100 هزار خوزستانی درگیر مشکل آب

سیده زهرا عباسی/ خبرنگار


آبادان در روزهای گذشته گرم‌ترین نقطه کشور بود. دمای هوا در این شهر از 49 درجه سانتی‌گراد گذشت. خرداد ۹۸ هم گرم‌ترین ماه در ۳۰ سال اخیر خوزستان بود و ادامه این روند موجب کاهش ساعت کار و تعطیلی اداره‌ها در برخی روزها و ثبت رکورد مصرف برق در خرداد شد. اما آنچه گفته شد همه ماجرا نیست. طبق اعلام مسئولان استان، 3 شهر و 600 روستا زیر ضرب گرمای طاقت‌فرسای این روزها مشکل آب دارند. هرچند مسئولان تاکید می‌کنند تنش آبی نسبت به سال گذشته کمتر شده، اما فرسودگی شبکه آب‌رسانی و خسارت سیلاب اخیر به تاسیسات موجب گلایه مردم شده است. خوزستانی‌ها انتظار داشتند حداقل تابستان امسال، با توجه به بارندگی‌های خوب زمستان سال گذشته و بهار امسال و افزایش بیش از 300درصدی حجم آب سدها، کمتر دچار مشکل شوند.
    
قطع آب و برق در اهواز
زینب فهیمی، یکی از شهروندان ساکن اهواز، به همشهری می‌گوید: آب آشامیدنی در خانه‌ها کدر و بدبوست. مجبوریم آب معدنی بخریم یا در خانه آب‌شیرین‌کن نصب کنیم.
صادق، شهروند دیگری که ساکن یکی از محله‌های حاشیه‌ای اهواز است، می‌گوید: با آغاز موج گرما شاهد قطع آب و برق هستیم. به‌ویژه در مناطق حاشیه‌ای به دلیل فشار کم آب به محض قطع برق، آب هم قطع می‌شود.

تنش آبی در 3 شهر 
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان این مشکلات را تایید می‌کند، اما به همشهری می‌گوید: وضع تامین آب آشامیدنی شهرهای استان نسبت به سال گذشته بهتر شده است. فقط در 3 شهر بیدروبه و حسینیه در شهرستان اندیمشک و لالی در شهرستان اهواز با مشکل تامین آب آشامیدنی روبه‌رو هستیم. 30هزار نفر جمعیت این 3 شهر در برخی از ساعت‌های روز به آب آشامیدنی دسترسی دارند.
صادق حقیقی‌پور با بیان این‌که شرکت آبفای خوزستان حدود 710 هزار مشترک با حدود 4میلیون نفر جمعیت شهرنشین دارد،‌‌ می‌افزاید: روزی یک میلیون و 850 هزار متر مکعب آب در سیستم آب‌رسانی شهری خوزستان تولید می‌شود که به ازای هر نفر 400 لیتر در روز می‌شود.
او البته در توضیح مشکلات شهروندان، به‌ویژه در اهواز، هم توضیح می‌دهد: در اهواز، یک بار در ماه رمضان و یک بار حدود 10 روز پیش، خطوط خروجی آب تصفیه‌خانه شماره 2، که حدود 70 درصد آب شهر را تامین می‌کند، دچار شکستگی شد. هرچند این شکستگی ظرف چند ساعت رفع شد، اما به دلیل این‌که به اندازه کافی مخزن ذخیره نداریم و از سوی دیگر اغلب شهروندان، بدون مجوز، پمپ‌های آب را روی شبکه اصلی نصب کرده‌اند، با کاهش فشار آب و در بعضی مناطق کدورت آب روبه‌رو شدیم. این مشکل در مناطق حاشیه‌ای ممکن بود تا 72 ساعت ادامه داشته باشد.
به گفته وی، فرسودگی خطوط انتقال آب و شکستگی‌ها هم موجب می‌شود در زمان کاهش فشار، آب کدر شود، اما در زمانی که فشار آب بالاست و طبیعی این مشکل وجود ندارد.

وعده یک ساله استاندار 
هرچند بنابر گفته‌های مدیرعامل آبفای خوزستان، اغلب شهرهای استان روزهای بدون تنشی را سپری می‌کنند، اما شرجی و گرمای نزدیک به 50 درجه سانتی‌گراد شرایط را برای اغلب روستاها سخت کرده است؛ مشکلی که استاندار هم به آن اذعان می‌کند.
غلامرضا شریعتی گرچه وضع را بهتر از سال قبل می‌داند، اما از مشکلات جدی‌ای صحبت می‌کند که باید با تامین اعتبار به مرور زمان رفع شود. او به همشهری می‌گوید: یکشنبه بعد از نیمه‌شب جلسه فوق‌العاده‌ای با حضور مدیران مرتبط داشتیم و وضع آب آشامیدنی را در همه شهرهای استان بررسی کردیم. بنابر آخرین اطلاعات، شهرستان‌های اهواز،‌ هندیجان، باغملک، رامهرمز و مسجدسلیمان مشکلاتی دارند و برای رفع آنها مصوبه‌هایی داشتیم.
شریعتی با بیان این‌که سال 97 بیش از 10 هزار میلیارد تومان اعتبار برای ساماندهی سیستم آب‌رسانی در خوزستان هزینه شده است،‌ می‌افزاید: طول شبکه آب‌رسانی خوزستان زیاد است. اصلاح سیستم‌ها را از نیمه دوم سال 96 آغاز کرده‌ایم و تاکنون بیش از هزار کیلومتر اصلاح شده و حدود 170 کیلومتر در دست انجام است. او وعده می‌دهد ساماندهی سیستم آب‌رسانی در خوزستان تا یک سال آینده و در اهواز تا 2 سال آینده به پایان برسد تا آب آشامیدنی خوزستان به وضع پایدار برسد.

کمبود اعتبار در شبکه روستایی
وعده یک ساله برای ساماندهی شبکه آب‌رسانی به روستاییانی که سال‌هاست آب ندارند یا آب آشامیدنی با کیفیت وارد خانه‌هایشان نمی‌شود، شبیه به یک رویاست. سرپرست شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان از 600 روستای تحت تاثیر تنش آبی در استان یاد می‌کند که حداقل جمعیت آنها 70 هزار نفر است و به‌صورت سیار آب‌رسانی می‌شوند.
عادل حرباوی با بیان این‌که در مجموع 3 هزار روستا زیرمجموعه اداره آبفار قرار دارند، به همشهری می‌گوید: با 21 هزار کیلومتر شبکه توزیع، آب را با کمیت 320 هزار متر مکعب به 984 هزار نفر جمعیت تحت پوشش می‌رسانیم. آب تولیدشده در شبکه روستایی خوزستان بالاتر از سرانه مصرف است و به دلیل پراکندگی روستاها، فرسودگی خطوط انتقال و رعایت نکردن الگوی مصرف بخشی از آن هدر می‌رود.
او البته از بحران آب در برخی از روستاهای حاشیه اهواز هم یاد می‌کند و وعده می‌دهد مشکل آب‌رسانی به آنها تا پایان سال جاری رفع شود.
حرباوی تصریح می‌کند: مشکلات زیرساختی در سیستم آب‌رسانی خوزستان بسیار زیاد است و رفعشان به اعتبار بالایی نیاز دارد. با توجه به این‌که بیش از 40 درصد شبکه آب‌رسانی روستایی در استان فرسوده است حدود 10 هزار کیلومتر شبکه نیاز به بازسازی دارد. با در نظر گرفتن اعتبار یک میلیارد تومان برای بازسازی هر کیلومتر خط انتقال، به 10 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم در حالی که بودجه سالانه ما به طور میانگین 90 تا 100 میلیارد تومان است که صرف تولید، انتقال و توزیع می‌شود.
سرپرست شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان در پاسخ به گلایه‌های مردم از کدورت آب بعد از سیلاب هم توضیحاتی می‌دهد و می‌گوید: خسارت سیلاب به سیستم آب‌رسانی اعلام شده و منتظر تامین اعتبار برای رفع آن هستیم. اغلب شهرستان‌های اطراف حوضه کرخه،‌ کارون و دز مانند اهواز، کارون،‌ باوی، حمیدیه، دشت‌آزادگان، خرمشهر،‌ هویزه و آبادان با این مشکل روبه‌رو هستند. کار بازسازی سیستم آب‌رسانی به آنها، با تزریق اعتبار، تا پایان سال انجام خواهد شد. 

عمر 30 ساله شبکه آب‌رسانی 
مدیر کل مدیریت بحران استانداری خوزستان در روزهای پایانی سال گذشته تاکید کرده بود اگر مصوبه‌های شورای آب و برق عملیاتی نشود تابستان امسال 3 شهر ایذه، باغملک و رامهرمز با تنش آبی روبه‌رو ‌شوند.
 کیامرث حاجی‌زاده با اشاره به خشکسالی ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته، به‌ویژه در خوزستان، از خشک شدن سفره‌ آب‌های زیرزمینی و چاه‌های آب آشامیدنی در برخی شهرستان‌ها خبر داده بود. این صحبت‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که با توجه به بارندگی‌ها و سیلی‌ که در خوزستان اتفاق افتاد، انتظار می‌رفت امسال خوزستان حداقل تنش آبی را داشته باشد؛ انتظاری که کشاورزان این استان هم با توجه به 5/132 میلیارد متر مکعب حجم آب فعلی پشت سدهای خوزستان داشتند. کیامرث حاجی‌زاده به همشهری می‌گوید: شبکه‌های توزیع آب در خوزستان فرسوده و قدیمی‌اند و در برخی از مناطق بیش از 30 سال قدمت دارند. بعد از مصوبه دولت برای مقابله با ریزگردها، در بهمن 95 و بهمن 96 ویژه رفع مشکل آب، اعتبار خوبی برای ساماندهی زیرساخت‌های استان اختصاص یافت. 
وی تصریح می‌کند: مشکل اصلی در روستاها به‌ویژه در شمال شرق استان متمرکز است و با توجه به کمبود اعتبار، رفع کامل مشکلات کمی زمان‌بر خواهد بود. 
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تابستان سال ۹۷ بیش از 36/8 میلیون نفر درگیر تنش آب آشامیدنی بودند و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال 1400 جمعیت تحت تنش آبی به ۱۵ میلیون نفر افزایش پیدا کند. هرچند مسئولان خوزستان سهم فعلی این استان از جمعیت تحت تنش آبی را 100 هزار نفر عنوان می‌کنند، اما این آمار فقط مربوط به افرادی است که 24 ساعته به آب آشامیدنی سالم دسترسی ندارند و مشکلات دیگر از جمله قطع مکرر و کدورت آب را در بر نمی‌گیرد. نباید فراموش کرد مشکلات آب در خوزستان در شرایطی رخ نشان داده است که در تابستان گرمای طاقت‌فرسا و در زمستان ریزگردها امان مردم را بریده‌اند.

سرپرست شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان : آب تولیدشده در شبکه روستایی خوزستان بالاتر از سرانه مصرف است و به دلیل پراکندگی روستاها، فرسودگی خطوط انتقال و رعایت نکردن الگوی مصرف بخشی از آن هدر می‌رود


استاندار خوزستان: اصلاح سیستم‌ها را از نیمه دوم سال 96 آغاز کرده‌ایم. ساماندهی سیستم آب‌رسانی در خوزستان تا یک سال آینده و در اهواز تا 2 سال آینده به پایان می‌رسد تا آب آشامیدنی خوزستان به وضع پایدار برسد