قلعهها سازهها و بناهایی بودند که در شکلگیری تهران از لحاظ هنرمعماری و شهرسازی، اجتماعی، نظامی و سیاسی اهمیت فراوانی داشتند. ضمن اینکه این دژهای محصور خشتی و گلی در سبک و شیوه زندگی، کار واشتغال، آداب و رسوم و فرهنگ ساکنان نیز تأثیرگذار بودند.
تهران امروز که با وسعت و جمعیت بیش از حد همه را نگران کرده، درگذشتههای دور قریه کوچکی از شهرری بود. درکتابهای تاریخی آمده که دو قریه طهران و مهران به دلیل آنکه در دامنه کوههای البرز آرمیده بودند به این نامها شهرت یافتند.