بازخواست آمریکا

24ساعت پس از مزاحمت جنگنده‌های آمریکایی برای هواپیمای مسافری ایران که به مجروح‌شدن برخی ‌مسافران پرواز 1152مسیر تهران- بیروت انجامید، موجی از انتقادها، شرارت آمریکا را نشانه گرفته است. علاوه بر ایران، سوریه و لبنان به‌عنوان 3کشور دخیل در این ماجرا، سازمان ملل متحد نیز آمریکا را مورد شماتت قرار داد.
روز گذشته رسانه‌ها گزارش دادند که استفان دوژاریک، سخنگوی سازمان ملل در کنفرانس خبری درباره ایجاد مزاحمت جنگنده‌های آمریکایی برای هواپیمای مسافربری ماهان‌ایر در خطوط هوایی سوریه گفته است که از نظر قانونی، امنیت پروازهای غیرنظامی باید از طرف همگان رعایت شود. دوژاریک همچنین افزود که هنوز اطلاعات به‌خصوصی درباره این رخداد در سازمان بین‌المللی پروازهای غیرنظامی موجود نیست اما در عین حال تأکید کرد که حفظ امنیت این پرواز‌ها که پیش‌تر بیان شد، تنها یک موضوع اخلاقی است.
براساس این گزارش، اظهارات سخنگوی سازمان ملل در این‌باره در پی این مطرح می‌شود که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش به این اقدام جنگنده‌های آمریکایی گفته بود: آمریکا به‌طور غیرقانونی سرزمین یک کشور دیگر را تصرف می‌کند و سپس به یک پرواز مسافربری برنامه‌ریزی‌شده تعرض می‌کند، جان مسافران غیرنظامی بی‌گناه را به خطر می‌اندازد، آن هم به این بهانه که می‌خواهد از نیروهای اشغالگر خود محافظت کند. آنها با پررویی یک بی‌قانونی را پشت بی‌قانونی دیگر انجام می‌دهند. باید قبل از وقوع فاجعه، جلوی قانون‌شکنان را گرفت‌.
سخنگوی وزارت امور خارجه هم اقدام ماجراجویانه و خطرناک آمریکا را به‌شدت محکوم کرد و آن را ناقض حقوق بین‌الملل هوانوردی و مخل صلح و امنیت منطقه دانست. بیل اوربان، سخنگوی فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام که در لیست گروه‌های تروریستی ایران قرار دارد، در این‌باره مدعی شده بود: یک جنگنده اف-۱۵ در ماموریت هوایی همیشگی خود بر فراز پایگاه التنف در سوریه اقدام به بازرسی بصری هواپیمای مسافربری ماهان ایران کرد و این اقدام در فاصله‌ای ایمن با هواپیما انجام شد و خلبان جنگنده پس از اطمینان از آن هواپیما فاصله گرفت. سید‌عباس موسوی ادعای سخنگوی سنتکام را مضحک دانست و خاطرنشان کرد: حضور نیروهای آمریکایی در سوریه غیرقانونی است‌ و ماموریت هوایی جنگنده‌های آنان هم غیرقانونی است. از آن مهم‌تر هیچ‌کس به آمریکا چنین اجازه‌ای نداده است که هواپیماهای مسافربری را به وسیله جنگنده‌های نظامی خود روی آسمان بازرسی کند. چنین کاری هم غیرقانونی، هم خطرناک و هم بازی با جان انسان‌های بی‌گناه است به‌خصوص که برخلاف ادعای انجام‌شده، فاصله امن اصلا رعایت نشده است.
به گزارش همشهری،‌در واکنش به ادعاهای آمریکا، یک مقام مسئول ایرانی، با کذب خواندن اطلاعات اعلام‌شده از سوی سخنگوی سنتکام که گفته بود جنگنده آمریکایی در آسمان سوریه و در مجاورت پایگاه «التنف» اقدام به بازرسی بصری هواپیمای مسافربری ماهان ایران کرده است، گفت: رهگیری هواپیمای ایرانی توسط جنگنده آمریکایی در آسمان لبنان و زمانی که هواپیمای مسافربری در حال کم‌کردن ارتفاع خود برای نزدیک‌شدن به فرودگاه بیروت بوده، صورت گرفته است. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده این اقدام آمریکا را از طریق رجوع به مجامع قانونی بین‌المللی، به‌ویژه سازمان بین‌المللی هوانوردی (ایکائو) دنبال خواهد کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه در عین حال نسبت به هرگونه ماجراجویی جدید در منطقه از سوی آمریکا یا رژیم صهیونیستی هشدار داد و اضافه کرد: ایران هیچ حرکت خصمانه‌ای علیه ملت ایران را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت و در زمان خود به هر حرکت نابخردانه‌ای واکنش قاطع و مناسب نشان خواهد داد.
حمد حسن، وزیر بهداشت لبنان هم پس از عیادت مصدومان اقدام آمریکا در گفت‌وگو با شبکه المیادین گفت: اتفاقی که برای هواپیمای ایرانی رخ داد، در تضاد با قوانین بین‌المللی و تعرضی آشکار است. لازم است که یک شکایت بین‌المللی و حقوقی در رابطه با این تعرض و جنایت که جان غیرنظامیان را به خطر انداخت، تدوین شود. ناصیف حتی، وزیر خارجه لبنان دیگر مقام لبنانی بود که با محکومیت مزاحمت آمریکا برای هواپیمای مسافری ایران، گفت: تعرض به هرگونه هواپیمای مسافربری را محکوم می‌کنیم زیرا این اقدام سلامت شهروندان را به خطر می‌اندازد. در همین رابطه عدنان محمود، سفیر سوریه در تهران تعرض جنگنده‌های آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایرانی شرکت ماهان در آسمان سوریه را نقض آشکار قوانین و موافقتنامه‌های بین‌المللی درخصوص پروازهای غیرنظامی توصیف کرد.
حزب‌الله لبنان، جنبش جهاد اسلامی، جنبش حماس و گروه‌های مقاومت فلسطین و گروه‌های جهادی عراق با صدور بیانیه‌های جداگانه تعرض به هواپیمای ایرانی را محکوم کردند. 2روز قبل یعنی ساعاتی بعد از تعرض آمریکا به هواپیمای مسافری ایران، رسانه‌های منطقه‌ای از شلیک چند فروند راکت به پایگاه آمریکایی‌ها در عراق به نام بسمایه خبر دادند. شامگاه پنجشنبه پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان از تهران به مقصد بیروت به‌دلیل حرکت خطرناک و تهدیدآمیز 2جنگنده بر فراز آسمان سوریه مجبور به کاهش سریع ارتفاع شد که در این بین برخی مسافران این پرواز آسیب دیدند.
سفیر ایران در سازمان ملل همان زمان در تماس با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اقدام آمریکا را محکوم کرد و خواستار مداخله سازمان ملل شد. همچنین ایران از طریق سفارت سوئیس به‌عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران درباره عواقب اقدامات آمریکا به کاخ سفید هشدار داده است.

   زمان بررسی شکایت ایران در ایکائو
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی مسافری، درباره زمان رسیدگی به نامه اعتراضی ایران در سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی(ایکائو)، گفت: ایکائو می‌تواند درصورت لزوم فورا تشکیل جلسه دهد که منهای جلسات مستمری است که به‌صورت معمول برگزار می‌شود و این جلسه با توجه به درخواست کشورها برگزار شده و قوانین نیز این اجازه را به شورای منتخب ایکائو می‌دهد. بر این اساس ایکائو می‌تواند در واکنش به نامه ایران و خطر تهدید هواپیماهای مسافری با ورود جنگنده‌های آمریکایی به کریدورهای مسافری فورا تشکیل جلسه دهد و اعلام موضع کند.

درخواست دادستان از ظریف

دادستان کل کشور در نامه‌ای به وزیر امور خارجه، خواستار «پیگیری حقوقی و قضایی تعرض جنگنده‌های آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران» شد. به‌گزارش ایسنا، در نامه محمدجعفر منتظری، دادستان آمده است: باتوجه به بیانیه‌های سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت هواپیمایی ماهان، پروازهای این مسیر بیش از یک دهه براساس برنامه‌ریزی قبلی انجام شده و تابع قوانین و مقررات هوانوردی است. اقدام خطرناک و تروریستی آمریکا برخلاف قواعد حقوق بین‌الملل و کنوانسیون‌های شیکاگو و مونترال صورت پذیرفته که می‌بایست به‌منظور برخورد قاطع و عبرت‌آموز با دولتمردان آمریکا و مقابله با آن در سطح ملی و بین‌المللی از طرق مختلف حقوقی، قضایی و سیاسی به‌صورت جدی پیگیری شود. به همین منظور ضروری است دستگاه‌های مجری ازجمله سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت هواپیمایی ماهان به‌صورت فعال در اجرای ضمائم ۱۳ و ۱۷ پیمان شیکاگو با دولت سوریه و شورای ایکائو همکاری و گزارش بررسی حادثه و اختلال در امنیت پرواز شماره۱۱۵۲ تهران بیروت را هرچه سریع‌تر دریافت و طبق مواد۳ مکرر، ۴۴، ۵۴، ۵۵، ۸۴ و ۸۵ کنوانسیون شیکاگو اقدامات حقوقی لازم را به‌عمل آورند. مستندا به قانون وظایف وزارت امور خارجه و قانون الزام دولت به پیگیری و استیفای حقوق اتباع ایرانی از اقدامات دولت‌های خارجی به‌ویژه دولت اشغالگر آمریکا مصوب۱۳۸۹ و در راستای ماده۲۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری دستور فرمایید به‌منظور کمک و مساعدت به مسافرین هواپیمای مذکور که از این حادثه تروریستی دچار مصدومیت و تالمات جسمی و روحی شده و برای جبران خسارت مادی و معنوی آنان و نیز سایر خسارات وارده و پیشگیری از تکرار حوادث مشابه، طرح شکایت صورت گیرد و اقدامات لازم انجام و موضوع تا حصول نتیجه پیگیری شود.