افزایش فشار تحریم‌ها از زمستان پارسال

شاخص امنیت سرمایه‌گذاری که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه می‌شود نشان می‌دهد که فشار تحریم‌های خارجی از زمستان سال قبل افزایش یافته است، چرا که مولفه یا شاخصه میزان اختلال ایجاد شده در اثر تحریم‌های خارجی به یکباره در زمستان پارسال سقوط و از نظر فعالان اقتصادی بدترین وضع را پیدا کرده است.
به گزارش همشهری، تازه‌ترین گزارش شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در ایران از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد.این گزارش که حاوی نکات مهمی است نشان می‌دهد شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران در زمستان سال گذشته نسبت به فصل‌های قبل بهبود پیدا کرده است.به این معنا که از منظر فعالان اقتصادی، فضای اقتصادی دارای امنیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری است؛ با این حال مرکز پژوهش‌های مجلس با توجه به شیوع کرونا و تغییر مولفه‌های اقتصادی پیش‌بینی کرده است که احتمالا فضای امنیت سرمایه‌گذاری در ایران در بهار امسال تنزل کرده باشد. مطابق این پیش‌بینی، می‌توان انتظار داشت که با توجه به نوسان قیمت ارز و کالاهای واسطه‌ای دربهار امسال که از آثار غیرمستقیم شیوع کرونا بود شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در بهار امسال نسبت به زمستان پارسال بدتر شده باشد.
در شاخص امنیت سرمایه‌گذاری 7نماگر اصلی شامل تضمین حقوق مالکیت، ثبات اقتصاد کلان، ثبات و پیش‌بینی پذیری مقررات و رویه‌های اجرایی، شفافیت و سلامت اداری، فرهنگ وفای به عهد و صداقت و درستی، مصونیت جان و مال شهروندان از تعرض و عملکرد دولت که دارای زیر بخش‌های مختلفی هستند مورد واکاوی قرار می‌گیرد تا فضای امنیت سرمایه‌گذاری را در اقتصاد بسنجد.

نامناسب‌ترین شاخص‌ها
نامناسب‌ترین مولفه برای امنیت سرمایه‌گذاری که فعالان اقتصادی را بیش از همه آزار می‌دهد مانند دوره‌های گذشته، عمل نکردن مسئولان ملی به وعده‌های داده شده است که رتبه نخست را در فهرست نامناسب‌ترین مولفه شاخص امنیت سرمایه‌گذاری دارد.فعالان اقتصادی همچنین اعلام کرده‌اند؛ یکی دیگر از موضوعاتی که امنیت سرمایه‌گذاری‌هایشان را از بین می‌برد، عمل نکردن مسئولان استانی و محلی به وعده‌هایشان است. این مولفه رتبه سوم را در فهرست چالش‌های سرمایه‌گذاری به‌خود اختصاص داده است.این 2مولفه نشان می‌دهد که فعالان اقتصادی حساسیت زیادی نسبت به وعده‌های مسئولان دارند و معتقدند، عمل نکردن به وعده‌ها از سوی مسئولان، فضای سرمایه‌گذاری را در اقتصاد ایران نا امن کرده است.
اما نکته قابل توجه رشد شدید ارزیابی نامناسب از مولفه میزان اختلال ایجاد شده در اثر تحریم‌های خارجی در زمستان پارسال است.به این معنا که اغلب فعالان اقتصادی از افزایش فشار تحریم‌ها از زمستان سال قبل گلایه کرده‌اند و معتقدند؛ تحریم‌های خارجی فرصت‌های سرمایه‌گذاری را از بین برده و این مولفه حتی در زمستان با وجود بهبود فضای امنیت سرمایه‌گذاری داخلی در ایران بدتر شده است. مرکز پژوهش‌های مجلس درگزارش خود در این‌باره می‌نویسد: در مطالعه زمستان 98با رشد ناگهانی ارزیابی نامناسب از مولفه میزان اختلال ایجاد شده در اثر تحریم‌های خارجی مواجه شده‌ایم که در این پایش براساس ارزیابی فعالان مشارکت‌کننده، بسیار نامناسب ارزیابی شده و منجر شده است تا رتبه آن از 16در فهرست نامناسب‌ترین مولفه‌ها به رتبه دوم جدول سقوط کند. تحلیل چرایی علت این موضوع که به چه دلیل در زمستان از منظر فعالان کسب و کار اثر اختلال ایجاد شده  به دلیل تحریم‌های خارجی به ناگهان بیش از سایر مولفه‌ها در شاخص امنیت سرمایه‌گذاری فصل زمستان تأثیرات منفی گذاشته است نیاز به بررسی‌های بیشتر ودقیق تری دارد.

اثر کرونا
مرکز پژوهش‌های مجلس همچنین در ادامه بررسی‌های خود از وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری در ایران تحلیل کرده است پارسال و تا قبل از شیوع بیماری کرونا در اسفند، اثر تحریم‌ها در اقتصاد ایران تخلیه شده و متغیر‌های اقتصاد کلان بهبود پیدا کرده بودند، بر این اساس پیش‌بینی می‌شد میزان تولیدات بخش غیرنفتی افزایش یابد اما با شیوع کرونا شرایط تغییر کرده ‌است.
بزرگ‌ترین و زیان‌بار‌ترین اثر اقتصادی این بیماری به شکل شوک نااطمینانی بروز کرده و محیط کسب و کار و فضای سرمایه‌گذاری را در همه کشور‌ها تحت‌تأثیر قرار داده است.ضمن اینکه تأثیرگذاری ویروس کرونا بر بخش‌های مختلف اقتصادی بسیار متفاوت خواهد بود.
برای مثال، درحالی‌که صنایع دارویی، مواد غذایی، کاغذی و بهداشتی رونق خوبی یافته و رشد مثبت دارند در نقطه مقابل صنایعی مانند پوشاک و لوازم منزل، حمل ونقل وگردشگری دچار افت بسیار شدیدی شده‌اند.تعطیلی بخش‌های مهم اقتصادی کشورها و شروع عصر جدید پساکرونا با ویژگی‌های متمایز آن از قبیل تغییر در الگوهای خرید و مصرف خانوارها و تأثیری که بر نرخ بقای کسب وکارها خواهد گذاشت فضای نااطمینانی و عدم ‌امنیت سرمایه‌گذاری را تشدید خواهد کرد.