انتخابات زیر سایه «رهبر ملت»

 3‌ماه پس از کناره‌گیری غیرمنتظره نورسلطان نظربایف از کرسی ریاست‌جمهوری قزاقستان، دیروز نام چهره مورد حمایت او از صندوق‌های رأی بیرون آمد تا همچنان سایه او بر سر سیاست و حکومت در این کشور احساس شود.
قاسم جومرت توکایـف،  کفیـــل ریاست‌جمهوری  قزاقستان که از حمایت تمام و کمال سلطان نظربایف برخوردار بوده است طبق نتایج اولیه با کسب اکثریت آرا به پیروزی رسیده و برای 5سال آینده کرسی ریاست‌جمهوری را در اختیار خواهد داشت. 12میلیون نفر از جمعیت 18میلیون نفری این کشور برای شرکت در انتخابات واجد شرایط بودند.
3‌ماه پیش که نورسلطان نظربایف اعلام کرد تصمیم گرفته کرسی ریاست‌جمهوری را ترک کند،  قزاق‌ها متعجب شدند؛ چراکه آنها 3دهه گذشته را تحت حکومت او زندگی کرده‌ بودند. کناره‌گیری او از قدرت اما آنقدرها به این سادگی نبود. نظربایف پیش از اعلام این تصمیم، با تغییر قانون اساسی جایگاهی با عنوان «رهبر ملت» ایجاد کرد و خود را در این سمت قرار داد. طبق تغییرات انجام شده،  رهبر ملت ریاست شورای امنیت ملی قزاقستان را به‌عهده دارد و اختیارات رئیس‌جمهور به نفع رئیس شورای امنیت ملی کاهش پیدا کرده است. از این رو،  بسیاری از تصمیم‌های مهم در قزاقستان پس از این باید با تأیید رئیس شورای امنیت ملی اتخاذ شود. مردم قزاقستان از دوره حکومت شوروی با حضور نظربایف در فضای سیاسی کشورشان خو گرفته‌اند. او که از سال 1984کرسی نخست‌وزیری را در دست داشت،  حدود 6سال بعد از سوی شورای‌عالی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به مقام ریاست‌جمهوری قزاقستان انتخاب شد. عمر اتحاد جماهیر شوروی دیری نپایید و در سال بعد فروپاشید. نظربایف اما آخرین رئیس‌جمهوری بود که از اتحاد شوروی دل کند و اعلام استقلال کرد. نظربایف پس از فروپاشی شوروی در سمت ریاست‌جمهوری ماند و در انتخابات بعدی نیز با اکثریت قابل توجهی به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد. او در مجموع در 5دوره 5ساله به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.

نقطه آغاز تغییر سیاسی؟
نورسلطان نظربایف در سال 2015در انتخاباتی که با حضور 95درصدی واجدان شرایط رأی دهی برگزار شد،  98درصد آرای اخذ شده را به دست آورد تا همچنان قدرت بلامنازع صحنه سیاسی قزاقستان باشد. مخالفانش اما او را به سرکوب منتقدان و احزاب سیاسی نه چندان قدرتمند این کشور متهم می‌کنند. هواداران نظربایف اما معتقدند با وجود برخی محدودیت‌های سیاسی در قزاقستان،  کشورشان طی دهه‌های گذشته رشد اقتصادی قابل توجهی داشته و اکنون بزرگ‌ترین اقتصاد در منطقه‌ آسیای میانه است. مخالفان اما رشد اقتصادی قزاقستان را مدیون فروش منابع نفت و گاز این کشور می‌دانند و معتقدند این رشد با فساد گسترده در حکومت همراه بوده است.
کناره‌گیری نظربایف از پست ریاست‌جمهوری باعث شد تا برخی تصور کنند دوره تغییرات عمده سیاسی در قزاقستان فرا رسیده است. اما روند وقایع آنقدرها بوی تغییر نمی‌دهد. نظربایف زمانی که از قدرت کنار رفت،  قاسم جومرت توکایف را که رئیس مجلس سنا بود به‌عنوان کفیل ریاست‌جمهوری معرفی کرد. از همان موقع مشخص بود که رئیس‌جمهور بعدی احتمالا کسی جز توکایف نخواهد بود. توکایف هم در یکی از نخستین اقدامات خود،  نام پایتخت قزاقستان را از «آستانه» به «نورسلطان» تغییر داد تا به رهبر ملت،  ادای دین کرده باشد. در انتخابات دیروز که از آن به‌عنوان نخستین انتخابات قزاقستان بدون حضور نظربایف نام برده می‌شود،  6نامزد دیگر نیز حضور داشتند اما حضور آنها برای هیچ‌کس یک حضور جدی نبود. توکایف حتی حاضر نشد در مناظره‌های تلویزیونی شرکت کند چرا که معتقد بود رئیس‌جمهور بعدی خود اوست.




توکایف کیست؟

قاسم جومرت توکایف 66ساله یک دیپلمات کهنه‌کار است که طی 2دهه گذشته در دولت قزاقستان نقش پررنگی داشته است. او در مسکو درس خوانده و متخصص مسائل چین است. توکایف از سال 1999تا سال 2002نخست‌وزیر قزاقستان بود. او سپس بین سال‌های 2007تا 2011به‌عنوان وزیر خارجه در کابینه نظربایف حضور داشت. توکایف سپس به‌مدت 2سال نماینده قزاقستان در دفتر سازمان ملل در ژنو بود و بعد از آن هم از سال 2013تا 2019به‌عنوان رئیس مجلس سنا فعالیت کرد. پیش‌بینی می‌شود در دوره ریاست‌جمهوری او،  قزاقستان بیش از پیش به روسیه نزدیک شود.