سیده مائده قرشی/دکتری جامعه‌شناسی
توسعه پایدار شهرها بر پایه اهداف مردم‌سالارانه است. در وضعیت پیچیدگی و وسعت عمل کلانشهرها، مدیریت شهری برای پیشبرد اهداف توسعه، نیازمند مؤلفه‌هایی چون شفافیت، پاسخگویی، مشارکت‌طلبی، قانونمداری، کارآمدی و اجماع است. حکمروایی خوب شهری، معیار اثربخشی مدیریت شهری با رویکردی از پایین به بالاست. در حکمروایی خوب شهری، بر مشارکت حداکثری شهروندان در روند اداره امور شهر تأکید می‌شود که سازوکار تصمیم‌گیری‌های جامع و همه جانبه‌نگرانه را به همراه دارد و به سمتی می‌رود که خروجی آن به شکل حداقل فساد، حداکثر پاسخگویی و شنیده‌شدن همه صداهاست.
در واقع هدف از تشکیل شورایاری‌ها، فراهم‌کردن شرایط لازم برای برقراری روابط اثربخش اجتماعی بین سطوح کلان، میانی و خرد در نظام تصمیمسازی و تصمیم‌گیری است. ماهیت و نفس تشکیل نهاد شورایاری به شکلی است که ظرفیت ایجاد اعتماد و حس همبستگی، تعلق خاطرمحلی، تحقق حق شهروندی، جذب مشارکت‌جویی حداکثری شهروندان ودستیابی به سرمایه اجتماعی را با خود دارد. اما مادامی که نظام تصمیم‌گیری رویکردی از بالا به پایین باشد، رصد دقیق فرصت‌ها، محدودیت‌ها و بالطبع نیازها و الزامات امری چالش‌برانگیز و فاقد کفایت لازم خواهد بود.
شورایاری به‌عنوان جدی‌ترین نهاد مدنی و محلی در عرصه کشوری، نمادی گویای حکومت مردم‌سالارانه و دموکراسی‌خواه است که به‌دنبال عملیاتی کردن ظرفیت‌های مسئولیت اجتماعی متقابل شهر در قبال شهروندان و شهروندان در قبال شهر است. نهاد شورایاری، حلقه واسط بین شهروندان و مسئولان شهری به شمار
می‌آید که با هدف پیوند مؤثر بین شهروندان و مسئولان و کارگزاران شهری ظهور پیدا کردند. بی‌‌شک تصمیمسازی مبتنی بر نیازسنجی از پایین به بالا می‌تواند زمینه بهبود کیفیت زندگی شهروندان و رضایت اجتماعی را فراهم کند. مشارکت آگاهانه
و مبتنی بر خرد‌جمعی می‌تواند معجزه تغییر و ساختن را به منصه ظهور برساند. همچنین همواره در سایه مشارکت و مشورت، تصمیمات عاقلانه و معتبر
گرفته می‌شود.
تسریع و تسهیل در انتقال مطالبات و خواسته‌های شهروندان به سازمان‌ها و نهادهای خدماتی و شهرداری نشان از اهمیت بالای شورایاری در رکن نظام تصمیم‌گیری کشوری دارد و این نهاد مردمی در جهت تمرکززدایی و توزیع قدرت در لایه‌های پایین جامعه تأثیرگذار خواهد بود. در واقع تلاش برای محله‌محور شدن برنامه‌ها، تصمیمات و فعالیت‌های مدیریت شهری از دیگر مواردی است که به کمک
شورایاری‌ها محتمل‌پذیر می‌شود؛ نهادی که به‌دنبال فراهم آوردن شرایطی به‌منظور مشارکت واقعی اقشار اجتماعی در کوچک‌ترین واحد شهری است و حضور شهروندان به شکل شورایاران که بومی محلات هستند، می‌تواند در ارتقای سطح خدمات‌رسانی مناسب با نیاز به محله‌ها مفید واقع شود، به شرطی که افرادی مورد اعتماد، متخصص و آگاه به مسائل محله و شهر از کانال شورایاری وارد نظام تصمیم‌گیری شوند که در این صورت تعیین سیاست‌ها، برنامه‌ها و خط‌مشی مشخص برای آینده بهتر شهر امری محتمل است. چنین نهاد مردمی‌ای به واسطه جایگاهش در نظام کلان تصمیم‌گیری، قادر به بسط تعاملات و ارتباطات مردمی با دستگاه‌های مختلف اجرایی به‌ویژه شهرداری در سطح نواحی و محلات خواهد بود. در واقع لازم است میان دولت و ملت یک پل ارتباطی وجود داشته باشد که طبق قواعد بر عملکرد سازمان‌ها و نهادهای دولتی نظارت صورت پذیرد و از طرفی هم مشارکت شهروندان نیز برای اداره بهتر امور جلب شود.
شورایاری‌ها چقدر در اصلاح امور شهری مؤثر هستند؟
رویکردی از پایین به بالا
در همینه زمینه :
