بهداشت مو یکی از اصلی‌ترین مواردی است که برای بشر امروز اهمیت ویژه‌ای دارد. وجود انواع و اقسام شامپوها و کرم‌های مراقبت‌کننده از موی سر، گواه این ادعا می‌تواند باشد. اما اینکه سر و کله شوینده‌های مو از چه زمانی در جوامع بشری پیدا شد و روند پیشرفت و توسعه آنها چگونه بوده، می‌تواند مبحث جالبی محسوب شود.
شامپو در دوره باستان
به گزارش همشهری، ایرانی‌ها، یونانی‌ها، رومی‌ها، مصری‌ها، هندی‌ها و بسیاری دیگر از اقوام روش‌های مختلفی برای شست‌وشوی موها داشتند. پس از اختراع صابون، بسیاری از مردم از این ماده برای نظافت موهایشان استفاده می‌کردند، اما صابون هم معایب خود را داشت. در طول تاریخ نمونه‌های گیاهی و ارگانیک شامپو در هندوستان ساخته شد. هند سرزمینی پربرکت است که در آن به‌دلیل وسعت و تنوع آب‌وهوا گیاهان مختلفی رشد می‌کنند. هندی‌ها با جوشاندن گیاهی به نام اسپیدونس و اضافه‌کردن ماده‌ای به نام آملا که نوعی انگور هندی است، برای خود شامپو ساختند. ساخت شامپو در هندوستان تنها محدود به استفاده از این ترکیبات نبود و در بخش‌های مختلف این کشور، دانشمندان، شیمی‌دان‌ها و گاه مردم عادی شامپوهای خود را تولید می‌کردند. هندی‌ها از کلمه «چاپاتی» برای ماساژ‌های سنتی‌شان استفاده می‌کردند؛ عبارتی که معنی ورزدادن و تسکین‌دادن می‌دهد. یکی از سنت‌های هندی‌ها، شست‌وشوی موها، همراه با ماساژ بدن بود که عبارت شامپو به آن اطلاق می‌شد.
ورود به غرب
یک هندی برای نخستین بار در اوایل قرن نوزدهم میلادی، شامپو را به انگلیسی‌ها معرفی کرد و از این طریق توانست به شهرت و ثروت ایده‌آلی دست پیدا کند. انگلیسی‌ها و سایر ملل با تغییراتی که در آن دادند، شامپوهای متنوعی را برای مصرف به بازار عرضه کردند.
شیخ دین محمد کیست؟
جراح، کارآفرین و جهانگرد هندی که در سال1759در شهر پاتنا به‌دنیا آمد. پدرش در استخدام کمپانی هند شرقی بود و خانواده‌ا‌ش از نظر مالی در شرایط ایده‌آلی قرار داشت. او در ده‌سالگی پدرش را از دست داد و زیرنظر کاپیتان گادفری اوان بیکر یکی از افسران آنگلو آیریش پروستان بزرگ شد. دین‌محمد در ارتش کمپانی هند شرقی خدمت کرد و سپس وارد علم کیمیاگری و صنعت ساخت صابون و شامپو شد. پس از آنکه بیکر از خدمت ارتش استعفا کرد و به انگلستان برگشت، دین‌محمد نیز تصمیم گرفت که دوست دیرینه‌اش را تنها نگذارد و بدین‌ترتیب او نیز راهی بریتانیا شد. در سال1794، محمد کتاب سفرش را منتشر کرد. او در این کتاب ضمن تقدیر و تمجید از چنگیزخان و تیمور به معرفی برخی شهرهای هندوستان پرداخته بود. او در سال1810و پس از مهاجرت به لندن، تصمیم گرفت که رستورانی برای خود باز کند.
معرفی شامپو به اروپا
پیش از بازکردن رستوران، دین‌محمد در یک شرکت اسکاتلندی کار می‌کرد و شغلش، نصب حمام‌های بخار بود. او در حمام‌هایی که نصب می‌کرد، ماساژ سنتی هندی (شامپو) را نیز به مشتریان آموزش می‌داد. دین محمد به‌همراه همسرش در سال1814 به برایتون برگشت و نخستین سالن ماساژ سنتی «شامپو» را افتتاح کرد. او در تبلیغ سالن ماساژ خود نوشته بود: «حمام بخار دارویی هندی (نوع حمام ترکی)، درمانی برای بسیاری از بیماری‌ها و تسکینی کامل است؛ خصوصاً روماتیسم، نقرس، اسپاسم مفاصل، دردهای مزمن و درد در مفاصل.» این تجارت یک موفقیت بسیار بزرگ و سریع بود و دین‌محمد با رونق کسب‌وکارش، با عنوان دکتر برایتون شناخته شد.
رونق شامپو
یکی از مهم‌ترین کارهایی که باعث جاودانه‌شدن نام شیخ‌دین‌محمد شد، نگارش کتاب بود. او بلافاصله پس از رونق کسب‌وکارش، شروع به نوشتن کتابی درباره شامپو کرد و کارهای خود را در آن توضیح داد. کم‌کم پای شیمی‌دان‌ها و شرکت‌های مختلف به موضوع شامپو باز شد و ملل و اقوام مختلف با توسعه فناوری به سمت ساخت شامپوهای خود رفتند. در سال1927، هانس شوارتزکوف در برلین، نخستین شامپوی مایع را ساخت.
نشر موفقیت‌ها
یکی از مهم‌ترین کارهایی که باعث جاودانه‌شدن نام شیخ دین‌محمد شد، نگارش کتاب بود. او بلافاصله پس از رونق کسب‌وکارش، شروع به نوشتن کتابی درباره شامپو کرد و کارهای خود را در آن توضیح داد
سرشوی مدرن ما!
روایتی درخصوص جهانی‌شدن مصرف شامپو که توسط یک هندی با بردن نمونه‌های سنتی به انگلستان انجام پذیرفت
در همینه زمینه :
