه در خط ۳ مترو، ایستگاه‌های تربیت‌مدرس و باقرخان در خط ۷ مترو و ایستگاه‌های شهرک آزمایش، مرزداران، یادگار امام(ره) و شهید اشرفی‌اصفهانی در خط ۶ در پهنه شمال قرار دارد که تا پایان سال راه‌اندازی و افتتاح می‌شود.
پهنه شمال با دربرداشتن مناطق یک، ۲ و ۳ بزرگراه‌ها و خیابان‌های عریض و طویل دارد. اما در برخی محله‌های قدیمی همچنان با معابر کم‌عرض و بافت فرسوده دست و پنجه نرم می‌کند.
در نگاه کلی سهم پهنه شمال از حمل‌ونقل عمومی مترو و سامانه اتوبوس‌های تندرو به این صورت است: خط یک مترو با ۱۰ ایستگاه، خط ۳ با ۳ ایستگاه و خط ۷ نیز با ۴ ایستگاه در پهنه شمال مسافران را جابه‌جا می‌کند. خط ۴ اتوبوس‌های تندرو از پایانه جنوب آغاز می‌شود و تا پایانه افشار در چهارراه پارک‌وی ادامه دارد. خط ۶ اتوبوس‌های تندرو از پایانه افشار به سمت تا پایانه لاله در شهرک قائم در شمال شرق شمیران فعال است.
خط ۷ بی. آر. تی از میدان راه‌آهن آغاز می‌شود و از میدان ونک تا پایانه تجریش در پهنه شمال مسیر خود را طی می‌کند. خط ۹ بی. آر. تی که یکی از طولانی‌ترین خطوط به حساب می‌آید از پایانه مترو جوانمرد قصاب در جنوب پایتخت آغاز می‌شود و به سمت پایانه لاله در شمال شرق تهران امتداد دارد.
در همینه زمینه :