داستان اداره یک شهر

شبنم سیدمجیدی


در نخستین قانون شهرداری‌ها، مصوب یازدهم تیرماه سال 1334، آمده بود که در هر محلی با جمعیت حداقل 5هزار نفر شهرداری تاسیس می‌شود، یا اینکه در هر نقطه‌ای که از نظر موقعیت و اهمیت تشکیل شهرداری ضرورت داشته باشد، باید برای آن شهرداری راه‌اندازی شود. اما همه ما می‌دانیم که این قانون در اصل هرگز اجرا نشده است. چقدر شهرهایی را سراغ داریم با جمعیتی به اندازه 10هزار نفر یا حتی بیشتر که شهرداری ندارند و با هزار و یک مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. به هر حال، شهرداری هر چه که نباشد و هر قدر هم که عوامل اجرایی آن کار خود را درست انجام ندهند، می‌تواند مشکلات یک منطقه با جمعیت قابل توجه را کاهش دهد و محیط زندگی آدم‌ها را قابل تحمل‌تر و زیباتر کند. می‌دانید که وظیفه شهرداری فقط ساخت‌وساز نیست. شهرداری وظایف مختلفی دارد که دانستن آنها به شما کمک می‌کند با حقوق خود در شهر آشنا شوید.
از بلدیه تا شهرداری
البته از زمانی که قانون شهرداری در سال1334 نوشته شد، تا الان، خیلی از وظایف شهرداری به سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی یا غیردولتی دیگر واگذار شده است و بعضی از این قوانین در سال 1345 اصلاح شده‌اند؛ مثلا دیگر تولید و توزیع برق و تعیین نرخ آن در شهرها به‌عهده شهرداری نیست. وظایف شهرداری‌ها در گذشته بسیار متنوع بوده است؛ مثلا یکی دیگر از وظایف آن که حالا دیگر برعهده شهرداری نیست، نصب برگه قیمت روی کالاها و جلوگیری از فروش اجناس فاسد بوده است و یا اینکه فراهم کردن زمین برای مؤسسات فرهنگی و بهداشتی مثل نوانخانه، درمانگاه، بیمارستان، کتابخانه و کلاس‌های مبارزه با بی‌سوادی و امثال آن برعهده شهرداری بوده است که امروز دیگر هیچ‌کدام از این وظایف برعهده شهرداری نیست. 

وظایف امروز شهرداری‌ها
اما از اینها که بگذریم همچنان تعداد زیادی از وظایف شهرداری تغییر نکرده است. شهرداری باید شهر را تمیز نگه دارد و برای نگهداری معابر و مجاری آب‌ها و... کوشش کند. رفع سد معابر عمومی و اشغال پیاده‌روها برعهده شهرداری است و مأموران شهرداری طبق قانون باید راسا برای این کار اقدام کنند. علاوه بر این شهرداری باید مکان‌هایی را به‌عنوان میدان عمومی برای خرید و فروش ارزاق و توقف وسایل نقلیه تعیین کند. جلوگیری از گدایی هم جزو وظایف شهرداری است؛ این را همه می‌دانیم؛ چیزی که شاید ندانیم این است که واداشتن گدایان به ‌کار و توسعه آموزش عمومی هم از وظایف شهرداری به شمار می‌آید.شهرداری مکلف است محل‌های مخصوصی برای تخلیه زباله و نخاله و فضولات ساختمانی و فاضلاب و نظایر آنها تعیین کند. محل‌های تخلیه زباله نیز باید خارج از شهر باشد. ایجاد غسالخانه و گورستان، تهیه آمار مربوط به امور شهر، پر‌کردن چاله‌های شهر و رفع خطر بناها، دیوارها و هر چیزی که باعث زحمت و خسارت به ساکنان شهرها شود نیز از وظایف اصلی شهرداری‌هاست. برای رفع خطر بعد از اخطار مهلت‌دار، مأموران شهرداری راسا اقدام می‌کنند و خسارت مالی آن را از طرفی که خطر ایجاد کرده است، دریافت می‌کنند که شامل سینماها، هتل‌ها، رستوران‌ها، پاساژها و امثال آن هم می‌شود.یکی از وظایف دیگر شهرداری مبارزه با شیوع بیماری‌های حیوانی است. دفع حیوانات بدون صاحب در شهر که مبتلا به امراض مسری هستند جزو وظایف این نهاد نام برده شده است.شاید بارها در محله مسکونی خود شاهد مشاغل مزاحمی بوده‌اید که به خاطرشان بارها هم شکایت کرده‌اید اما راه به جایی نبرده‌اید. اما باید بدانید شهرداری مکلف است از تاسیس کارگاه‌ها، تعمیرگاه‌ها، گاراژها و هر نوع کسب‌وکاری که سروصدا داشته باشد یا تولید دود و آلودگی کند، جلوگیری کند و درصورت تاسیس غیرمجاز این مراکز آنها را تعطیل سازد.